|
Июнь 2021 10-қисм
Тошкент
qarab yurgiziladi, bog‘lovchi unsurlari esa, aksincha, pastdan yuqoriga qarab yurgizish uchun
moslashtirilgan. Bunday unsurlarni bog‘lovchi chiziqlar deb atash mumkin. Ammo yozuv
mashqlarini bajarishda asosiy va yordamchi unsurlar qo‘l harakati uzilmay bog‘lab yoziladi. Harf
unsurlarini bog‘lab yozish vaqtida o‘quvchilarga ruchkani yuqoridan pastga yurgizish zarurlgini
eslatib turish lozim. Harflarning asosiy unsurlarini mashq qildirishni alifbedan keyingi davrda
ham davom ettirish mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.Adizov B.R. Boshlang‘ich ta’limni ijodiy tashkil etishning nazariy asoslari. Pеd. fanl. dokt.
ilm. daraj. olish uchun yozilgan diss. –T.: 2003. -280 b.
2. Yo‘ldoshеv J.G‘. Xorijda ta’lim. –T.: Sharq, 1995. -92 b.
3. Karimova V.M., Sunnatova R.I., Tojiboеva R.N. Mustaqil fikrlash. –T.: Sharq, 2000. -110
b.
4. Mahmudov M.H. Ona tili ta’limini etalon vositasida loyihalash “Boshlang‘ich ta’lim”
jurnali. 2015. 1-son.
64
Июнь 2021 10-қисм
Тошкент
PEDAGOGIKA TARIXINI YAXLIT RIVOJLANISH JARAYONI SIFATIDA
O‘RGANISH
Sulaymonova Ra’no Dustbekovna
Guliston Davlat Universiteti o’qituvchisi
Nosirova Dilfuza Sa’dullayevna
Guliston Davlat Universiteti o’qituvchisi
Annotatsiya.
Umumiy pedagogika fanining tarmoqlaridan biri pedagogika tarixidir. U har bir
ijtimoiy tuzumda insonning ma’naviy-ma’rifiy yuksalishini ta’minlovchi ta’lim-tarbiya, ma’navi-
yat va ma’rifat tushunchalarini, pedagogika fanidagi o’zgarishlarni jamiyat taraqqiyoti bilan
bog’liq holda atroflicha o‘rganishni taqozo etadi.
Kalit so’zlar.
«Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonun va «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi, xronologik
prinsp, milliy pedagogika, tarixiy-pedagogik hodisalar, Turon, Movarounnahr, Turkiston.
Pedagogika fanini o’zlashtirish - ma’naviy, ijtimoiy, siyosiy va iqtisodiy hayotning
harakatlantimvchi kuchi bo’lmish inson kamoloti haqidagi g’oyalarni, pedagogik nazariyalarni,
ta’lim-tarbiyaning mazmuni va metodlarini nihoyatda puxta bilishni talab etadi. Pedagogika
tarixi fanini o‘rganish - kishilik jamiyati taraqqiyoti yo‘lidagi ta’lim-tarbiya bosqichlari bo‘lajak
iqtisodchi – o’qituvchida pedagogik va tarixiy asoslarni, tahlil qilish va ularga munosabat
bildirish kabi malaka va ko’nikmalarni shakllantiradi. Pedagogika tarixining metodologik asosi
va yosh avlodni tarbiyalash an’analaridagi o’qitish va kamol toptirish tizimlarini, ularning
qonun-qoidalarini, qomusiy mutafakkirlar, ma’rifatparvar shoirlar va pedagoglarning ta’lim-
tarbiya, ma’riftaga doir g’oyalarini va ularning rivojlanishini mukammal o’rganadigan fandir.
Pedagogika tarixi fani umumjahon, shu jumladan, Turon, Movarounnahr, Turkiston diyorida
va mustaqillik yillarida O’zbekistondagi pedagogik fikrlar taraqqiyotini o’rganar ekan, bu
fan o’tmishda mashhur va ilg’or pedagoglar qoldirgan pedagogik asarlarni va ularda ilgari
surilgan pedagogik nazariyalarning milliy asoslarini o’zlashtirishga pedagogik nazariyalarning
milliy asoslarini o’zlashtirishga qaratilgan bo’lib, talabalarda milliy iftixor va g’urur hissini
tarbiyalashdan iboratdir. Zero, qomusiy mutafakkirlar, ma’rifatparvar shoirlar va ilg’or
pedagoglarning yoshlarni barkamol inson qilib tarbiyalashga doir ta’limotlari, g’oyalari, maktab
va madrasalardagi ta’lim-tarbiya masalalari to‘g‘risidagi fikrlarini chuqur tahlil qilish, ulardan
aniq xulosalar chiqarish talabalaming mustaqil fikrlashini kengaytiradi. Demak, pedagogika
tarixi pedagogikaning mustaqil sohasi sifatida tarixiy-pedagogik hodisalarga davr talabi asosida
yondoshadi, ta’lim-tarbiya nazariyasi va amaliyotini turli bosqichlarda xilma-xil bo’lganligini va
ilg’or pedagogik qarashlarning taraqqiyot yo’lini ko’rsatib beradi. O’zbekiston Respublikasida
milliy maktab va milliy pedagogikani yaratish, ta’lim-tarbiya ishlarini zamonaviylashtirish,
«Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonun va «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi»ga binoan milliy kadrlar
tayyorlash maqsadida ta’lim tizimini tubdan isloh qilish uchun Ko’hna Turon, Movarounnahr,
Turkiston va mustaqil O‘zbekistonda, shuningdek, jahonning rivojlangan mamlakatlarida asrlar
davomida vujudga kelgan pedagogik bilim va tajribalarni o’rganish, undan ijodiy foydalanish
zarur. Bu esa, ta’lim-tarbiya nazariyasi, o’qitish metodikalari sohasidagi hozirgi zamon fani va
amaliyotining ahamiyatini anglash, to’g’ri baholashga imkon beradi. O’zbekiston Respublikasi
mustaqillikka erishgan hozirgi davrda pedagogik fikrlar taraqqiyoti tarixini ilmiy-nazariy jihatdan
obyektiv haqqoniy yoritish maqsadida tarixiy hodisalarni pedagogik o6rganishda zamonaviy
konsepsiyalar asosida yangicha yondashilmoqda. O’zbekistonda ta’lim-tarbiyaning, ya’ni
pedagogik fikrlarning rivojlanish tarixini xronologik prinsp asosida, jahon xalqlari pedagogik-
tarixiy taraqqiyoti bilan uzviy bog’liq holda, yaxlit rivojlanish jarayoni sifatida yoritish shunday
yondashuvlardan biridir. Shuningdek, pedagogika tarixi o’quv predmetining qurilishi va tuzilishi
masalasi ham juda muhim, chunki pedagogik-tarixiy hodisalar, g’oyalar, nazariyalar, qarashlarni
bayon etish mantiqiy va xarakteri bu fanni talabalar tomonidan o’zlashtirilishini qulaylashtirishi
yoki murakkablashtirishi mumkin. Bizningcha, O’zbekistonda pedagogika tarixini o’rganishni
jahon xalqlari pedagogik nazariyalari, g’oyalari, fikrlari taraqqiyoti bilan bog’liq holda yagona,
umuminsoniy (jahoniy) pedagogik fikrlar rivojlanish jarayoni tarzida bayon etish maqsadga
muvofiqdir. Bunday yondashuvda O’zbekiston tarixini va o’zbek pedagogikasi tarixini
davrlashtirishga asoslanib, har bir bosqichda, davrda Ko’lina Turon, Movarounnahr, Turkiston
65
Do'stlaringiz bilan baham: |
