To‘plami toshkent


Aktiv qarshilik va sig‘im ulangan o ‘zgaruvchan tok zanjiri



Download 6 Mb.
bet26/100
Sana04.02.2023
Hajmi6 Mb.
#907747
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   100
Bog'liq
Elektrotexnika va elektronika asoslari Haydarova Surayyo

2 . Aktiv qarshilik va sig‘im ulangan o ‘zgaruvchan tok zanjiri.


Amaldagi sharoitda zanjirda sig‘im aktiv qarshiligiga ham ega, chunki kondensatorning zanjirga ulangan simlarning aktiv qarshiliklari ham bor. Shuning uchun ham amalda zanjirga ketma-ket ulangan aktiv va sig‘im

c
qarshiliklari bilan shug‘ullanishga to‘g‘ri keladi. Bular xo‘jaliklardagi hamma elektr uskunalar, apparatlar va mexanizmlarda bor. Aktiv va sig‘imli qarshiliklar ulangan zanjirda to‘liq qarshilik:



Z=r2 + x2 om,
Zanjirdagi to ‘liq tok:



I=I2 + I2 amper .
a c
Elektr zanjiridagi to‘liq quvvat:



S=P2 + P2
a c
voltamper (VA). 3-rasmda ko‘rsatilganidek , elektr zanjiridagi to‘liq tokning fazasi kuchlanishning vektor fazasidan ma‘lum burchakga oldinda bo‘ladi.
3-rasm. a) Aktiv va sig‘imli qarshilik ulangan elektr zanjiri; b)Aktiv va sig‘imli qarshilik ulangan elektr zanjirining vektor diagrammasi.
3. O‘zgaruvchan tok zanjirida kuchlanish rezonansi. O‘zgaruvchan tok zanjirida kuchlanish rezonansi bo‘lganda ,
tebranishlar chastotasi mos kelgan jismlardan birining boshqasi ta ‘sirida tebranma harakati yoki tebranish amplitudasining keskin kuchayishi hosil bo‘ladi. Eng murakkab elektr zanjiri 27-rasmda keltirilgan. Bunday zanjirda to‘liq tok uchta toklardan tashkil topgan, ya‘ni aktiv, induktiv va sig‘im toklaridir. Bu toklar orasidagi munosabatlar quyidagicha ifodalanadi:


a
I=I2 + (IL
− Ic
)2 amper

Qavs ichidagi ifoda bir-biriga teskari bo‘lgan induktiv va sig‘imli qo‘shiladigan toklarning ayirmasi. Zanjirning to‘liq qarshiligini quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:



Z=r2 + (xL xc)2 om .

xL − xc ayirmasini reaktiv qarshilik xp bilan almashtirish mumkin.Bu reaktiv qarshilik xL va xc ularning o‘zaro bogliqligiga qarab induktiv yoki sig‘imli bo‘lishi mumkin.
XL= xc bo‘lgan holati alohida ahamiyatga ega. Bunda zanjirning to‘liq qarshiligi aktiv qarshilikga teng bo‘ladi. Agarda zanjirning aktiv qarshiligi juda kam bo‘lsa, u holda zanjirdagi tokning qiymati juda katta miqdorga yetishi mumkin. Zanjirga ketma-ket ulangan qarshiliklaming uchlarida tokning qarshilikga ko‘p aytmasi kuchlanishni ifodalasa, u holda kondensatoring va g‘altakning uchlarida katta tok kuchlanishdan ortib ketishi mumkin. Bunday holda kondensator hamda g‘altakning uchlarida yuqori kuchlanishlar elektr uskunalarning izolyatsiyalarini teshib yuborishi mumkin va natijada uskunalar ishga yaroqsiz bo‘lib qoladi. Bunday holatga kuchlanish rezonansi deb aytiladi. Elektr zanjirida elektr chastotasi holatida rezonans boshlanganda, chastota rezonansi deyiladi.
1
xL − xc = ωL − ωL = 0 bo‘ lganda,
u holda rezonans chastotasi uchun ifoda quyidagicha bo‘ladi:
1

ωp
LC
, gers.




5- rasm.Elektr zanjiriga ketma-ket ulangan aktiv, induktiv va sig‘im qarshilik

Download 6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   100




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish