Tmi “Bank ishi” kafedrasi “Bank ishi” fani Mavzu: markaziy bankning mustaqilligi

TMI “Bank ishi” kafedrasi “Bank ishi” fani Mavzu: MARKAZIY BANKNING MUSTAQILLIGI

Ma'ruza rejasi

• 1. Markaziy bankning siyosiy mustaqilligi
• 2. Markaziy bankning iqtisodiy mustaqilligi

1. Markaziy bankning siyosiy mustaqilligi

• Hozirgi davrda, xalqaro amaliyotda Markaziy banklarning siyosiy va iqtisodiy mustaqilligini baholashda, asosan, uchta indeksdan – Sukerman indeksi, GMT indeksi va Eyffinger-Shaling indeksidan foydalanilmoqda. Bularning ichida nisbatan keng qo‘llanilayotgan indeks – bu GMT indeksidir.
• Ushbu indeksning nomi uni birinchilardan bo‘lib taklif etgan uch iqtisodchi olimning familiyalarini bosh harflaridan olingan – Grilli, Maskiandaro va Tabellini.

GMT indeksi bo‘yicha Markaziy bankning siyosiy mustaqilligi 8 ta mezon bilan, iqtisodiy mustaqilligi 7 ta mezon bilan o‘lchanadi.

• GMT indeksi bo‘yicha Markaziy bankning siyosiy mustaqilligi 8 ta mezon bilan, iqtisodiy mustaqilligi 7 ta mezon bilan o‘lchanadi.
• Har bir mezonga 0 va 1 ball beriladi.
• Markaziy bankning mustaqillik darajasi maksimum 15 balllik shkala bilan baholanadi.

1. Markaziy bankning siyosiy mustaqilligi

• GMT indeksida Markaziy bankning siyosiy mustaqilligi quyidagi mezonlarga asoslanadi:
• 1. Markaziy bankning rahbari Hukumatning aralashuvisiz tayinlanadi.
• 2. Markaziy bankning rahbari 5 yildan ortiq muddatga tayinlanadi.
• 3. Markaziy bankning Direktorlar kengashi Hukumatning aralashuvisiz tayinlanadi.
• 4. Markaziy bankning Direktorlar kengashi bankka 5 yildan ortiq muddatga rahbarlik qiladi.

1. Markaziy bankning siyosiy mustaqilligi

• 5. Hukumat vakillarining Markaziy bankning Direktorlar kengashida majburiy tarzda ishtirok etishiga zaruriyat yo‘q.
• 6. Pul-kredit sohasidagi qarorlarni Hukumat tomonidan ma'qullanish zaruriyati mavjud emas.
• 7. Markaziy bank qonun bo‘yicha ustuvor maqsadlardan biri sifatida baholar barqarorligini ta'minlashga harakat qiladi.
• 8. Markaziy bank va Hukumat o‘rtasida ziddiyat yuzaga kelganda, uning pozisiyasini kuchaytiruvchi qonunchilik me'yorlarining mavjudligi.