Toshkent 2021 yil Annotatsiya

Umumiy ko‘rinish — detal yoki uning ayrim qismining asosiy konstruktiv xususiyatlarini aks ettiruvchi va detal to‛g‛risida yaqqol tasavvur beradigan tasviri. Fazo — o‘lchovlari cheksiz soxa. Fazoda har qanday jism uch o‛lchamga ega bo‘ladi. Jismning fazoviy koordinatalari u bilan ayni bir paytda mavjud bo‘lgan boshqa bir jismga nisbatan olinadi. Fazoviy tasvir — buyumning hajmiy ko‘rinishini aks ettiruvchi tasvir. Perspektiv rasm, texnikaviy rasm va aksonometrik proyeksiya fazoviy tasvir turlaridir.

Frontal tekislik — frontal proyeksiyalar tekisligiga parallel bo‘lgan tekislik. Bunday tekislikda yotgan shaklning frontal proyeksiyasi uning haqiqiy kattaligiga teng bo‘ladi, gorizontal va profil proyeksiyalari esa to‘g‘ri chiziq bo‘ladi.

Sikloida [grekcha sykloeides — doirasimon] — aylananing yo‛naltiruvchi to‘g‘ri chiziq bo‘ylab sirg‛almasdan bir marta to‛liq yumalab chiqishida aylanadagi biror nuqta hosil qilgan egri chiziq.

Silindr [grekcha kylindros, kylindo — g‛ildirataman, aylantiraman]—Yopiq silindrik sirt va ikkita tekislik bilan chegaralanadigan geometrik jism. Silindrlar, normal qirqim shakliga qarab, doiraviy, elliptik va boshqa turlarga bo‘linadi. Doiraviy silindrning ikki tomonidan chegaralovchi tekisliklar silindr o‘qiga perpendikulyar bo‛lsa, bunday silindr to‛g‛ri doiraviy silindr deyiladi va to‛g‛ri to‘rtburchaklikning tomonlaridan biri atrofida aylantirish natijasida hosil bo‘ladi

Chizma — buyum, mashina, inshoot va shu kabilarning chizmachilik asboblari yordamida bajarilgan yoki chizilgan tasviri. Masalan, ortogonal proyeksiyalar, eskizlar, aksonometrik tasvirlar, texnikaviy rasmlar, chizma- sxemalar, detal chizmalari, yigish chizmalari va x/k.

Chizmakash — chizma chizuvchi va ko‛chiruvchi kishi. Chizmakash mutaxassis injenerlar, konstruktorlar tomonidan tayyorlangan chizmalarni standart qoidalariga rioya qilgan holda chizadi yoki ko‛chiradi.

Chizmachilik — mavjud yoki tasavvur qilingan narsalarni chiziqlar (chizmalar) vositasida tekislik yoki boshqa sirtda tasvirlash usullarini urgatadigan amaliy fan; chizmachilik proeksion chizmalar va boshqa tasvirlarni yasash hamda o‘qish qoidalari va usullarini o‛rgatadi.