Toshkent 2021 yil Annotatsiya

Vertikal tekislik—gorizontal tekislikka perpendikulyar vaziyatda joylashgan tekislik.

Geometrik jism — tekis yoki egri sirtlar bilan chegaralangan fazo bo‘lagi, Masalan, shar sfera bilan chegaralangan geometrik jismdir.

Geometrik chizmachilik—chizmachilik kursining boshlang‘ich qismi bo‘lib, unda chizmachilikning boshqa qismlarini mukammal o‘zlashtirish bilan bog‘liq bo‘lgan ma`lumotlar beriladi. Masalan: standart qoida va normalari o‘rgatiladi, chizmachilik shriftlari, masshtablari, turli geometrik yasashlar, lekalo va sirkul yordamida egri chiziqlar chizilada, tutashma va shu kabilar o‘rganiladi.

Giperbola—[grekcha gyperbole — ko‘chish, bosib ketish, orttirib yuborish]—fokus deb ataluvchi F₁ va F₂ nuqtalardan o‘zoqliklari orasidagi ayirmalar o‘zgarmas va o‘zaro teng bo‘lgan va shu fokuslar tekisligida yotgan nuqtalar to‘plami. Ta`rifga muvofiq gaperbolaning matematik ifodasi quyidagicha yoziladi:

F₂M – F₁M = A₁A₂ = 2a. Giperbolaniig ikkita assimptotasi bo‘lib, ular markazdan uzoqlashgan sari giperbola egri chizig‘iga yaqinlashib boradi. Konus uning ikkita yasovchisiga parallel bo‘lgan tekislik bilan kesilsa, kesimda giperbola egri chizig‘i hosil bo‘ladi.

Giposikloida—[grekcha hypo — tagida - kykloeides - aylanasimon] - r radiusli aylanadagi biror nuqtaning R radiusli kattaroq aylanada sirpanmasdan yumalab harakat qilishi natijasida hosil bo‘ladigan tekis egri chiziq. Bitta sikl giposikloida yasashda hosil qiluvchi aylananing yo‘naltiruvchi aylana bo‘ylab bir marta to‘liq aylanib chiqishiga mos kelgan markaziy burchak φ = 360° formula bilan topiladi. Giposikloida egri chizig‘i qilindrik konusaviy va vintsimon tishli g‘ildiraklarning tish profilini hosil qilishda qo‘llaniladi.