Тошкент-2021 3 Июнь 2021 10-қисм Тошкент май 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Faoliyat
- insoniyatga xos ong bilan boshqariladigan ehtiyojlar tufayli, paydo bo‘ladigan va 
tashqi olam bilan kishining o‘z -o‘zini bilishga, uni qayta qurishga yo‘naltirilgan faolligidir.
Harakat
- maqsadga muvofiq yo‘naltirilib, ongli ravishda amalga oshiriladigan harakatlar 
yig‘indisi. Harakat ongli faoliyatlarning tarkibiy qismlari va motivlaridan biridir.
Q.Turg‘unov “Faollik - shaxsning ehtiyojlarini qondirish uchun voqelikni o‘zlashtirishga 
qaratilgan muhim qobiliyatidir. Faollik ixtiyoriy va ixtiyorsiz bo‘lib, kishining faoliyati mehnat, 
o‘qish, о’yin, ijtimoiy hayot, sport, ijod kabilarda yaqqol namoyon bo‘ladi”- deb takidlaydi.
Faoliyat
- inson hayotining uning voqelikka nisbatan faol munosabatining ro‘yobga chiqish 
shaklidir. Harakat - maqsadga muvofiq yo‘naltirilib, ongli ravishda amalga oshiriladigan harakatlar 
yig‘indisi ongli faoliyat tarkibiy qismlari va motivlaridan iborat.
V.M.Karimova “Faollik - shaxsning hayotdagi barcha xatti-harakatlarini namoyon etishni 
tushuntiruvchi kategoriyadir. 
Faoliyat
- inson ongi va tafakkuri bilan boshqariladigan, undagi 
turli-tuman ehtiyojlardan kelib chiqadigan hamda tashqi olamni va o‘z - o‘zini o‘zgartirish va 
takomillashtirishga qaratilgan o‘ziga xos faollik shaklidir” deb takidlaydi. 
Mazkur ta’riflardan ko‘rinadiki, faoliyat tushunchasi o‘z tarkibiga shaxsning u yoki bu 
darajadagi faollik ko‘rsata olish darajalarini qamrab oladi va unga umumiy tarzda quyidagicha 
ta’rif berish mumkin: 
Faoliyat
-anglangan maqsad bilan boshqariladigan ichki (psixik) va tashqi 
(jismoniy) harakatlar yig‘indisiga aytiladi.
Adabiyotlarda faollik va harakat tushunchalari o‘zaro bir-biriga bog‘liq bo‘lgani bilan 
ular o‘rtasidagi ayrim farqli belgilar kuzatiladi. Jumladan, faoliyatning mazmuni to‘la-to‘kis 
uni yuzaga keltirgan tabiiy-biologik va ma’naviy ehtiyojlar bilan shartlashmaganligi tufayli 
uning psixologik mexanizmi ham o‘zgacha negizda qurilishi mumkin. Ikkinchidan, faoliyat 
muvaffaqiyatini ta’minlash uchun psixik narsa va hodisalarning xususiyati ob’ektiv xossalarini 
aks ettirishi, qo‘yilgan maqsadga erishish yo‘l-yo‘riqlarini aniqlab berish lozim. Uchinchidan, 
faoliyat shaxsning xulq-atvorini maqsadga qaratilgan harakatlarni ro‘yobga chiqarish, yuzaga 
kelgan ehtiyojlarni qondirish, faollik imkonini beradigan boshqarishni uddalash lozim. Shuning 
uchun faoliyatni bilish jarayonlarisiz, irodaviy zo‘r berishsiz amalga oshirish juda mushkul. Aynan 

---

88