Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o

Kungaboqar metodikasi
 
Madaniy kungaboqar H. annuus L.Helianthus avlodiga mansub bo„lib, bu avlod o„ziga 
108 ta tumi birlashtiradi. Shundan faqat bir yillik - Helianthusannuus L va ko„p yillik H 
tuberosus L. dala ekinlari sifatida ahamiyatga ega.
Kungaboqaming kolleksiyasi namunalari respublikamiz sharoitida uch yil davomida 
o„rganiladi. Kungaboqar Markaziy Osiyoda keng tarqalgan moyli ekinlar orasida chetdan 
changlanishga moyilligi o„ta kuchliligi bilan ajralib turadi. Shu sababdan kungaboqar 
kolleksiyasini o„rganish bilan bir yo„la keyingi yil uchun urugMik tayyorlash maqsadida 
sun‟iy izolyasiyadan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Buning uchun gullash davrining 
boshlanishidan oldin o„simliklaming hosil savatchalari marli qopchalar bilan 
izolyasiyalanadi.Bu faqat urug„lik uchun tanlangan o„simliklarda amalga oshiriladi. 
Kolleksiya namunalarining urug„lami ekishga tayyorlash jarayonidagi asosiy vazifa “ekish 
qaydnomasi“ ni quyidagi jadval asosida to„g„ri tayyorlashdir. 
13-jadval
 
Urug„lar 70x30 sm sxemada olti metr kvadratli bo„lmalarga yerta bahorda yoki g„alla 
ekinlaridan keyin takroriy ekin sifatida (ertapishar nav va namunalar) qaytariqsiz qo„lda 
ekiiadi. Har bir uyaga ikki donadan urug„ ekilib, unib chiqqan maysalar ikki-uchta chinbarg 
chiqarganda yagonalash o„tkaziladi. Yaganalashda uyadagi nimjon o'simlik tanlanib, 
qoldirilayotgan niholning ildiziga zarar yetkazmaslik uchun qaychida qirqib olinadi. Har 
bir bo„lmada 30 donadan o'simlik qoldiriladi. Andoza nav har 10 ta bo„lmadan keyin takror 
ekiiadi. Bo„lmalar orasida 50-70 sm kenglikdagi yulakchalar qoldiriladi. 
Kungaboqar kolleksiyasi pitomniklarida quyidagi fenologik kuzatishlar dala 
12-jadval 
Hosilning tarkibi ________ _________ ________ 
Ekin turi
tup
soni/m
2