Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o

hosildorligini oshirish maxsulot sifatini yaxshilash va tuproq unumdorligini 
oshirish uchun turli dala tajribalari qo„yish yoMi bilan ilmiy izlanishlar olib 
borish kerak.
0„gMtlar bilan dala tajribalari - bu o„gMtlarni qishloq xo„jalik ekinlari 
hosiliga, sifatiga hamda tuproq unumdorligiga ta‟sirini o„rganish bo„yicha dala 
sharoitida oMkaziladigan tajribadir. Dala tajribasi bu nazariy izlanishlarni 
qishloq xo„jalik amaliyoti bilan bogMovchi zvenodir va u agrokimyoda keng 
qoMlaniladi hamda o„gMtlar ta‟sirini o„rganishdagi asosiy yetakchi usuldir. Shu 
bilan birga bu izlanish qishloq xo„jaligida ekinlami o„gMtlash tizimini asoslab 
beradi.
Dala tajribalari oMkazish turli tuproq-iqlim sharoitlarida o„gMtlar 
me‟yorini, qoMlash muddati va usulini aniqlashda, iqtisodiy samaradorligini 
belgilashda asosiy yoMdir. To„g„ri qo„yilgan, qaysiki nazariy va amaliy jihatdan 
agronomiya ilmi uchun to„g„ri xulosalar beradigan ilmiy tajribalar quyidagi 
asosiy uslubiy talablarga javob berishi kerak: yagona farq prinsipiga ya‟ni 

---

1 0 5
solishtirish imkoni, dala tajribasining tipikligi, izlanish natijalarining aniqligi, 
to„g„riligi va hujjatlar.
Dala tajribasiga qo‟yiladigan talablar. Dala tajribasida tadqiqotlar metodik 
talablarga toMiq rioya qilib olib borilgan holatdagina o'rganilayotgan 
variantlarga to„g„ri va holis baho berish mumkin.Tajribaning har qanday 
bosqichidagi texnologik jarayonlarda , ya‟ni tajribaning ko'yilishi, tuproqqa 
ishlov berish, ekish, qator oralariga ishlov berish, hosilni yigMb -terib olish va h.k. 
da yoM qo‟yilgan xatolar o„rganilayotgan variantlami taqqoslashda qo„pol 
xatolami vujudga keltiradi va olingan natijalaming ishonchliligini keskin