Томонидан дарслик сифатида тавсия этилган



Download 4,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet269/553
Sana30.04.2022
Hajmi4,45 Mb.
#596111
1   ...   265   266   267   268   269   270   271   272   ...   553
Bog'liq
25-y-Iqtisodiyot-nazariyasi.-Darslik.-Sh.Sh .Shodmonov.T-2009

ундирма саноатда
ҳам қўшимча 
даромад олинади. Маълумки фойдали қазилма конлари жойлашуви (ва демак, 
ишлаш учун қулайлиги) жиҳатидан ҳам, коннинг бойлиги жиҳатидан ҳам 
бир-биридан фарқ қилади. Худди қишлоқ хўжалигидаги сингари, ўрта ва 
яхши конлардаги корхоналар қўшимча фойда оладилар, у ҳам дифференциал 
рентага айланади. 
Ижара ҳақи.
Рента муносабатларини қараб чиқишда рентанинг ижара 
ҳақидан фарқига эътиборни қаратиш зарур. Агар ижарага бериладиган ерга 
олдин бино, иншоот ва шу кабилар қуриш билан боғлиқ равишда капитал 
қўйилмалар сарфланмаган бўлса, ижара ҳақи ва рента миқдоран бир-бирига 
тўғри келади. Акс ҳолда, ижара ҳақи ер рентасидан фарқ қилади. Ижара ҳақи 
қуйидагилардан иборат: ердан фойдаланганлик учун тўланадиган рента (R), 
ерга илгари сарфланган капитал учун фоиз (r); ер участкасини ижарага 


286 
бергунга қадар унга қурилган иншоотлар амортизацияси (А). Буни формулада 
қуйидагича ёзиш мумкин:
A
r
R
ИХ




Маълумки, бозор иқтисодиёти шароитида ер фақат ижара объекти эмас, 
балки олди-сотди объекти ҳамдир. Ер ҳам қишлоқ хўжалик маҳсулоти 
етиштириш ва табиий қазилма бойликлар қазиб олиш учун, ҳар хил ишлаб 
чиқариш ва турар жой бинолари, иншоотлар, йўллар, аэропортлар ва ҳоказолар 
қуриш учун сотиб олинади. Бундай ҳолларда ернинг нархи нима билан 
белгиланади?
Ер нархи.
Маълумки, ер инсон меҳнати маҳсули бўлмаганлиги сабабли 
алмашув қийматга эга эмас. Шунга кўра, назариётчилар ер ва бошқа табиат 
инъомлари нархини 
иррационал нархлар
деб атайдилар. Ер участкасининг 
эгаси уни сотишда олинган суммани банкка қўйилганда, у келтирадиган фоиз 
тарзидаги даромад шу ер участкасидан олинадиган рентадан кам бўлмаган 
тақдирдагина 
ерни 
сотади. 
Бошқача 
айтганда, 

Download 4,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   265   266   267   268   269   270   271   272   ...   553




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish