Тошкент-2021 3 Апрель 2021 10-қисм Тошкент апрель 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot»

Kalit soʻzlar: 
innovatsiya, interfaol, didaktika, texnologiya, pedagogik, axborot 
kommunikatsiya.
Yuksak ma’naviyatga ega boʻlgan, barkamol, sogʻlom avlodni tarbiyalash, yoshlarga ilgʻor 
pedagogik va axborot- kommunikatsiya texnologiyalar asosida ta’lim berish mamlakatimizning 
ta’lim sohasidagi amalga oshirilayotgan ustivor yoʻnalishlaridan biridir. Shuningdek, komil 
insonni voyaga yetkazishda boshlangʻich ta’lim shubhasiz poydevor vazifasini oʻtaydi. Bu esa 
boshlangʻich ta’lim oʻqituvchisi zimmasiga katta ma’suliyat yuklaydi. Chunki oʻquvchilarni 
oʻqitish sifati unga bogʻliq boʻladi. 
Boshlangʻich ta’lim umumta’lim maktablarining bosh boʻgʻini boʻlganligi sababli ana shu 
jarayonda oʻquvchi shaxsining mukammal rivojlanib borishiga koʻproq e’tibor berish lozim. 
Boshlangʻich sinf oʻqituvchisining ma’suliyati cheksizdir. Ular maktab ostonasiga endigina 
qadam qoʻygan oʻquvchilarni maktab hayotiga koʻniktirib, zamonaviy bilim olishlariga yoʻl ochib 
beradilar. Bolalarning oʻqishga munosabatlari, aqliy salohiyatlari ana shu davrda shakllanadi. Bu 
ham boshlangʻich sinf oʻqituvchilarining vazifasi va ma’suliyati ekanligini koʻrsatadi.
Bugungi kunda ta’lim jarayonida innovatsion texnologiyalar, pedagogik va axborot 
texnologiyalarni qoʻllashga boʻlgan talab va e’tibor kundan-kunga kuchayib bormoqda. Chunki 
maktab ostonasiga ilk qadam qo‘ygan 6-7 yoshli bolalar oilada axborot kommunikatsiya 
texnologiyalari vositalari bilan tanish boʻlgan, hatto ulardan foydalana oladigan holda 
kelmoqdalar.
Ular haqiqatdan ham axborot asrida tugʻilib, hali atrof-muhitni anglamay turib zamonaviy aloqa 
qurilmalarini koʻrib, ularning funksiyalari bilan tanish boʻlgan holda ulgʻaymoqdalar.
Shunday ekan, bunday zamonaviy bilimlarga ega boʻlgan oʻquvchilarga dars oʻtish jarayonida 
oʻqituvchilar axborot kommunikatsiya texnologiya vositalaridan unumli foydalanib, innovatsion 
texnologiyalar asosida yanada qiziqarli qilib oʻtishlari talab qilinadi. Chunki, bolalar hayotida 
maktab davri ancha murakkab davr boʻlib, bolalar oldida jiddiy sinov turadi. Endi ular yangi 
rejimga moslashishga majbur boʻladi. Bola yosh boʻlishiga qaramay, endi uning maktabda oʻqish, 
uy vazifalarni bajarish, murakkab materiallarni oʻrganishlari kerak. Oʻyindan maktabga kundalik 
majburiy va davomli mehnatga oʻtish bola hayotida tub burilish yasaydi. Shuning uchun ham 
oʻqituvchilar bolalarning maktabdagi hayotini qiziqarli tashkil etishlari, darslarni ilgʻor pedagogik 
texnologiyalar, didaktik oʻyinlardan foydalangan holda oʻquvchilarning darslarga boʻlgan 
qiziqishlarini oshirishlari lozim.
Ta’lim jarayonida ilgʻor pedagogik texnologiyalarni qoʻllash, ta’lim samaradorligini oshiradi. 
Oʻquvchilarning fikrlash doirasini kengaytiradi, ongi, dunyoqarashini oʻstiradi. Boshlang‘ich 
sinflarda koʻproq bolaning yoshini, bilim saviyasini hisobga olish lozim. Ularga oddiy, oson va 
vaqt kam sarflanadigan oʻyinlardan foydalanib, darslar oʻtish yaxshi samara beradi.
Innovatsion texnologiyalardan dars jarayonida foydalanishning oʻziga xosligi shundaki, ular 
oʻqituvchi va oʻquvchilarning birgalikdagi faoliyati orqali amalga oshiriladi. Oqitish jarayoni 
oʻqituvchi hamda oʻquvchilar faoliyatini oʻz ichiga oladi. Oʻqituvchining faoliyati oʻquv 
materialini bayon qilish, oʻquvchilarning fanga boʻlgan qiziqishini orttirish, fikrni teranlashtirish 
va e’tiqodini shakllantirish, oʻquvchilarning mustaqil mashgʻulotlariga rahbarlik qilish, ularning 
bilim, koʻnikma va malakalarini tekshirish hamda baholashdan iborat. 
Xulosa qilib aytganda innovatsion texnologiyalardan foydalanib dars oʻtilgan darslarda 
oʻquvchilar oʻz qobiliyatlari va imkoniyatlarini namoyish qilishga erishadilar, jamoa bilan 

---

128