Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o

Variantlar kam zararlangan holatlarda hosildorlik quyidagi formula yordamida 
aniqlanadi.
S = (P - H) P
. 
2
Bu yerda S-delyankaning haqiqiy hisobli maydoni, m P-delyankadagi nazariy 
o„simlik soni, dona H-etishmagan o„simlik soni, dona P- bitta o'simlikning oziqlanish 
maydoni, m
2
Odatda kuzgi bug„doyda don hosildorligining uchyoti har bir delyankaning 
uchta joyida 1 m
2
maydonidan olingan don hosiliga nisbatan aniqlanadi. Masalan, 
delyankadan olingan don hosili na‟munalar bo„yicha: 
1-na‟muna 600 g , 2-na‟muna 590 g, 3-na‟munada 610 g tashkil etdi. 0„rtacha 
hosildorlik 600 g tashkil qiladi. Bir gektar maydondagi don hosilini aniqlash uchun 
quyidagi proporsiya tenglamasidan foydalanamiz.
1 m
2
- 600 
g x
=600
x 
10000=6000000g =60 s/ga
1000 / m
2
- x 
g 
Delyankalar 
maydoni katta boimaganda (100 m" kam) don hosildorligini bevosita hisobga olish 
usulida aniqlanadi. Bunda hosil o„roqlar yordamida o„rib olinadi va har bir variantlar 
bo„yicha snoplarga ajratib bog„lanadi.Snoplar maxsus joylavrda kuritilib , so„ngra 
yanchiladi. Don hosildorligini aniqlashda donning dastlabki va oxirgi namligi , donning 
tozaligi singari ko'rsatkichlarga alohida e‟tibor beriladi. Don hosildorligi quyidagi 
formulada aniqlanadi.
У(100-Д1)(100-С)
100(100-52)
u yerda X- donning 14% namlikdagi hosildorligi, t/ga
U- donning hosil o„rilgan davrdagi xaqiqiy hosildorligi, t/ga Vi -donning 
o„rim oldidagi xaqiqiy namligi, % 
V
2
- mahsulot keltirilishi lozim boMgan namlik , %
S - donning ifloslanish darajasi, %
Jadval 6
Don hosildorligi yoppa hisobga olinganda quyidagicha 
 ______ _______ 
Ifodalanadi