To’g'ri cho’michli ekskavatorlarning qo’llanilanish jarayoni

Cho’mich pastki ochilish mexanizmi(CHPOM)ni hisoblash.
Cho’mich pastki ochilish mexanizmini hisoblashning maqsadlari.

• 
  CHPOMning lebyotka(ochib-yopuvchi) qismi uchun elektr motor quvvatini aniqlash.
  
• 
  CHPOMning lebyotka(ochib-yopuvchi) tarkibiy qisimlarining geometrik ko’rsatgichlarini tanlash.
  
• 
  CHPOMni tashkil etuvchi zanjir va arqonlarni tanlash.
  

Aniqlikni oshirish maqsadida hisob-kitoblarni amalga oshirishda tutqich bilan cho’michi ikki hil shakilda amal qiladi.

• 
  birinchi ko’rinishda tutqich gorizontal joylashgan;
  
• 
  ikkinchi ko’rinishda cho’mich pastki qismi gorizontal joylashgan;
  

Bu varyantlar ko’rib chiqilgandan sung mexanizmning eng katta ishqalanishga ega bulgan varyanti tanlanadi.
Hisoblashda dastlabki malumotlar.
Cho’michdagi tuproqning og'irligi.
G_gr=1.8 Т/м³*9.7м³=17.46T=171.3 KN (tuproqning yuklanish zichligi 1.8 Т/м³)
Pastki qism massasi model asosida aniqlanadi.
Bunday holatda pastki qism og'irligi G=11.2 т=109.4 KN bo’ladi.
Loyihalash sximasining geometrik ko’rsatgichlari knimatik sxima orasida niqlanadi.
1-varyant uchun hisoblash.



α=20^⸰
2-varyant uchun hisoblash.



α=0^⸰

Mexanizmda yuzaga keladigan ishqalanish kuchini aniqlash.

3.2-rasm; 1-varyant uchun hisoblash sxemasi.
Aniqki O no’qtaga tegishli momentlar yig'indisi nolga teng.

keyingi hisob;
N_3*L¹>G_gr* _dn* (3.7)
N₃= ; (3.8)
* (3.9)
Tutqichdagi ishqalanish koeffitsientini teng qilib olamiz, 𝜇=0,4, keyin
F_TR1=μ* * * (3.10)
F_TR1=0.4* KN
1-chizma uchun ishqalanish kuchi 99-KN deb olamiz.


3.3-rasm, 2-varyant uchun hisoblash sxemasi.
bu yerdan aniqki,

keyin,
N₃*L²> (3.11)
N₃= (3.12)
= (3.13)
Tutqichdagi ishqalanish koeffitsientini teng qilib olamiz, 𝜇=0,4, keyin
F_TR2=μ* * * (3.14)
F_TR2=0.4* KN.
Ikki varyant uchun olingan ishqalanish kuchlarini taqqoslasak, 1-varyantda tirgakni tortib olishga Ko’proq qarshilik mavjudligini ko’ramiz. Shuning uchun biz keyingi hisob-kitoblar uchun ishqalanish kuchining qiymatini F_TP=99 KN deb qabul qilamiz.


Arqonga kerak bo’ladigan yukni hisoblash.


3.4-rasm Cho’michning pastki qismidagi tutqichning sxemasi.
13-tasvirdagi tutqich uzunliklari nisbatini modeldan kelib chiqqan holda aniqlaymiz (pantogriflar tizimi),

(3.15)

bu bilan birga,
KN (3.16)

Zanjirninng xavfsizlik chegarasidagi K_sep=3 bilan zanjirning 2 tarmog'idagi umumiy yuk bir-biridan kam bulmasligi kerak.
F^к3=27.5*3=82.5 KN =11040 kgs
Zanjirninng xavfsizlik chegarasidagi K_sep=5 bilan zanjirning 2 tarmog'idagi umumiy yuk bir-biridan kam bulmasligi kerak.
F^к5=27.5*5=137.5 KN =14021 kgs
bu yerda biita tarmoqdagi kuch 68.75 KN = 7010.3 kgs
Biz ikki tarmoqdagi kuchlarni tengsizligini hisobga olgan holda 2,5-I-22x66 zanjirini qabul qilamiz, sinov yuki 70=KN

3.5-rasm tutqich ustidagi tirgak sxemasi.

3.6-rasm Tutqich ustidagi tirgakning kuch jamlanmasi.

; (3.17)

EKG-10 ekskavatoriga cho’mich qismi uchun biz ikki qatlamli GOST 3071-88 tipidagi arqon ishlatamiz. Arqonning yuk ko’taruvchanligi 9280 kgs = 91 KN, arqon deametri 26 mm GOST 30055-93, arqonning uzilish yuki 12170 kgs = 119 KN