Tiykarǵı bólim Server túsinigi
Download 266 Kb.
|
Ajinyaz
|
Tema: Serverler Reje Kirisiw Tiykarǵı bólim Server túsinigi Server túrleri Web server Klent server TCP IP protokollar DNS serverler Jumaqlawshı bólim Kirisiw
Informaciya hám kommunikatsiya texnologiyaları ekonomikalıq rawajlanıwdıń oǵada zárúrli strukturalıq bólegine aylandı. Olarǵa tekǵana tayın ónim retinde, bálki ónimlilik hám rentabellikni asırıwǵa ılayıq zárúrli qurallar retinde de qaraw múmkin. “Kadrlar tayarlaw milliy programması” de da socialliq ómirdiń barlıq tarawlarında informaciyalar menen islewdi jedellestiriw jobalarına úlken áhmiyet berildi. Usınıń menen birge barlıq tarawlarǵa zamanagóy informaciya texnologiyalardı keń engiziw boyınsha mámleketimiz hákimyatı tárepinen bir qansha zárúrli qarar hám programmalar qabıllandı. 1999 jıldıń fevralında Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesiniń “Maǵlıwmatlardı uzatıw milliy tarmaǵın shólkemlestiriw hám jáhán informaciya tarmaqlarınan paydalanıwdı tártipke salıw tuwrısında” sheshimi qabıllandı. Jámiyetimizdiń túrli tarawları rawajlanıp atırǵan búgingi kúnde informaciyalardıń mámleketlikleraro, tarawlar arasında hám shólkemleraro almasinuvi máselesi jańa-jańa texnika hám texnologiyalar qóllaw zárúrshiligin tuwdırıp atır. Respublikamız ǵárezsizligi jáne onıń jáhán jámiyetshiligindegi abırayı artıp baratırǵanlıǵı, informaciyalardıń tekǵana mámleketimiz ishinde, bálki dúnyadaǵı basqa mámleketlikler menen almasinuvi máselesin qoyıp atır. Bul informaciyalar respublikamizning ekonomikalıq hám social jaǵdayın kóteriwge qaratılǵan. Házirde zamaonaviy informaciya texnologiyalarınan túrli tarawlarda paydalanıwǵa úlken itibar berilip atırǵanlıǵı, sonıń menen birge, túrli informaciya resurslarınan paydalanıw, ashıq tarmaq sistemalarına jalǵanıw hám odan paydalanıw kúndelik mútájlikke aylanıp barıp atır. Bunday sistemalarda ashıqlıqtıń asırılıwı, óz gezeginde informaciya almasınıwın basqarıw hám baqlaw qılıw ushın arnawlı sharalardı kóriwdi talap etedi. “Kadrlar tayarlaw milliy programması” de da socialliq ómirdiń barlıq tarawlarında informaciyalar menen islewdi jedellestiriw jobalarına úlken áhmiyet berildi. Usınıń menen birge barlıq tarawlarǵa zamanagóy informaciya texnologiyalardı keń engiziw boyınsha mámleketimiz hákimyatı tárepinen bir qansha zárúrli qarar hám programmalar qabıllandı. 1999 jıldıń fevralında Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesiniń “Maǵlıwmatlardı uzatıw milliy tarmaǵın shólkemlestiriw hám jáhán informaciya tarmaqlarınan paydalanıwdı tártipke salıw tuwrısında” sheshimi qabıllandı. Sol jıldıń ózinde “1999 -2003 jıllarda Ózbekstan respublikasında maǵlıwmatlar uzatıw milliy tarmaǵın modernizaciyalaw jáne onı rawajlandırıw” programması qabıllandı. Bul bolsa óz gezeginde hár bir kárxana, shólkem hám mákemelerdiń óz informaciya almaslaw sistemasıların jaratıwları, usınıń menen birgelikte informaciya - telekommunikatsion texnologiyaları múmkinshiliklerinen paydalanıwları jáne bul bolsa óz gezeginde lokal hám de global tarmaqlardan paydalanıwda tarmaq operatsion sistemalarınıń múmkinshiliklerin jetilisken úyreniwdi talap etedi. Operatsion sistema, paydalanıwshılar ushın da, atqarılıwshı qosımshalar ushın da interfeysti quraydı. Paydalanıwshılar hám kóplegen hizmatchi programmalar, DTdan hámme programmalarda tez-tez ushraytuǵın ámellerdi orınlawdı so'raydi. Bunday ámellerge, birinshi náwbette, kirgiziw-shıǵarıw, qandayda bir-bir programmasın jumısqa túsiriw hám toqtatıw, qosımsha yad blokın alıw yamasa onı bosatish hám basqa kóplegen ámeller kiredi. Bunday ámellerdi hár sapar programmalastırıw hám ekilik kod retindedastur ishine tikkeley kirgiziw maqsetke muwapıq emes bálki, olardı birgelikte jıynap programmadan “soraw” arqalı orınlawǵa beriw qolaylı esaplanadı. Bul óz gezeginde operatsion sistemanıń zárúrli funktsiyalarınan biri bolıp tabıladı. Ámeliy programmalar, hám kóplegen sistemalı ishlov beretuǵın programmalar, (m-n, programmalastırıw sistemaları yamasa maǵlıwmatlardı basqarıw sistemaları ) kompyuter apparaturasi menen tikkeley baylanıstırna almaydı hám olar menen operatsion sistema ǵa shaqırıq etiw arqalı boqlanadilar. Paydalanıwshılar ushın da, operatsion sistema komandasın kirgiziw menen yamasa sistema usınıs etetuǵın múmkin bolǵan háreketler arqalı óz programmaları hám kompyuter menen baylanıs etediler. Bunday óz-ara baylanıs tek operatsion sistema arqalıǵana ámelge asıriladı. Bunday zárúrli funktsiyanı orınlawdan tısqarı, operatsion sistema esaplaw resurslarini nátiyjeli bólistiriw hám esaplawdı isenimli shólkemlestiriwge juwap beredi. Operatsion sistema tiykarların hám olardıń islew principlerin biliw, kompyuterden nátiyjeli paydalanıwǵa alıp keledi. Operatsion sistemalardı tereń úyreniw, eń dáslep bul bilimlerdi, programmalıq támiynat jaratıwda isletiwge múmkinshilik beredi. Server túsinigi Tarmaqqa jalǵanǵan, turaqlı jumıslaytuǵın hám tarmaqtıń túrli xızmetlerin atqaratuǵın kompyuterge Server dep ataladı. Server tarmaqtaǵı maǵlıwmatlardı saqlaydı, tarmaqtıń basqa noqatlarına uzatadı hám tiykarǵı xızmeti - paydalanıwshılardı internetge ulaydi. Áyne mine sol xızmetlerdi atqaratuǵın shólkemdi - provayder dep ataydılar. Olardıń Serverleri internetge kirihs dárwazaları esaplanadı. musad. uzmusad. uz Server protsessorlari. Bunnan tısqarı Server sózi tómendegishe sırtqı kórinislerde de isletiledi. Ajıratılǵan Server. Iri kompaniyalar kóplegen kompyuterlerge ıyelesedi. Shólkemdiń barlıq tarmaq xızmetlerin basqarıw ushın bólek kompyuter ajıratılıp, oǵan arnawlı programmalar ornatıladı, internetge turaqlı halda jalǵanadı jáne onı ajıratılǵan Server dep ataydılar. Bul Server arqalı barlıq kompyuterler internetge chiqa aladılar. virtual Server. Keshe-yu kunduz internetge jalǵanǵan kompyuterdi isletiw ápiwayı paydalanıwshına qımbatqa túsedi. Sol sebepli olar basqa Serverdiń yadınan bos jaydı kireyge aladılar hám virtual Serverge ıyelesedi. Bul dál ózingizning internette kepillik xanangizga uqsaǵanday. Álbette, paydalanıwshı fizikalıq Server menen paydalanıw huqıqına iye bolmaydı, lekin tarmaq arqalı virtual Serverge kirip, kerekli maǵlıwmatlardı jazıp qoyıwı múmkin. Keyin tarmaqqa kiritilgen maǵlıwmatlardı basqa paydalanıwshılar keshe-yu kunduz oqıwı múmkin. Ádetde, bunday xızmetti provayderlar kórsetedi jáne onı “xosting” (anglichan - hosting) dep ataydılar. Server degi xosting xızmetlerin eki qıylı boladı : pulli