Tomas Robert malusning iqtisodiy ta’limoti

Tomas Robert malusning iqtisodiy ta’limoti

Thomas Robert Malthus (1766.13.2, Rukeri — 1834.23.12, Bat) — ingliz iqtisodchisi, ruhoniy. Kembrij universitetining Jezus kollejini tugatgan (1788). Ost-Indiya kompaniyasi tasarrufidagi kollejda yangi tarix va siyosiy iqtisod kafedrasida profifessor

• Klassik maktab vakili boʻlishiga qaramay, D. Rikardoning qiymatning mehnat nazariyasini inkor etdi va tovar qiymatini ishlab chiqarish harajatlariga kushdi, foydani tovar qiymatiga nominal qoʻshimcha, deb qaradi.Pul nazariyasiga va "ortiqcha ishlab chiqarish" nazariyasiga katta hissa qóshgan

Nufus qonuni toģrisida tajribalar

• Nufus qonuni toʻgʻrisida tajribalar" asari (1798) unga katta mashhurlik keltirdi. M. bu asarida koʻpgina iqtisodchilar orasida qabul qilingan aholi soni va uning oʻsishi boylikdir, degan fikrga zid holda aholi oziq-ovqatning cheklangan taklifiga duch kelguniga qadar oʻsaveradi, aholi geometrik, oziq-ovqat mahsulotlari taklifi arifmetik progressiya boʻyicha oʻsadi, deb qarayd

• T.Maltus ham D.Rikardo singari ishlab chiqarishni kengaytirishda chegara yo'q deb hisoblaydi. Va ortiqcha ishlab chiqarish ko'lami haqidagi savolga u quyidagicha javob beradi: «Haddan tashqari ishlab chiqarish masalasi faqatgina u universal bo'lishi mumkinmi, shuningdek iqtisodiyotning ayrim sohalariga ta'sir qilishi mumkinmi, doimiy va vaqtinchalik bo'lishi mumkin emas. "

• Yer rentasining tabiati va o'sishiBu Maltus yaratgan yana bir keng qamrovli asar. U 1815 yilda nashr etilgan. Ushbu asarda muallif yerdan olinadigan daromadning tabiiy xususiyatiga asoslanib, uning shakllanishi va ko'payish mexanizmlarini ochib berishga, jamiyat tomonidan ishlab chiqarilgan yalpi mahsulotni sotishda rentaning ahamiyatini asoslashga harakat qildi.

• Tomas Robert Maltus - 18-19 asrlardagi Evropa iqtisodiyoti klassik maktabining vakili. Uning natijalaridan eng ko'zga ko'ringanlarini o'z ichiga olgan asosiy asarlar 1798 yilda nashr etilgan "Aholining qonuni bo'yicha tajriba ..." va 1820 yilgi "Siyosiy iqtisod asoslari" asarlaridir.

Populatsiya Qonuni boyicha tajriba 1798 yil

• Populyatsiya muammosini ko'rib chiqib, Maltus odamlarning barcha ofatlari tabiatning tabiiy qonunlari, xususan, aholining umumiy va abadiy qonuni bilan bog'liq degan xulosaga keladi. Ushbu qonun asosida, Maltusning fikriga ko'ra, aholi o'zi uchun zarur bo'lgan tirikchilik vositalariga nisbatan ortiqcha. Shu bilan birga, umuman kapitalistlar quruqlikdagi aristokratiyani haddan tashqari iste'mol qilishlari tufayli iqtisodiyot ortiqcha mahsulot ishlab chiqarilmasligini va tovarlarga etarlicha talabni ta'minlaydi.

• TR Maltusning iqtisodiyotga qo'shgan eng muhim hissasi uning "aholi nazariyasini" ishlab chiqishi bo'lib, u iqtisodiy va demografik omillarni bir-biriga bog'lashga harakat qiladi. Shuni ta'kidlash kerakki, Maltuziyda ushbu savolni shakllantirishda bu munosabatlar ikki tomonlama bo'lib chiqadi: ikkala iqtisodiy jarayonlar ham aholi sonining o'zgarishiga ta'sir qiladi, demografik omillar esa iqtisodiyotning rivojlanishiga ta'sir qiladi.

• Maltus tadqiqotining dastlabki maqsadi "insoniyat hayotini yaxshilash" ni belgilaydi. Shuni ta'kidlash kerakki, Maltus o'z g'oyalarini taqdim etishda nafaqat iqtisodiy, balki sotsiologik, tabiiy-falsafiy, axloqiy va hatto diniy tushunchalar va tushunchalardan keng foydalanadi.

T.Maltus urushlarning asosiy sabablaridan birini "makon va oziq-ovqat etishmasligi" deb hisoblagan.

Etiboringiz uchun rahmat