Tosh kent davlat a g r ar universiteti ozbekjlston r espublik asi fanlar akadem iyasi z o o L o g iy a in st it u t I

Bakteriyalar chaqiradigan kasalliklar
Ushbu guruh kasalliklarining qo‘zg‘atuvchilari bakteriyalar -
o ‘simliklar dunyosiga mansub bir hujayrali mikroorganizmlar 
hisoblanadi. Bakteriyalar organik moddalarning parchalanishida 
(saprofit) yashaydi yoki tirik organizmlarda (parazit) yashaydi. 
Ayrim bakteriyalar, qator tur baliqlarda uchrab, sharoitga qarab ham 
saprofit, ham parazit uchrashi mumkin.
Bakteriyalar shakliga qarab 3 asosiy guruhga: sharsimon yoki 
kokkiar (yunonchadan -
coccus
- meva), tayoqsimon, halqa yoki 
spiralsimon boiinadi. Har bir guruh bakteriyalarining ichki tuzilishi 
turli xil, joylashishiga qarab alohida, juft holda, zanjir shaklda 
tashkil topadi (yakka, juft, zanjir shaklida).
71

---

Bakteriyalaming oicham i mikronlar bilan aniqlanadi va 
ularning uzunligi 1 mkm dan va eni 0.5 mkm dan boiadi. Eng katta 
yoki eng kichik shakllari uchraydi.
Hozirgi vaqtda o‘simlik va hayvon hujayralarida: qobiq, 
sitoplazma va yadrodan tashkil topgan. Bakteriyalaming qobig‘i 
murakkab tuzilishga ega boiib, 3 qismdan iborat: sitoplazmatik 
qobiq, hujayra devori va shilliq qavatdan tashkil topgan. 
Agar 
shilliq 
qavat qalin boisa, aniq shaklga 
ega 
boiadi, bakteriya 
hujayra- 
larining atrofini o ‘rab turadi va u kapsula deb ataladi.
Baliqlarda patogen sifatida va shartli patogen bakteriyalar quyi- 
dagi tartibda uchraydi: Pseudomonales 
(Aeromonas, Pseudomonas,
Vibrio
avlodlari), Myxobacteriales 
(Chondrococcus, Cytophaga
av- 
lodlari), Actinomycetales (Mycobacterium avlodlari) va boshqalar.
Losossimonlar furunkulyozi
Losossimonlaming aeromonozi (furunkulyozi) - Losossimon 
baliqlaming infeksion kasalliklari boiib, Vibrionaceae oilasi 
Aeromonas
avlodiga mansub bakteriyalar tomonidan'chaqiriladi.
Tarqalistii va iqtisodiy zarari. Furunkulyoz Avstraliya va 
Tasmaniyadan tashqari, barcha mamlakatlarda, qizil ikra yetishti- 
ruvchi mamlakatlarda tarqalgan. Rossiya, Ukrainada forel yetishti- 
ruvchi xo‘jaliklarda kasallikning keskin epidemiyasi tarqalgan, 
Saxalin daryosidagi lososlarning aeromonozlari aniqlanmadi.
Qo‘zg*atuvchisi.