hám biypul. Pulli xosting xızmetlerge bay hám tez isleydi, biypulida bolsa xızmet túrleri kem, islew tezligi tómen hám saytıńızda ózgelerdiń reklamaları payda bolıp turadı. Úyreniwge biypul xosting bo'laveradi, lekin saldamlı joybarlar ushın pulli Serverler zárúr. Proksi-Server. Proksi-Server - paydalnuvchi hám internet arasındaǵı arnawlı dáldalshı programma. Onı isletiw shárt emes, lekin bul programma járdeminde web betleriniń júklew procesin tezlestiriw múmkin. Proksi-Server Internetten kóp kóretuǵın betlerdi qattı disktaǵı bazaǵa saqlaydı hám taǵı sol betler so'ralganda Internetten emes, bálki yadınan kórsetedi. Ádetde, proksi-Server ajıratılǵan Serverge ornatıladı hám tarmaq xızmetlerin da atqaradı : jergilikli tarmaq kompyuterlerin Internetge ulaydi. Tarmaqtaǵı kompyuterler internet sorawların ajıratılǵan Serverge uzatıwadı, Serverde bolsa proksi programması sorawlardı internetge shıǵaradı hám sırtdan kelgen maǵlıwmatlardı tarmaq kompyuterlerine jetkezip beredi. Taǵı proksi programması járdeminde kompyuterlerdiń tarmaqtaǵı jumıs procesin basqarib, gúzetip turıw da múmkin. Ajıratılǵan Server hám Protokol Hár túrlı kompyuterler hám túrli programmalar tarmaq baylanısı processinde bir- birlerin túsiniw ushın arnawlı texnikalıq qaǵıydalar qollanıladı. Tarmaq salasında bunday qaǵıydalar kompleksi protokol (protokol ) dep ataladı. Házirgi kúnde eń kóp qollanilayotgan protokol - TCP/IP bolıp tabıladı. Bul protokol funksiyasın ápiwayı pochta xızmetine uqsatsa boladı. Eger siz xatni jo'natmoqchi bolsańız, onı konvertga jaylastırasız, konvert ústine jiberiwshi hám qabıl etiwshi mánzillerdi jazasız hám keyin pochta qutisiga taslaysiz. Xatingiz qanday etip adreske jetedi, qaysı pochta bólimlerinde boladı, qaysı pochtalyon júrgizedi sizge farqsiz. Tiykarǵısı xat tez hám pútkil jetip barıwı. Tap sonday TCP/IP protokolı tarmaqta isleydi. Jónetiletuǵın maǵlıwmat paketke jaylastırıladı hám paketke jiberiwshi hám qabıl etiwshi kompyuter mánzilleri jazıladı hám tarmaqqa uzatıladı. Sonday etip tarmaqtıń bir marshrutizatoridan (jol kórsetetuǵın arnawlı apparat yamasa kompyuter) adreske qaray eń qısqa jolların tańlap, keyingi marshrutizatorga uzatılıp, paket kerekli adreske jetkiziledi. Tek ápiwayı pochtadan ayırmashılıǵı maǵlıwmattı jetkiziw waqıtı kún menen emes, sekundalar menen olshenedi. Tarmaqtıń uzatıw jolları tiqilib qalmawı ushın TCP protokolı úlken kólemli maǵlıwmatlardı kishi bólimlerge bolıp, bólek paketlerde uzatadı. Hár bir paket internette IP protokol xızmeti járdeminde bólek sayaxat etedi. Paketler adreske yetgach, TCP protokolı bólingen maǵlıwmattı yig'adi hám baslanǵısh jaǵdayına keltiredi. Eger qanday da paket adreske jetip kelmese, TCP protokol onı tákiraran jıberiwdi talap etedi, tokı maǵlıwmat pútkil jetip kelmagungacha. Sol sebepli TCP/IP isenimli protokol dep aytıladı. Tiykarınan, TCP/IP - bul protokollar shańaraǵı esaplanadı. Unnig ishinde bir neshe basqa protokollar da ámeldegi: * UDP (User Datagram Protokol ) - TCP protokolına uqsas, lekin isenimsiz (paket jetip barǵanın itibarǵa almastan isleydi). Bul protokol bálent tezlikte isleytuǵın processlerde, mısalı, videokonferensialarda hám tarmaqtıń arnawlı xızmetlerin ushın qollanıladı. * FTP (File Transfer Protokol ) - bul fayllardı tarmaqta uzatıw protokolı. Kompyuterden kompyuterge fayllardı uzatıw múmkinshiligin jaratadı hám óziniń jumısında TCP protokolına tayanadi. * SMTP (Simple Mail Transfer Protokol ) - elektron pochtanıń uzatıw ápiwayı protokolı. Tarmaqtıń eki ihtiyoriy noqatı arasında pochta jo'natuvini támiyinleydi. * Telnet - aralıqtaǵı kompyuterlerde hár túrlı ámellerdiń atqarılıwın támiyinleydi. Bul jaǵdayda paydalanıwshınıń kompyuteri terminal (maǵlıwmat jiberiwshi) rolin oynaydı. Siz buyrıqlardı kiritesiz, olar aralıqtaǵı kompyuterde atqarıladı hám sizdiń ekranıńızde olardıń nátiyjesi kórinetuǵın boladı. * HTTP (Hyper Text Transfer Protokol ) - gipertekstni uzatıw protokolı. WWW - texnologiyası tiykarında isleydi. Server túrleri Geyde programmalıq támiynattıń bir túri dep atalatuǵın programma Serverleri maǵlıwmatlar bazası Serverleri hám paydalanıwshılar ortasında baylanıs wazıypasın atqaradı. Internet tarmaǵına jalǵanǵan programma - bul basqasha eki bólek programmanı birlestiruvchi programmalıq támiynat, mısalı, maǵlıwmatlar bazası sistemasın veb-Server menen baylanıstıratuǵın bir qatar orta programmalıq ónimler ámeldegi, bul paydalanıwshılarǵa veb-brauzerde kórsetilgen sırtqı kórinisler járdeminde maǵlıwmatlar bazasınan maǵlıwmatlardı sorawǵa múmkinshilik beredi jáne bul Internetge jalǵanıwǵa múmkinshilik beredi. Paydalanıwshı sorawları hám profiline tiykarınan dinamikalıq veb -betlerdi qaytarıw ushın programma Serverinen paydalanıladı. Internet tarmaǵına jalǵanǵan programma termini eki programma ortasında baylanıs quralı bolıp xızmet etetuǵın bólek ónimlerdi xarakteristikalaw ushın isletiledi. Sol sebepli, bul programmalardan birine ornatılıwı múmkin bolǵan import hám kirip qásiyetlerinen ajralıp turadı. Internet tarmaǵına jalǵanǵan programma geyde baylaw dep ataladı, sebebi ol programmanıń eki tárepin bir-birine baylanıstırıp turadı hám olar arasındaǵı maǵlıwmatlardı uzatadı. Bul programmaǵa mısallar : TP monıtorları DCE ortalıqları RPC sistemaları Obiektti talap qılıw ushın dáldalshılar (ORB) Maǵlıwmatlar bazasına kirisiw sistemaları Xabar qabıl etiwshi programmalar Dawıs / video Serverleri Dawıslı / video Serverler multimedia múmkinshiliklerin veb-saytlarǵa uzatadı, olarǵa translatsiya etilgen multimedia quramın tarqatıw múmkinshiligin beredi. Aǵıs - bul turaqlı jáne úzliksiz aǵıs retinde qayta isleniwi múmkin bolǵan maǵlıwmatlardı uzatıw texnikası. Streaming texnologiyaları Internettiń ósiwi menen barǵan sayın úlken áhmiyetke iye bolmaqta, sebebi kópshilik paydalanıwshılar úlken multimedia faylların demde júklep alıw múmkinshiligine iye emesler. Aǵıs menen, klient brauzeri yamasa plaginlari maǵlıwmatlardı pútkil fayl uzatılıwınan aldın kórsetiwdi baslaydı. Streaming islewi ushın maǵlıwmatlardı qabıl etiwshi klient tárepi maǵlıwmatlardı toplawı hám maǵlıwmatlardı qayta isleytuǵın hám dawıslı yamasa súwretlerge ótkeretuǵın programmaǵa turaqlı aǵıs retinde jiberiwi kerek. Bul sonı ańlatadıki, eger aǵıs qarıydar maǵlıwmattı talap etilgeninen tezirek qabıl qilsa, ol artıqsha maǵlıwmatlardı buferde saqlawı kerek. Eger maǵlıwmatlar jetkiliklishe tez kelmese, usınıń menen birge maǵlıwmatlar usınıs etiliwi sapası jaqsı bolmaydı bolmaydı. Bir qatar básekiles aǵıs texnologiyaları payda bolıp atır. Internet degi audio maǵlıwmatlar ushın ámelde standart Progressive Network-dıń RealAudio -si esaplanadı. Chat Serverleri Chat-Serverler kóplegen paydalanıwshılarǵa real waqıtta tartıs múmkinshiliklerin usınıs etetuǵın Internet-jańalıqlar gruppalarına uqsas ortalıqta maǵlıwmat almaslaw múmkinshiligin beredi. Haqıyqıy waqıt tezlik penen júz bolıwdı ańlatadı. Bul termin kompyuterdiń hár qıylı qásiyetlerin xarakteristikalaw ushın isletiledi. Mısalı, real waqıt operatsion sistemaları - bul kirgiziwge tezlik penen juwap beretuǵın sistemalar. Olar navigatsiya sıyaqlı wazıypalarda qollanıladı, bunda kompyuter úzliksiz jańa informaciya aǵımına reaksiya kórsetiwi kerek. Kópshilik ulıwma operatsion sistemalar real waqıt rejiminde emes, sebebi olar bir neshe sekund, hátte bir neshe minuta waqıt alıwı múmkin. Haqıyqıy waqıt, sonıń menen birge, kompyuter tárepinen haqıyqıy turmısda júz bolatuǵın tezlikte simulyatsiya etilgen waqıyalardı da názerde tutıwı múmkin. Grafika animatsiyasında, mısalı, real waqıtta programma ekran boylap háreketlenetuǵın úskenelerdi olar háreketlenetuǵın tezlikte sáwlelendiredi. Faks Serverleri Faks-Server kiretuǵın hám shıǵıwshı telefon resurslarini kemeytiw tiykarǵı maqseti edi, biraq haqıyqıy hújjetlerdi faksga jiberiw kerek bolǵan shólkemler ushın ideal sheshim boldı. FTP Serverler FTP (File Transfer Protocol) Serverler internet xızmetleriniń eń eskilaridan biri bolǵan Fayl uzatıw protokolı fayl qawipsizligi hám shólkemlestiriw hám de uzatıwdı basqarıw menen bir qatarda bir yamasa bir neshe fayllardı kompyuterler ortasında qawipsiz kóshiriwge múmkinshilik beredi. Gruppa programmaları (Groupware) Serverleri GroupWare Server - bul paydalanıwshılarǵa jaylasıwınan qaramastan, Internet yamasa korporativ Intranet arqalı sheriklik qılıw hám virtual ortalıqta birgelikte islewge múmkinshilik beretuǵın programma bolıp tabıladı. IRC Serverler Haqıyqıy waqıt múmkinshiliklerin izlewshiler ushın múmkinshilik bolǵan Internet Relay Chat paydalanıwshılarǵa IRC tarmaǵı arqalı bir-birine jalǵanıw imkaniyatın beretuǵın Serverlerdiń hár qıylı bólek tarmaqlarınan (yamasa " tarmaqlarıdan") ibarat. Dizim Serverleri Dizim Serverleri jámiyetshilik ushın ashıq bolǵan ınteraktiv tartıslar yamasa daǵazalardı, informaciya byulletenlarini yamasa reklamalardı jetkezip beretuǵın bir tárepleme dizimler hám taǵı, pochta dizimlerin jaqsılaw basqarıw usılın usınıs etedi. Pochta Serverleri veb-Serverler sıyaqlı derlik balshıq jerde hám sheshiwshi áhmiyetke iye bolǵan pochta Serverleri pochta mánzillerin LAN hám WAN hám Internet arqalı korporativ tarmaqlar arqalı kóshiriwedi hám saqlasadı. Jańalıqlar Serverleri Jańalıqlar Serverleri házirde USENET jańalıqlar tarmaǵında ámeldegi bolǵan mińlaǵan ǵalabalıq jańalıqlar gruppaların tarqatıw jáne jetkiziw dáregi bolıp xızmet etedi. USENET - bul Internet arqalı yamasa kóplegen onlayn xızmetler arqalı kirisiw múmkin bolǵan dúnya boylap daǵazalar taxtası sisteması. USENET quramında hár qanday oyda sawlelendiriwge iye bolǵan qızıǵıwshılıq toparın óz ishine alatuǵın jańalıqlar gruppaları dep atalǵan 14000 den artıq forum bar. Onı dúnya boylap millionlap adamlar hár kúni isletiwedi. Proksi Serverler Proksi Serverler sorawlardı filtrlew, jumıs iskerligin jaqsılaw hám jalǵanıwlardı bolıwısh ushın klient programması, ádetde veb-brauzer hám sırtqı Server (ádetde Internet degi basqa Server) ortasında baylanıs wazıypasın atqaradı. Telnet Serverleri Telnet Server paydalanıwshılarǵa tiykarǵı kompyuterge kirisiw hám uzaq kompyuterdiń ózi ústinde islegen sıyaqlı wazıypalardı orınlawǵa múmkinshilik beredi. Web Serverler Óziniń tiykarǵı bóleginde veb-Server statikalıq quramdı veb-brauzerge disktan fayldı júklew hám paydalanıwshı veb-brauzerine tarmaq boylap xizmet kórsetiw arqalı xızmet etedi. Brauzer hám Server HTTP-den paydalanǵan halda bir-biri menen baylanıs etip, bul almasinuvda dáldalshılıq etedi. Web server Veb-xosting sanaatında hesh bolmaǵanda islew ushın qandayda bir tiykarǵı bilim talap etiledi. Bir neshe veb-xosting shártleri ámeldegi hám hár bir veb-ustada kursda bolıwı kerek. Eń tiykarǵı zatlardan biri: veb-Server.. Tiykarınan, veb-Server veb-Serverlerden veb-saytıńız ushın jaylastırılǵan veb-Serverlerden qurılǵan. HP Micro AMD N40 L Serveri - bul biznes maǵlıwmatların shólkemlestiriw hám qorǵaw jáne onı qorǵaw ushın platforma, klientler menen nátiyjeli baylanıslardı támiyinlew hám ámeldegi ofis úskeneleri hám resurslaringiz ushın kóbirek paydalanıw ushın platforma jaratılıwması múmkin. HP MicroServer - bul 10 klientler ushın ekonomikalıq baslanǵısh Serveri bolıp tabıladı jáne bul sizdiń biznesińizdi jańa basqıshqa aparıwı múmkin jáne bul sizdiń biznesińizdi jańa basqıshqa alıp keliwi múmkin. veb-Server. eki zattı ańlatıwı múmkin - kompyuterveb-sayt jaylastırılǵan orında hám programmabunday kompyuterde isleydi. Sol sebepli, veb-Serverge tiyisli termin eki úskene de, programmalıq támiynat. Biz bul eki turni Birma -bir kórip shıǵamız. veb-Server úskeneleri veb-sayt jıynaq veb -betler ádetde html gipertekst járdeminde jazılǵan cifrlı fayllar. veb-sayt dúnyaǵa dúnyaǵa usınıs etiledi, sebebi ol saqlanıwı yamasa hosting yamasa xosting yamasa kompyuterge jalǵanǵan kompyuterge 24/7/365 Internetge jalǵanǵan. Bunday kompyuter shaqırıladı veb-Server. (Úlken háripler degi birinshi háriplerge itibar beriń). Siz ózińizdiń úyingizdagi veb-sayttı potentsial túrde jaylastırıwıńız múmkin, biraq bul kútá úlken jumıs hám turaqlı monıtorıń talap etiwi múmkin. Kompaniyadan veb-xostingni satıp alıw kerek emes, sebebi bul xızmetti arzan bahalarda usınıs etetuǵın mińlaǵan adamlar bar. Maqala aqırındaǵı eń jaqsı kompaniyalardan biri haqqında qısqasha veb-xosting, bálki domen hám veb-sayttıń atı jáne bul júdá arzan! Kompyuter Serverine bir qatar talaplar ámeldegi - ol úlken kólemge ıyelew ushın etarlicha tez bolıwı kerek tosınarlı kirisiw yadı hám úlken kólemli qattı disk. Internet protokolınıń IP-adresi dep atalıwshi turaqlı Internet adresi bolıwı zárúrli bolıp tabıladı. Eger veb-sayttıń IP-adresi tabılmasa hám ol isleydi oflayn - Brauzer qáte kórsetedi veb-sayt tapa almadı. veb-Server programmaları hám programmalıq támiynat Programmalar veb-Serverler Kompyuter xosting Serverindegi veb-sayt ushın isleytuǵın bul programma. Onıń tiykarǵı maqseti: beriw veb -betler; Bul