2.1. Tortuv elektr motorlarini transformatorlardan bir fazali to‘g‘rilagichlar yordamida ishlash shartlari.
Bir fazali to‘g‘rilagichning ikkita mumkin bo‘lgan varianti mavjud; nolli chiqish sxemasi bilan (1-rasm, a) va ko‘prik sxemasi bilan
(2.1-rasm, b).
2.1-Rasm Bir fazali to‘g‘rilagichning ulash sxemalari:
nolli chiqish sxemasi bilan (a), ko‘prik sxemasi bilan (b).
Bu sxemalar uchun asosiy nisbatlarni ko‘rib chiqamiz. Birinchi yaqinlashishda quyidagi ruxsat etishlarni qabul qilamiz.
Transformatordagi va yarim o‘tkazgichli jixozlarda energiya isrofi kichik bo‘lganligi uchun xisobga olmasa xam bo‘ladi. Elektrovoz transformatorlari nominal rejimidagi F.I.K 0,98 ga, yarim o‘tkazgichlarda 0,99 ga teng bo‘ladi.
2. Transformatorning sochilma induktvligi kichik bo‘lganligi uchun xisobga olmasa ham bo‘ladi. Amalda uning nominal rejimda 10 % ga yaqin bo‘ladi.
Sochilma induktivlikning ta’siri yarim o‘tkazgichli jixozlarning komutatsiyasi jarayonini katta aniqlikda sochilma induktivlik ta’siri bilan aniqlanishi mumkin.
3. To‘g‘rilangan tokning pulsatsiyasi kichik bo‘lgani uchun qabul qilmaslik mumkin, bunda yuklama induktiv xarakterga ega bo‘ladi va aylanish tezligi doyimiy bo‘lganda aylanuvchi E.YU.K ga ega bo‘ladi. Elektrovozlarda to‘g‘rilangan tokning pulsatsiyalanishi xiqiqatda 20% ga yaqinni tashkil etadi. Ikkala variant sxemalari uchun o‘rtacha to‘g‘rilangan kuchlanish U2 bir xilda bo‘ladi.
Transformatorning birlamchi va ikkilamchi chulg‘amlaridagi to‘liq quvati S1 va S2 berilgan to‘g‘rilangan quvvatga aniqlanadi.
Pd=Ud*Id
a) nol chiqishli sxema uchun b) ko‘prik sxemasi uchun
S S2=U2
S1=S2;
Bu yerda S-transformatorning tipik quvvati qiymati Rd transformatorning barcha chulg‘amlari uchun keltirilgan salt ishlash kuchlanganlikning nominal kuchlanishiga nisbati yarim yig‘indisi.
1. Bir fazali to‘g‘rilashda to‘g‘rilangan kuchlanish tarmoq istemol qiladigan chastotaga nisbatan ikkilangan chastotada pulsatsiyalanadi.
Poezdning inersiya kuchi ta’sirida uning tezligi o‘zgarmasdan qoladi, hamda xarakatga qarshilik kuchlari ham o‘zgarmaydi, chunki u poezdning massasiga, harakat tezligiga va yo‘l profiliga bog‘liq bo‘ladi.
2.2-Rasm. Bir fazali tug‘rilagich sxemalarida kuchlanish va tok uzgarish grafiklari
Shuning uchun yuklama bilan bir fazali to‘g‘rilagich sxemalarida tortuv elektr motorlariga sinusoidal tokning pulsatsiyalanuvchi quvvati doimiy to‘g‘rilangan quvvatga o‘zgartirilishi lozim bo‘ladi.
2. Quvvatni bunday o‘zgartirish o‘tkazgich materiallariga va transfor-matorning chulg‘ami va o‘zagida ishlatiladigan elektrotexnik pulatga sinusoidal yuklamadagiga nisbatan ko‘p xarajatlar talab etiladi.
3. Aktiv materiallarning sarfi transformatorlarning tipik quvvati bilan xarakterlanadi, u transformatorlarning barcha chulg‘amlaridagi nominal tokning keltirilgan salt ishlash kuchlanishini yarim yig‘indisiga teng bo‘ladi.
4. Ko‘prik sxemasi uchun to‘g‘rilangan tokni ideal holatda silliqlashda tipik quvvatning to‘g‘rilanganiga nisbati - 1,11 ga, a nolli chiqish bilan tug‘rilangan sxemada esa – 1, 34 ga teng bo‘ladi
Do'stlaringiz bilan baham: |