To sh k en t axborot texnologiyalari universiteti

sor bilan birgalikda kompyuteming barcha qurilmalari, unda joylashgan
bo'linmalar yordamida ulanadi.
Shuning uchun ushbu platani ko'pincha asosiy deb atashadi. Bunda
bo'linmalaming ko'rinishi va joylashishi shunday amalga oshirilganki,
10

---

unga
ooshqa bir turdagi 
qisrilma 
to ’f r i ketmaydi. O datda, kom pyuterni
taiiiash protsessor va asosiy platani yoki asosiy plata va protsessorni
tan lash d an bosh lan ad i.
Protsessorni ixtiyoriy plataga o'rnatish mumkin emas, uni faqatgina
shu protsessor uchun ishlab chiqarilgan plataga o'rnatish mumkin.
Asosiy platalar bitta ishlab chiqaruvchiga tegishli har xil protsessorlami
o'rnatish imkonini beradi, ammo bu ham cheklangan. Am m o bu
o'ta tezkor protsessor va ko'p vazifali asosiy platani tanlashda, protses­
sor va asosiy plata umumiy narxini belgilash imkonini beradi (1.3-
rasm).
1.3-rasm. Protsessorlar
Protsessor yadrosi va soketi. Protsessor tanlashda zarurlik jihatidan
kam bo'lmagan bitta afzalligiga e ’tibor berish kerak: bitta ishlab
chiqaruvchining protsessorlari bir xil nomga, masalan, Pentium 4,
ammo har xil yadrolarga ega bo'lishi mumkin, masalan,
— Vilemite;
— Norzvud.
Asosiy plata Pentium 4 protsessori bilan emas, balki yadrosi bilan
belgilanadigan uning tarkibi bilan ishlashi kerak (1.4-rasm).
1.4-rasm.
Soket.
11

---

Protsessorni aniq bir modeliga qarab asosiy platada protsessor
o'rnatish uchun m a’lum turdagi bo'linm a bo'lishi kerak va ushbu
bo'linm a soket deb nomlanadi.