sonı ańlatadıki, ol veb-brauzerlerden sorawlardı kutayotganini kutadi ( qarıydarlar ) hám kerekli maǵlıwmatlardı jiberiw arqalı juwaplar. Bul klient hám Server óz-ara tásiri veb-Serverdiń ayriqsha bólegi bolıp tabıladı.. veb-Server programmaları bar. Olardıń eń ataqlı hám ataqlı Apache. Apache Foundation. apeachs tekǵana biypul, bálki bir neshe operatsion sistemalar, atap aytqanda Windows, Macintosh hám Linux / Unix. Qaǵıyda jol menende, ápiwayı paydalanıwshı " veb-Server" yamasa " xosting" sıyaqlı kontseptsiyalar tolıq túsiniksiz zat menen baylanıslı. Usınıń menen birge, bul máselede hesh nárse quramalı emes. Biz veb-Server qanday hám ol qanday islewin hám qanday islewin hám qanday islewin túsindiriwge háreket etemiz, ásirese texnikalıq tolıq maǵlıwmatlarǵa kirmasdan, barmaqlarda. Sol bólek-bólek, keling, úy kompyuter terminalında yamasa noutbukda bunday Serverdi qanday jaratılıwma hám sazlawdı dawam ettiraylik. veb-Server ne? Bul soraw daǵı eń zárúrli zat sonda, bul túrdegi Server Internette uyqas ornatılǵan programmalıq támiynat menen kompyuterden basqa zat emesligin túsiniw bolıp tabıladı. Biraq bul ulıwma úyde óz jeke konfiguratsiyasini jaratıp bolmaydı degeni emes. Biz kóbirek ulıwmamız Windows sistemalarıUbuntu (Linux) veb-Serverin qanday jaratıw haqqında sorawlar kórip chiqilmaydi. veb-Serverler ne ushın? Bul túrdegi Serverlerde júdá kóp maǵlıwmatlar Internette saqlanadı. Usınıń menen birge, olarǵa ózleriniń maǵlıwmatlar bazaların jańalaw ushın birdey antivivlar qollanıladı. Paydalanıwshı sonıń menen birge, bunday Serverler menen tikkeley baylanıslı bolıp, brauzerde sorawlardı rásmiylestiriw (maǵlıwmat qıdırıw, birpara betke shaqırıq qılıw hám basqalar ). Sonday etip, Internette ámeldegi bolǵan barlıq betler paydalanıwshı sorawı yamasa apellyatsiya etilgen veb-Serverlerde saqlanadı, olar bir tárepden ámelge asıriladı. ornatılǵan programmava basqa tárepden, kirisiw urınısları kiritilgen Server shiǵarıladı. Hámmesi qanday isleydi? Barlıq paydalanıwshılar Internet degi resurstı (veb -bette) kirgiziw ushın isletiledi (veb -bet), www prefiks (yamasa http) jaysha mánziller paneline kiritiledi) hám keyingi atqa kiritilgen. Biraq veb-Server sorawdı qanday túsiniwin hám nátiyjeni beredi dep oylamaydı. Tiykarınan, Server hám klient túsiniklerin parıqlaw kerek. Biziń jaǵdayda Internette jaylastırılǵan bet aralıqtan -bos Serverde saqlanadı. Paydalanıwshı kompyuter apellyatsiya etilgen klient retinde isleydi. Internet-brauzerler dep atalatuǵın programmalar Internetge kirisiw ushın isletiledi. Olar paydalanıwshı sorawın veb-Server tárepinen belgili cifrlı kodqa awdarmalasadı. Server onı qayta kórip shıǵadı hám tiyisli kodqa juwap beredi hám brauzer qashannan berli bette jaylastırılǵan tekst, grafik, dawıs yamasa video maǵlıwmatlarǵa aylantırılǵan. Eń ataqlı veb-Serverler Pútkil Server programmasınan, sebebi ol eń keń tarqalǵan dep ishoniladi, dep ishoniladi Apache hám Microsoft IIS. Birinshisi kóbirek ataqlı hám ol Unix-ga uqsas sistemalarda kóbirek isletiledi, eger ol ornatılıwı múmkin shárshembi Windows. Bunnan tısqarı, Apache Serveri ulıwma biypul programmalıq támiynat hám derlik barlıq belgili operatsion sistemalarǵa sáykes keledi. Biraq, aytıp ótkeni sıyaqlı, ol tiykarınan professional programmistler hám islep shıǵıwshılar ushın mólsherlengen. Microsoft programmalıq ónim ónimi maman qánigediń qosımsha járdemisiz, veb-Server ushın bunday veb-Serverdi ornatatuǵın hám sazlaytuǵın ortasha paydalanıwshı ushın mólsherlengen. Soǵan qaramay, eger biz rásmiy statistikadan kelip shıqqan bolsaq, Apache Selditer ámeldegi bolǵan barlıq Serverlerdiń 60% ten paydalanadı, sol sebepli dáslepki konfiguratsiyani ornatıwda hám ornatıwda anıq bir konfiguratsiyani belgileydi. Úy kompyuterindegi veb-Server: ornatıw Ornatıw ushın siz arnawlı Server paketin júklep alıwıńız kerek, ol ush tiykarǵı komponentti óz ishine alǵan Webripe-ni júklep alıwıńız kerek: Apache - bul ǵárezsiz túrde islewi múmkin bolǵan Server programmalıq támiynat qabıǵı, tek daǵaza etilgen betler degi dinamikalıq quram bolmaǵanda. PHP - bul Sagerese WordPress, Drapal sıyaqlı dinamikalıq quramǵa iye bolǵan Serverlerdi basqarıwda isletiletuǵın programmalastırıw tili. MySQL - bul maǵlıwmatlar dinamikalıq quramına iye saytlar jaratıwda isletiletuǵın birden-bir maǵlıwmatlar bazasın basqarıw sisteması. Ornatıw Wamperver paketinen ámelge asırılıwı múmkin. Onıń ushın " Magistr" dıń kórsetpelerine ámel qılıw jetkilikli, bul basqıshlardan birinde únsizlik boyınsha paydalaniletuǵın Internet brauzerin tańlaw ushın usınıs etiledi. Onıń ushın siz atqarılatuǵın brauzer faylları menen siz papkaga barıwıńız kerek boladı (eger bolmasa Internet Explorer., Ádetde ol programma faylları katalogında jaylasqan ). Jol dawamında brauzerdiń ózi Windows Branmaa dizimine qosılıwı kerek. Finish basqıshında, shek belgisi tezlik penen jumısqa túsirilgen, sonnan keyin jergilikli xost (lokalhost) ni tańlaw hám ózgertiw ushın tiyisli belgi sistemada payda boladı. Eger hámme zat tuwrı orınlanǵan bolsa, payda boladı bas beti Server. Keyin qosımsha strukturalıq bólimlerdi ornatıw soraladı (eger bul ámelge asırilmasa, sistema qáte boladı ). Kóbinese ornatıw keleshekte Server tárepinen isletiletuǵın qosımsha qosımsha, elementler hám komponentlerge tiyisli. Serverdi sazlaw hám sınaqtan ótiw mısalı veb-Serverdi sazlaw azmaz quramalı. Birinshiden, sistema papkaları menyusında WW papkasına ótiw saylanadı. hTML faylları ). Sonnan keyin, " Notepad" de tómendegi tekstti dizimnen ótkeriń: Hey! ";? > Siz jaysha tekstti " Notepad" de nusqalashingiz hám fayldı tap sol papkada saqlawıńız múmkin (eger siz sırtda ete alsańız da, bul basqısh tek jergilikli xostni tekseriw ushın isletiledi). Qutlıqlawlaw ornına basqa qandayda bir tekst yamasa sóz dizbegin kirgiziwińiz múmkin. Keyin siz brauzer degi betti (F5) jańalawıńız kerek, sonnan keyin quram ekranda payda boladı. Biraq basqa kompyuterler ushın bet ámeldegi bolmaydı. Álbette, úy veb-Serveriniń islewi yamasa sazlamalari mánisin túsiniwine qaramay, tek bul erda eń zárúrli hám qısqa maǵlıwmat, ulıwma túsiniw ushın. Tiykarınan, barlıq processler talay quramalı, ásirese, úyde Server sazlamalarini eslamaslik ushın sorawlar hám juwaplardı beriw kózqarasınan talay quramalı. Eger paydalanıwshı bul mashqalalardi túsiniwdi qálese, bul hesh bolmaǵanda birdey WordPress qosımshaların dáslepki bilimsiz hám pHP. Til. Basqa