Toshkent 2021 yil Annotatsiya

5.13-§. Rezbalarni hosil bo’lishi va chizmada belgilash.

Mashinasozlikda rezbali birikmalar keng tarqalgan bo’lib, o’zining universalligi, yuqori mustahkamligi, katta yuklanishlarga chidamliligi bilan munosib o’rin olgan.

Detallar rezbalar yordamida bir-bir bilan mustahkam birikadi va osongina ajraydi yoki maxsus detallar (bolt, vint,shpilka,gayka) yordamida biriktiriladi va ajratiladi. Demak, barcha birikmalar rezbalar orqali amalgam oshirilar ekan:

1. 
   rezbaning profiliga qarab ularni uchburchakli, trapetsiyasimon, to’g’ri
   

burchakli, dumaloq va boshqa profillarga ajratiladi;

2. 
   rezba o’yilgan sirtiga qarab ularni silindrik va konussimon rezbalarga
   

ajratiladi;

v) rezbalarning sirtiga nisbatan joylashishiga qarab ularni tashqi va ichki

rezbalarga ajratiladi;

g) rezbalarni ishlatilishiga arab ularni biriktiruvchi (metrik), zichlab biriktiruvchi (konusli, quvurli), suriluvchi (tirakli, trapetsiyasimon), maxsus va boshqalarga ajratiladi;

4. 
   rezbani vintli sirtning yo’nalishiga qarab ularni o’ng va chap yo’lli
   

rezbalarga ajratiladi;

4. 
   rezbalarni qirqimining soniga qarab ularni bir kirimli va ko’p qirqimli (ikki
   

kirimli, uch kirimli va h.k) guruhlarga ajratiladi;