To‘plami toshkent

Transformatorlarning ish rejimlari.

Transformatorlardan foydalanish jarayonida asosan uch xil ko‘rinishga ega bo‘lgan ish rejimlari kuzatiladi.

1. 
   Salt ishlash rejimi. Transformatorning birlamchi chulg‘amiga naminal kuchlanish berilib, ikkilamchi chulg‘am yuklamasiz bo‘lgan rejim uning salt ishlash rejimi deyiladi.
   
2. 
   Qisqa tutashuv rejimi. Nominal yuklama bilan ishlaydigan transformatorning ikkilamchi chulg‘ami tasodifan qisqa tutashib qolsa, unda bu rejim qisqa tutashuv rejimi deyiladi. Unday holatda chulg‘amdan nominalga nisbatan 10-20 marta katta tok o‘tishi mumkin.
   

3-rasm.Transformatorning prinsipial sxemasi va vektor diagrammasi.

Bunda releli himoyalagichlar ishga tushib, uni bir onda elektr tarmog‘ida ajratadi, aks holda transformatorda katta nosozliklar yuzaga kelishi mumkin. 3.Yuklamali ish rejimi. Bu rejimda transformatorga uning xarakterlovchi kattaliklaridagi yuklamalar ulanib, u nominal holatda ishlaydi. Qisqa tutushuvdagi transformator parametrlarini aniqlash uchun qisqa tutashuv tajribasidan foydalaniladi.

2. 
   rasm.Transformatorning qisqa tutashuv rejimi va vektor diagrammasi.
   

Agar salt ishlash rejimidagi transformatorning ikkilamchi chulg‘amiga Zn yuklama ulansa, yuklama toki (I) 2 hosil bo‘ladi. Bunda birlamchi chulg‘am zanjiridagi kuchlani shlar tushuvi kichik bo‘lganligi sababli xisobga olinmasa xam bo‘ladi. Bu ish rejim yuklamali ish rejimi hisoblanadi. Ikkilamchi
parametrlari birlamchiga keltirilgan transformatorni unga ekvivalent bo‘lgan elektr sxemasi bilan almashtirish mumkin. Demak, keltirilgan transformatorga ekvivalent bo‘lgan elektr sxemasi transformatorning ekvivalent sxemasi deyiladi. Ekvivalent sxema asosida undagi elektromagnit jarayonlarni tahlil qilish hamda transformator ulangan elektr tarmog‘ini hisoblash ancha yengillashadi

2. 
   rasm.Transformatorning ekvivalent sxemasi.
   

Elektr energiyasi uzoq masofalardan kam isrof bilan olib kelishda iste‘molchilarga taqsimlashda, o‘lchov ishlarida hamda umumiy energetik tizim yaratishning asosiy omili transformatorlardan foydalanish hisoblanadi.

Uni FIK = ^P
P₂
100% = ^P2 P₂+P_M+P_{П
100% =} U₂I₂Cosφ₂
U₂I₂Cosφ₂+P_M+P_П
100%

4.