tárepden, óz ishine alǵan baslanıwiy betlerdi baspa etiw tekst maǵlıwmatlariSiz bul baslanǵısh maǵlıwmatlardan paydalanıwıńız múmkin. veb-Server. (veb-Server) - bul klientlerden veb-saytqa sorawlardı qabıllaw hám qayta islew ushın juwapker bolǵan Server. Klientler, hár qıylı veb-brauzerler ádetde ámelge asıriladı. Buǵan juwapan, veb-Server klientlerge, kóbinese HTML beti menen bir qatarda : barlıq túrdegi fayllar, súwretler, media aǵıs yamasa basqa maǵlıwmatlar bolıwı múmkin. veb-Server, sonıń menen birge, skriptlerdi jırlaw wazıypasın, mısalı, CGI, JSP, ASP hám PHP sıyaqlı ámelge asıradı, olar tarmaqlarǵa, fayllarǵa kirisiw, elektron pochta xabarların jiberiw hám basqa elektron kommerciyaǵa shaqırıq qılıw ushın juwapker bolıp tabıladı. " veb-Server" termini, sonıń menen birge, veb-Server funktsiyalarına xızmet etetuǵın texnikalıq qurallar hám programmalıq támiynatlarǵa tiyisli. Bul jeke kompyuterlerden yamasa xizmet kórsetiw programması ornatılǵan jumıs stanciyasınan bólek aytnatuǵın birpara kompyuter bolıwı múmkin. Tiykarınan veb-brauzer paydalanıwshı klienttiń klientleri URL-larda kórsetilgen resurslar ushın veb-Server sorawların ótkeredi. Resurslar HTML betleri, cifrlı ǵalaba xabar qurallarınıń, media aǵısları, hár qıylı súwretler, maǵlıwmatlar faylları, maǵlıwmatlar faylları yamasa klient ushın zárúr bolǵan basqa maǵlıwmatlar. Buǵan juwapan, veb-Server soralıp atırǵan maǵlıwmatlardı uzatadı. Bul almasinuv http protokolınan paydalanadı. Http (eń jaqsısı Hypertext Transfer Protokol - gipertmatematni uzatıw protokolı ) - bul arza beriw dárejesindegi tarmaq protokolı. HTTP Protokoldıń tiykarǵı principi bul tarmaqtıń óz-ara tásiri hám paydalanıwshısın támiyinleytuǵın klient-Server texnologiyası esaplanadı. Kishi shólkem bolsa, veb-Server tómendegilerden ibarat bolǵan " HTTP" Serveri - veb -betler ushın sorawlarǵa xızmet etedi; FTP Serveri - fayllardı Internet arqalı júklep alıw ushın qollanıladı ; NNTP Server - jańalıqlar gruppalarına kiriw ruxsatın ámelge asıradı ; SMTP Serveri - elektron pochta ushın. Tariyx Birinshi veb-Server oylap shıǵarıwshısı Ullı Britaniya alımın Tim Berners-Li. 1980 jıldan baslap Yadro izertlewleri Evropa laboratoriyasında (Fr. kons. il Européen) islep shıǵılǵan islenbelerin basladı. Jenevada ol óz mútajlikleri ushın kapital programmasın islep shıqtı (anglichan. FAQAT so'rang), bul analizdi saqlaw ushın tosınarlı birlespelerdi isletip, dúnya boylap Internettiń tiykarın jaratqan kontseptsiyanı keltirip shıǵardı. 1989 jılda Tim Berners-Li, Cern Shólkeminiń ishki tarmaǵında islegen hám gipertekstlar menen baylanıslı gipertekstli hújjetler tárepinen baspa etilgen global gipermatst joybarın dúziwdi usınıs etdi. Bul joybardıń engiziliwi onıń pikirine kóre, Sern alımı ushın sıpatlama beriw, qıdırıw hám almaslaw járdem beredi. Joybardıń Tim Berners-Li, onıń járdemshileri, identifikatorlari URI hám URL mánzilleri, HTTP protokolı, sonıń menen birge, HTMML tilin oylap tabıw ushın. Bul texnologiyalardıń barlıǵı házirde keń qollanıladı zamanagóy Internet hám olarsız endi etpeydi. Bul joybar nátiyjesinde Berners-Li " httpd" dep atalǵan dúnyadaǵı birinshi dvigateli, sonıń menen birge dúnyawidreeb (Pútkil dunya Internet) dep atalǵan jańa kompyuter ushın dúnyadaǵı birinshi gerpermatn veb-brauzerin islep shıqtı. Birinshi veb-brauzer náwbettegi ob'ektke jóneltirilgen, kóp wazıypa hám interfeys qurıwshısı járdeminde islep shıǵılǵan. veb-brauzer interfeysi júdá ápiwayı edi hám derlik barlıq maǵlıwmatlar kórsetiledi tekst formatı Tek bir neshe súwretler menen. FTP protokolınan tısqarı, Tim Berners-Li jańa, http protokolınan paydalanǵan. 1991 jıldan 1993 jılǵa shekem Berners-Li óziniń jańa islenbeleriniń texnikalıq qásiyetlerin, URI hám URL identifikatorlari, HTTP protokolları hám HTML tillerin islep shıqtı hám olardı baspa etdi. Keyinirek veb-brauzer " Nexus" dep qayta at berildi, sonda brauzer islep shıǵılǵan jáne onıń atı menen shálkeslik menen baylanıslı emes. Dúnyadaǵı birinshi veb-Server hám birinshi veb-brauzer keyingi jeke kompyuterde islegen; Endi bul kompyuter inverder muzeyinde (mikrokosumi) kórsetiw etiledi. Dúnyanıń birinshi veb-saytı Tim Berners-Li http://info. cern. ch adresine jaylastırılǵan ; Endi bul sayt arxivda saqlanadı. Birinshi sayt Internette 1991 jıl 6 avgustda payda bolǵan. Bul veb-saytda tómendegiler berilgen: pútkil dunya veb-xarakteristikası ; veb-Serverdi ornatıw boyınsha kórsetpeler; veb-brauzerdi qanday satıp alıw tuwrısında maǵlıwmat ; basqa texnikalıq maǵlıwmatlar. Bul sayt dúnyadaǵı birinshi onlayn katalognı usınıs etdi. Berners-Li basqa saytlarǵa siltemeler dizimin járiyaladı jáne onı úzliksiz túrde jańaladi. 1991 jıl 12 dekabrde AQShdagi sızıqlı tezlatgich (SLAC) Stenford orayında dúnyadaǵı birinshi veb-Server ornatildi. Tiykarǵı hám qosımsha funktsiyalar Barlıq tiykarǵı I. qosımsha funktsiyalar veb-Serverler: TCP / IP tarmaǵındaǵı protokollar járdeminde HTTP standart protokollarınan paydalanǵan halda HTTP standart protokollarınan paydalanǵan halda veb-brauzerlerden sorawlardı alıw ; HTTP arqalı Hipertext yamasa Brauzerge hár qanday hújjetlerdi qıdırıw hám gipertmate yamasa hár qanday hújjetlerdi qıdırıw hám hújjetlerdi jiberiw; Sorawlardı saqlaw hám qayta islew, Túri: Mail, FTP, Telnet hám basqalar ; Juwırıw ámeliy programma veb-Serverde CGI interfeysi standartları arqalı qayta islew parametrlerin uzatıw hám qaytarıw ; Jumıs hám xızmet navigatsiya kartaları Súwretler (Image kartası ); Administraciya hám operatsion basqarıw Serveri; Paydalanıwshı ruxsatı hám olardıń autentifikatsiyasi; Paydalanıwshılardıń paydalanıwshılarınıń dizimnen ótken jurnalın túrli derekler degi dizimge alıw ; veb -betlerdegi avtomatlastırılgan jumıs; Dinamikalıq túrde jaratılǵan betlerdi qollap-quwatlaw ; Klientler menen qawipsiz jalǵanıwlar ushın HTTPP protokolın qollap-quwatlaw. veb-Server jumıs xarakteristikası veb-brauzerler veb-Serverler menen Hypermatemat xabarlarınan paydalanǵan halda (gipertextttritferpol, http) den paydalanǵan halda veb-Serverler menen baylanıslardı qollap -quwatlaydı. Bul TCP / IP protokolı járdeminde maǵlıwmat jiberiw ushın ápiwayı soraw hám juwaplar. veb-Server sorawdı aladı, fayldı anıqlaydı, onı brauzerge jiberedi hám keyin jalǵanıwdı buzadı. Grafik maǵlıwmatBette ámeldegi bolǵan bette tap sol tárzde qayta islenedi. Keyin veb-brauzer gezegi - HTML hújjetin paydalanıwshı monıtorınan kórsetiw. HTML betlerine hám grafikasına qosımsha túrde, veb-Serverler hár qanday fayllardı, sonday-aq tekstli hújjetler, tekst protsessor hújjetleri, video fayllar hám audio maǵlıwmatların saqlawları múmkin. Búgingi kunga shekem, eger siz paydalanıwshılar toldıratuǵın anketalarni kórip shıqpaǵan bolsańız, veb-trafikning tiykarǵı bólegi bir jóneliste uzatıladı - brauzerler veb-Serverden fayllardı oqıydılar. Biraq bul qaǵıyda http 1. 