Toshkent 2014 B. M. Azizov, I. A. Israilov, J. B. Xudoyqulov o

Odatdagi taqsimlanish 
. Odatdagi , yoki goussovli taqsimlanish deb- 
muntazam tasodifiy X ni taqsimlanish ehtimoliga aytiladi, qaysiki bunda 
quyidagi funksiyaga tayanadi: 
bu yerda Y- egri ordinata , yoki ehtimollik 
n
- asosiy o'rtacha (matematik kutish) cr-asosiy 
to'plamdagi standart og'ish (n->«>) 
л
va e - 
konstanta (л- * 3.14, e =2.72). 
Odatdagi egri taqsimlanishning holati va shakli to'laligicha parametr 
bo'yicha aniqlanadi: taqsimlanish markazida joylashgan asosiy o'rtacha a- va 
o'rtachaning atrofidagi ayrim kuzatishlaming variatsiyasmi o'lchaydigan standart 
og'ish 
a.
Odatdagi taqsimlanishda maksiinum yoki markaz X = 
ц
nuqtqsida 
yotadi, egri ko„chish X,= 
ц-о
va Х
г
=// + <х joylashadi. 

---

1 8 4
±X ±°° egri chiziq » ahamiyati ga etib boradi. Odatdagi egri shakl 
bo'yicha taqsimlanish turlicha boMishi mumkin. Egri ko„rinish o'rganilayotgan 
belgining variatsiyalanish darajasiga toMiq mos keladi, u qanchalik katta boMsa 
va shunga ko'ra o'rganilayotgan materialni ko'proq o'zgartirsa variatsion egrilik 
nishobligi shunchalik yuqori bo'ladi , kichik 
a
ifodasida u ignasimon shaklni 
oladi. 
Tebranishlami 
ц
dan o'ngga va chapga kuloch yozishi cr ning oMchami va 
asosan uchta standart og'ish orasida joylashadi. Egri chiziqni tashqariga davom 
etishi ^ ±3
a
odatda ko'p sonli kuzatishlar kuzatishlar natijasidagina sezish 
mumskin va bu ordinata ifodalariga allaqachon e‟tibor berilmay 
qo‟yilgan.
Odatdagi taqsimlanish uchun quyidagi qonuniyatlar harakterli: 
-
barcha kuzatishlaming 68.26% (diyarli uchdan ikki qismi) 
fj ± a 
xududija 
joylashgan , 
-
barcha tasodifiy kattaliklaming 95.46% 
ц Un
chenarasi ichida joylashadi, 
-shundan kelib 99.73 % diyarli barcha ifodalar 
^ ±
Зл- intervalini qamrab 
oladi. 
0
„rtachadan t standartga og„igan butun maydonning foizini ifodalovchi egri 
chiziq ostidagi maydon standart ishonchliligi yoki R ehtimollik darajasi diyiladi, 
ya‟ni // 
±ш
jududida yotgan belgilar ahamiyatining paydo bo„lish ehtimoli. U 
belgilangan chegaradan tasodifiy kattaliklami variatsiyasining og'ish ehtimolini 
ko„rsatadi P,= l
-p. 
Shundan kelib chiqib, ehtimollik darajasi ortgan sari, muhimlik 
darajasi kamayib boradi, va aksincha. 
23-rasm. Odatdagi taqsimlanishda egri chizikli chegaralanishda kuzatishlarni yoki turli xil