Томонидан дарслик сифатида тавсия этилган

турғунлик фазаси
бошланиб, у нисбатан узоқроқ 
давом этади. Бу фазада ишлаб чиқариш даражасининг барқарорлиги 
таъминлансада, у инқироз бошланишидан олдинги даражага нисбатан анча 
паст бўлади. Нархларнинг пасайиши тўхтаб, ссуда фоизлари пасаяди, товар 
захиралари барқарорлашади. Бироқ ишсизликнинг юқори даражаси сақланиб 
134
Қаралсин: Экономическая теория: Учеб. для студ. высш. учеб. заведений / Под ред. 
В.Д.Камаева. – 10-е изд., перераб. и доп. - М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2004, 537-
541-б.; Борисов Е.Ф. Экономическая теория: Учебник. – 3-е изд., перераб. и доп. М.: 
Юрайт-Издат, 2005, 301-309-б. 

---

393 
қолади. Турғунлик фазаси давомида иқтисодий фаоллик жонланиши учун 
шароитлар вужудга келиши ниҳоясига етади. 
19.1-чизма
Иқтисодий цикл фазалари 
Миллий
маҳсулот
ҳажми
юксалиш
инқироз
юксалиш 
жонланиш
инқироз
турғунлик 
жонланиш 
турғунлик 

Вақт
Жонланиш фазасида
ишсизлик даражаси бир оз қисқариб, ишлаб 
чиқариш даражаси секин-аста ўсиб боради. Нархлар ҳам аста кўтарилиб, 
ссуда фоизи ўса бошлайди. Иқтисодиётнинг бандлик даражасининг ортиши 
ва фойда ҳажмининг тезлик билан ўсиши жонланиш фазасининг юксалиш 
босқичига ўсиб ўтишига имконият яратади. Янги цикл юксалишнинг 
бошланғич нуқтаси ҳисобланади.
Юксалиш фазасида
ишчи кучига бўлган талабнинг кенгайиши 
ишсизликнинг бирмунча камайишига ҳамда иш ҳақининг ўсишига олиб 
келадики, бунинг оқибатида истеъмол товарларига тўловга қодир талаб 
кенгаяди. Пировард талабнинг ошиши, ўз навбатида, истеъмол товарлари 
ишлаб чиқарувчи тармоқларга, бозорни кенгайтиришга жадал туртки беради. 
Рақобат ва фойда кетидан қувиш оқибатида номутаносибликларнинг 
тўпланиб боришидан иборат занжирли реакция тезлашади. Бу билан янги 
инқироз муқаррар бўлиб қолади. 
Алоҳида иқтисодий цикллар бир-биридан давомийлиги ва интенсивлиги 
бўйича кескин фарқланади. Шунга қарамай, уларнинг ҳаммаси бир хил 
фазаларга эга бўлади.