1 joybarında xarakteristikalanǵan, bul fayllardı veb-Serverge jazıp alıw imkaniyatın beretuǵın tártipti qabıllawdan keyin bul qaǵıyda ózgeredi. Búgingi kúnde bul usıl tiykarınan veb -betlerdi jaratatuǵın paydalanıwshılar tárepinen qollanıladı, biraq keleshekte bul paydalı hám basqa paydalanıwshılar ushın paydalı bolıwı múmkin oy-óris Informaciya orayları menen. Standart usıldan paydalanıp, ápiwayı postni veb-Serverge júklep alıwdan talay ańsatlaw. veb-Serverde de óz jumısların atqaradı. hár qıylı programmalarIzlew dvigatelleri hám maǵlıwmatlar bazaları menen baylanıs quralların alǵan eń úlken ataqlılıq. Bul programmalardı islep shıǵıw ushın ulıwma shlyuzli interfeys interfeysi, mısalı, JavaScript Skriptiń tilleri, JavaScript Scring Tiller, JavaScript Scring Tiller hám vizualbasik programmalastırıw tilleri sıyaqlı standartlar bar. CGI standart interfeysine qosımsha túrde, birpara veb-Serverler óndiriwshileri programmalıq interfeysler (APIS), mısalı, Microsoft hám process programması tárepinen jaratılǵan Netscape API hám Internet-Serveri APis, mısalı, Netscape API hám Internet-Server APis, mısalı, Microsoft hám Software AG tárepinen jaratılǵan. Bul interfeysler óndiriwshilerdi anıq veb-Server funktsiyalarına tuwrıdan-tuwrı kirisiw múmkinshiligin beredi. Birpara veb-Serverlerde maǵlıwmatlar bazalarına jalǵanıw ushın jalǵanıw programması (orta programma ) ámeldegi bolıp, olar programmalastırıwda professional bilimlerdi talap etiwi múmkin. Tiykarǵı qıdırıw funktsiyaları Paydalanıwshılarǵa kerekli maǵlıwmatlardı saralawǵa járdem beredi hám maǵlıwmatlar bazaları menen baylanıs qılıw ushın kommunal xızmetler paydalanıwshılarǵa veb-brauzerlerge bul maǵlıwmatlarǵa kiriwge ruxsat beredi. veb-Serverdiń ulıwma kórinisi veb-Serverdi tańlaw kriteryaları hár qıylı ayrıqshalıqlarǵa ıyelewi múmkin: Ornatıw, konfiguratsiya sazlamalari, Serverdi basqarıw, administraciya, administraciyanı basqarıw, paydalanıwdı basqarıw, programmanı islep shıǵıw funktsiyaları hám islewi. Kóplegen veb-Serverler ańsat hám demde ornatıladı. Ornatıw procesiniń eń qıyın bólegi bir neshe domen atların bir fizikalıq apparatda yamasa basqasha etip aytqanda, virtual Serverlerdi shólkemlestiriw bolıp tabıladı. veb-Serverler veb-sayttıń ulıwma shólkemin xarakteristikalaytuǵın informaciya modulın basqarıw, sonıń menen birge ishki hám sırtqı giperteksty siltemeleriniń tuwrılıǵın tekseriw qurallarına iye. Netcape baylanıs baylanıslarınıń janlı kárxanası (OES) hám FastTrack Serverine qosımsha túrde Saylanǵan bettiń barlıq jalǵanıwlarınıń dizimin jaratatuǵın kommunal xızmet kórsetiwshi járdem programmasına iye. Bul járdem programması anıqlaytuǵın barlıq nadurıs birikpeler dizimi keltirilgen. Warview programması " O" " Reilli & Asterites" dıń funktsiyası birdey hám barlıq nadurıs baylanıslar qızıl reńde ajıratılǵan fayllardıń tolıq faylın kórsetiwi múmkin. Usı materialdı basqarıw ushın elementar qural da bar. veb-administratorlar fayllardı saqlawdı hám veb-Serverge kiriw ruxsatına iye paydalanıwshılardan paydalanatuǵın bul fayllardı qanday kirisiw múmkinligin tańlawları kerek. Bul logikalıq URL hám fizikaviy kataloglar ortasında muwapıqlıqtı talap etedi. Hár bir programma bul operatsiyanı ayriqsha jol menen ámelge asıradı. veb-Serverlerdiń ǵalabalıqlıǵı asqan hám óz intranislari, Internet degi kommerciya iskerligi asqanı, sol sebepli informaciyanı qorǵawdıń áhmiyeti asadı. Eń keń tarqalǵan veb-Server qawipsizlik sisteması zamanagóy intraniyalar ushın artıqsha yamasa etarli emes. Eger siz Kompaniya ishinde málim maǵlıwmatlarǵa kirisiwdi sheklewińiz kerek bolsa, yaǵnıy baylanıs kanalları arqalı uzatılatuǵın hám SSL protokolınan paydalanǵan halda tańlaw, bul SSL protokolınan paydalanǵan halda, qorǵawlanǵan rozetkalar dárejesi) - parollar hám maǵlıwmatlardı shifrlaw ushın isletiletuǵın quramalı hám aste usıl. Individual paydalanıwshılar jumısın shólkemlestiriw ushın hám olardıń gruppalarınan paydalanıw múmkin. ishki programmalar Serverler yamasa arnawlı operatsion sistema funktsiyaları. Jeke paydalanıwshılar hám olardıń gruppaları jumısın shólkemlestiriw ushın ishki Server programmaları yamasa arnawlı operatsion sistema funktsiyalarınan paydalanıw múmkin. Microsoft IIS Paket xızmeti Windows NT tiykarǵı tarmaqların qóllawdı támiyinleydi. Netware, Inc.-ni Notwl, Inc. Mánziller katalogları menen pútkilley birlestirilgen (Netware katalvirlar katalogı, NDS). Ulıwma oraydan paydalanıwshılar jumısın anıqlaw ushın qolay, biraq bul qawipsizlikke abay bolıwı múmkin. Parollar ashılmaǵan forma daǵı baylanıs kanalları arqalı hám eger olar olardı tekǵana veb-Serverdi, bálki pútkil tarmaq operatsion sistemasınıń qawipsizligin támiyinlew ushın baylanıs kanalları arqalı tarqaldı. Qosımshanı islep shıǵıw veb-Serverdiń tiykarǵı funktsiyalarınan biri bolıp tabıladı. Qosımshalardı islep shıǵıw ortalıǵı hám maǵlıwmatlar bazası jalǵanıw quralları veb-Server múmkinshiliklerin keńeytiw ushın júdá zárúrli, sebebi programmanı islep shıǵıw programmalıq interfeystiń hár qıylı belgilerine (programmalıq programmalastırıw, API), sonıń menen birge programmalastırıw tilleriniń qásiyetlerine baylanıslı Yamasa individual programmistler jeńillikleri. veb-Serverler kishi Instanet kárxanasınıń hár qıylı sistemalarına millionlap adamlardan paydalanatuǵın tiykarǵı maǵlıwmat veb-oraylarına xizmet kórsetiwleri múmkin. Kishi korporativ intransxonalar ushın, Microsoft tárepinen jaratılǵan hám tarqatılǵan Internet-Server (IIS) ushın Internet-Server (IIS). IIS júdá ápiwayı ornatıw hám ápiwayı konfiguratsiya sazlamalari menen ajralıp turadı. Bul veb-Server paketi erkin paydalanıwdı basqarıw quralları, islewdi monıtorıń sistemasın basqarıw quralı menen jetilisken túrde birlestirilgen. Sistema monıtoringi), sonıń menen birge, ilajnı kóriw boyınsha ilajlar jurnalın kóriw. Basqa IIS veb-Serveri maǵlıwmatlar bazalarınan dinamikalıq maǵlıwmat ushın bir neshe qural bolıp tabıladı. IIS júdá joqarı tezlikte ajralıp turadı. IIS strukturalıq bólimlerin qollap -quwatlaytuǵın protokollar, mısalı : http, https, ftp, nntp, smtp3. Informaciya veb-orayların jaratıwdı kiyim-kensheklestiriw ushın kópshilik veb-Serverler, kommunal xızmet hám qurallar menen quram materialın basqarıw ushın jetkizip beriledi. HTML redaktorları hám hújjet formatındaǵı konvertorlarga qosımsha túrde, URL qadaǵalawı eń paydalı, bul sizdiń veb-saytıńızdıń barlıq giperekmat jalǵanıwlarınıń atqarılıwın kepillikleydi. Hár qanday jeke kompyuterInternetge jalǵanǵan, eger siz arnawlı Server programmasın ornatsangiz, veb-Serverdi jaratılıwmasıńız múmkin. Eń keń tarqalǵan veb-Serverler: Apache (Apachne programmalıq támiynat fondı ), IIS (Microsoft ) hám Iplanet Server (Sun Microsyemas hám Netscape baylanıs korporatsiyasi). Endi veb-Serverler bazarında programmalıq támiynat bazarında da kommerciya hám biypul ónimlerdiń úlken tańlawı bar. Eń keń tarqalǵan veb-Serverlerden biri Apache programmalıq támiynatınıń Apache-den Apache. Esaplanǵan esap -kitaplar menen dúnyadaǵı barlıq veb-Serverlerdiń 65 procenti qollanıladı. Apache programmasınıń tiykarǵı abzallıqlarınan biri bul biypul tarqatıw. Programmistler úzliksiz túrde payda bolǵan qátelerdi saplastırıwadı hám paydalanıwshı qollap-quwatlawın támiyinleydiler. Bul veb-Server kóp sanlı modullar, kommunal xızmet hám qosımshalardı qollap -quwatlaydı. Apache basıdanoq administratorlar hám tájiriybeli paydalanıwshılar ushın programmalıq támiynat retinde islep shıǵılǵan, yaǵnıy qolaysız jaǵdaysız, ısılmaǵan veb-ustalardı ornatıw hám saqlawdıń quramalılıǵı. Keyin ataqlılıq - bul Microsoft -den IIS veb-Serveri. Netraft maǵlıwmatlarına kóre, IIS veb-Serveri veb-Serverler ulıwma sanınıń 12, 46% ni quraydı. Bul ónim Server programmasınıń bir bólegi bolıp tabıladı. Windows shańaraǵı Nt. Onıń tiykarǵı abzallıqları - turaqlılıq, joqarı tezlik, qosımsha modullardı jalǵaw qábileti. Microsoft hár qanday paydalanıwshı óz ónimlerinen qánigeler járdemisiz paydalanıwı múmkinligin támiyinlewge májbúrdirki, eger ol standart wazıypalardı hal qılsańız. Sol sebepli, IIS Ornatıw, sazlaw hám saqlaw júdá ańsat. veb-Server texnologiyanı qollap -quwatlaydı. Net, qolǵa kirgiziw sońǵı payıtlardaProgrammistler hám professional paydalanıwshılar átirap -ortalıǵında ataqlılıq. Bul artıqmashılıqlar IIS veb-Serveri tárepinen jańa basqıshqa kórsetiw etiledi jáne onı isletiwdi kútiwi múmkin. Klent server Web-programmalastırıw texnologiyaların, programmaların tiykarınan eki bólekke ajıratıw múmkin : 1. klient tárepindegi programmalarlaw ( client - side ) hám 2. server tárepindegi ( server - side ). Úsh Juldız Bul texnologiyalardı túsiniw ushın áwele tikkeley klient - server texnologiyasın túsiniw kerek. Web-bettiń ınteraktiv programması ssenariy dep ataladı. Bunday termin programmanıń nátiyjesine baylanıslı halda payda bolǵan. Onıń tiykarǵı waziypası Web-bettiń ınteraktiv programması ssenariy dep ataladı. Bunday termin programmanıń nátiyjesine baylanıslı halda payda bolǵan. Onıń tiykarǵı waziypası Web-betinde paydalanıwshı jaǵdayına, háreketine «reaksiya» beriw bolıp tabıladı. Tarmaq operatsion sistemaları - tarmaqlarda maǵlıwmatlardı saqlaw, uzatıw hám qayta islewdi támiyinleytuǵın kompleks programmaları bolıp tabıladı. Tarmaq operatsion sistemaları - tarmaqlarda maǵlıwmatlardı saqlaw, uzatıw hám qayta islewdi támiyinleytuǵın kompleks programmaları bolıp tabıladı. Tarmaq OT hár qıylı daǵı tarmaq xızmetlerin paydalanıwshılarǵa usınıs etedi. Tarmaq operatsion sistemaları klient server yamasa bir túrli arxitekturadan paydalanadı. Oraylıq basqarılatuǵın tarmaqlarda tarmaq OT serverdiń operatsion sisteması dep da ataladı hám ol fayl sistemasın quwatlaytuǵın, máselelerdi joybarlaw yadtı basqarıw sıyaqlı bazalıq wazıypalardı támiyinleydi. Oraylıq basqarılatuǵın tarmaqlarda tarmaq OT serverdiń operatsion sisteması dep da ataladı hám ol fayl sistemasın quwatlaytuǵın, máselelerdi joybarlaw yadtı basqarıw sıyaqlı bazalıq wazıypalardı támiyinleydi. Klient Server Novell NetWare 4 versiyalı tarmaq OT kóp serverlerdi óz quramına alǵan, mingacha paydalanıwshına xızmet etetuǵın, kóp segmentli tarmaqlardı qurıw ushın mólsherlengen. Jańa versiyada serverlerdi basqarıw oraylastırılǵan yaǵnıy sistema admınıstratori barlıq serverlerdi basqarıwı múmkin hám barlıq serverlerde birden-bir paydalanıwshılar dizimin aparıwı múmkin. Klient-server esaplaw tarmaǵında Windows NT, Windows NT Advanced Server tarmaq OTlari isletiledi. Nomarkazlashtirilgan basqarıw tarmaqlarında yamasa bir tarmaqlarda kompyuterler birlestiriledi, olardıń hár biri server hám klient bolıwı múmkin. Bunday tarmaqlarda qalelegen kompyuter ápiwayı disklı OT basqarıladı, tarmaq wazıypaların basqarıw ushın bolsa onıń operativ yadına bir tarmaq operatsion sistema programması juklenedi. Bir esaplaw tarmaqları ushın Novell firmasınıń NetWare Lite hám Artisoft firmasınıń LAN Tastic OTlar eń kópshilikke arnalǵan tarmaq operatsion sistemasına kiredi. Novell NetWare 4 versiyalı tarmaq OT kóp serverlerdi óz quramına alǵan, mingacha paydalanıwshına xızmet etetuǵın, kóp segmentli tarmaqlardı qurıw ushın mólsherlengen. Jańa versiyada serverlerdi basqarıw oraylastırılǵan yaǵnıy sistema admınıstratori barlıq serverlerdi basqarıwı múmkin hám barlıq serverlerde birden-bir paydalanıwshılar dizimin aparıwı múmkin. Klient-server esaplaw tarmaǵında Windows NT, Windows NT Advanced Server tarmaq OTlari isletiledi. Nomarkazlashtirilgan basqarıw tarmaqlarında yamasa bir tarmaqlarda kompyuterler birlestiriledi, olardıń hár biri server hám klient bolıwı múmkin. Bunday tarmaqlarda qalelegen kompyuter ápiwayı disklı OT basqarıladı, tarmaq wazıypaların basqarıw ushın bolsa onıń operativ yadına bir tarmaq operatsion sistema programması juklenedi. Bir esaplaw tarmaqları ushın Novell firmasınıń NetWare Lite hám Artisoft firmasınıń LAN Tastic OTlar eń kópshilikke arnalǵan tarmaq operatsion sistemasına kiredi. Nátiyjede ssenariylar klient tárepinde atqarılıwshı hám server tárepinde atqarılıwshı ssenariylarga bólinedi. Klient tárepinde atqarılıwshı ssenariylar brouzer járdeminde atqarıladı. Server tárepinde atqarılıwshı ssenariylar bolsa Web-server járdeminde atqarıladı. Nátiyjede ssenariylar klient tárepinde atqarılıwshı hám server tárepinde atqarılıwshı ssenariylarga bólinedi. Klient tárepinde atqarılıwshı ssenariylar brouzer járdeminde atqarıladı. Server tárepinde atqarılıwshı ssenariylar bolsa Web-server járdeminde atqarıladı. Klient tárepindegi ssenariylar Klient tárepindegi ssenariylar paydalanıwshı tárepinen kiritilip atırǵan maǵlıwmatlardı Tuwrılıǵın serverge shaqırıq etpesten tekseredi. Kóbinese bul ssenariylar JavaScript hám vBScript tillerinde jazıladı. JavaScript - bul til Netscape hám Sun Microsystems tárepinen jaratılǵan bolıp, Web - bettiń fo'nksional múmkinshiliklerin arttırıw maqsetinde qollanıladı. JavaScript járdeminde ádetde maǵlıwmatlı hám baylanıs áyneklerin shıǵarıw, animatsiyalardı kórsetiw sıyaqlı wazıypalardı orınlaw múmkin. Bunnan tısqarı, JavaScript járdeminde ádetde maǵlıwmatlı hám baylanıs áyneklerin shıǵarıw, animatsiyalardı kórsetiw sıyaqlı wazıypalardı orınlaw múmkin. Bunnan tısqarı, JavaScript - ssenariy geyde ózi islep turǵan brauzer hám platforma tipini anıqlaw múmkin. JavaScript - ssenariylar paydalanıwshı tárepinen kiritilip atırǵan maǵlıwmatlardı tuwrılıǵın tekseriwde de qolay esaplanadı. vBScript vBScript tili Microsoft korporatsiyasi tárepinen jaratılǵan bolib, visual Basic tiliniń bir bólegi esaplanadı. vBScript tili Internet Explorer hám Microsoft Internet Information Server (IIS) lar menen islewge mólsherlengen til bolıp tabıladı. vBScript tiliniń JavaScript tili menen ulıwma qisimlari bir neshe, atap aytqanda ol áyne Microsoft Internet Explorer menen islew jáne onıń qollanıw salasın cheklay alıw múmkinshiligine iye. vBScript interpretatorli til esaplanıp, Microsoft dıń Web- texnologiyaları menen sheriklikte isley aladı, mısalı ASP (Active Server Page) menen. SHunga qaramay vBScript klient tárepinde isleytuǵın ssenariy esaplanadı, ASP bolsa server tárepinde isleydi. vBScript vBScript tili Microsoft korporatsiyasi tárepinen jaratılǵan bolib, visual Basic tiliniń bir bólegi esaplanadı. vBScript tili Internet Explorer hám Microsoft Internet Information Server (IIS) lar menen islewge mólsherlengen til bolıp tabıladı. vBScript tiliniń JavaScript tili menen ulıwma qisimlari bir neshe, atap aytqanda ol áyne Microsoft Internet Explorer menen islew jáne onıń qollanıw salasın cheklay alıw múmkinshiligine iye. vBScript interpretatorli til esaplanıp, Microsoft dıń Web- texnologiyaları menen sheriklikte isley aladı, mısalı ASP (Active Server Page) menen. SHunga qaramay vBScript klient tárepinde isleytuǵın ssenariy esaplanadı, ASP bolsa server tárepinde isleydi. TCP IP protokollar TCP/IP protokoltar steki hár qıylı tarmaqlardı birden-bir maǵlıwmatlar uzatıw sistemasına birlestirilgen transport sistemasın jaratıw ushın mólsherlengen ierarxik tártipke iye protokollar kompleksi bolıp tabıladı. Tarmaqlardıń túrli-tumanlıǵı OSI modeliniń fizikalıq hám kanal ústinde " jergilikli" tarmaqlardı qurıw texnologiyasındaǵı parq retinde túsiniledi. Házirgi waqıtta TCP/IP protokolları steki Internet degi tiykarǵı maǵlıwmatlar uzatıw protokolları bolıp tabıladı. Stekning atı tiykarǵı protokollardıń atlarınan kelip shıqqan : TCP (Transmission Control Protocol) uztishlarni basqarıw protokolı hám IP (Internet protocol) tarmaqlararo protokol. Kóbinese birlestiriletuǵın tarmaqlarǵa tarmaq astı dep ataladı hám birlesken tarmaq intertarmaq yamasa Internet dep ataladı. Internet protokollarınıń texnikalıq specifikaciyası RFC (Request for Comments) dıń hújjetleri formasında shiǵarıladı. RFCning hújjetleri Internette, mısalı, http://www. rfc-editor. org saytidada baspadan shıǵarıladı. TCP/IP stekining dúzilisi TCP/IP protokolları steki modeli 4 júzeden ibarat (RFC 1122). Tarmaq interfeysleri júzesi “jergilikli” texnologiyalar tiykarında qurılǵan tarmaqlardı quramalı tarmaqlarǵa birlestiriwdi támiyinleydi. Jergilikli texnologiyalar degende jergilikli tarmaql (tarmaq astı ) larning qurılıs texnologiyaları hám noqat -noqat kanalları tushunliladi. Bul júzediń tiykarǵı waziypası tómendegiler: deytagrammalarni qabıllawǵa hám olardı anıq tarmaq boyınsha uzatıwǵa juwap beredi; tarmaq quramına kiretuǵın tarmaq texnologiyalarınıń óz-ara baylanısın shólkemlestiriwge juwap beredi; OSI modeliniń fizikalıq hám kanal ústinen ayrıqsha túrde tarmaq interfeysleri júzesi fizikalıq hám kanal ústinde maǵlıwmatlardı uzatıw principlerin anıqlamaydi. Tarmaq júzesi paketler háreketi ushın marshrutni tańlaw hám paketlerdi deytagrammali usılda uzatıwǵa (baylanısıw ornatilmasdan) juwap beredi. Tarmaq júzesi protokolları : IP (Internet Protocol) tiykarǵı protokol - quramalı tarmaqlarda uzellar arasında paketlerdi deytagrammali usılda uzatıwdı támiyinlep beredi (RFC 791); Marshrutlash protokolları - marshrutizatorlarning óz-ara tarmaq konfiguratsiyasi haqqındaǵı maǵlıwmatlardı almasınıwı hám marshrutlash kestein dúziw ushın mólsherlengen. Marshrutlash protokollarına mısallar : BGP (RFC 4271), OSPF (RFC 2328), RIP (RFC 1058); IGMP (Internet Group Management Protocol) toparın basqarıw protokolı -IP-protokolına tiykarlanǵan tarmaqlarda maǵlıwmatlardı gruppalı (multicast) uzatıwdı basqarıw ushın mólsherlengen. IGMP maǵlıwmatlardı bir waqtıniń ózinde tarmaqtıń bir neshe túyinlerine uzatıw ushın paydalanıladı, mısalı, tele hám radioeshittirishni shólkemlestiriw ushın (RFC 3376 ). Tarmaqlararo xabarlardı basqarıw protokolı ICMP (Internet Control Message Protocol) tarmaqta járdemshi wazıypanı oynaydı hám ol IP protokoldı toltırıwǵa xızmet etedi. Ol paketti uzatıwda júzege keletuǵın mashqalalardi tuwrılaw ushın qaratnmagan: eger paket joǵalsa, ICMP onı qayta jo'nata almaydı. ICMP protokolınıń wazıypası basqasha bolıp, ol paydalanıwshına onıń paketi menen júz bergen standart bolmaǵan jaǵdaylarda xabar beriw quralı esaplanadı. Bul waqıtta IP protokol paketti uzatadı hám ol haqqında unutadi. ICMP protokol bolsa tarmaq boyınsha paket háreketin «kuzatadi» hám, eger marshrutizator tárepinen paket tastap jiberilse, bul xabar derek-kómekshi feyilge jetkiziledi. Bul arqalı jiberilgen paket hám jiberiwshi ortasında teris baylanıs ornatıladı. Házirgi waqıtta tarmaqlararo birgelikte háreketleniwdi ámelge asırıwshı eń keń tarqalǵan protokol IP protokolınıń 4-versiyası (IPv4) esaplanadı. IP-protikolining 6 -versiyası (IPv6 ) basqıshpa-basqısha engizilip atır. Transport júzesiniń tiykarǵı waziypası ámeliy programmalar ortasındaǵı baylanıstı támiyinlewden ibarat. Transport júzesi informaciyalar aǵımın basqaradi hám isenimli uzatılıwın támiyinleydi. Onıń ushın tuwrı qabıl etilgenlikti tastıyıqlaytuǵın mexanizmnen paydalanılǵan bolıp, joǵalǵan yamasa qátelik menen jetip kelgen paketler qayta uzatıladı. Transport tekshesiniń tiykarǵı protokolları : TCP (Transmission Control Protocol) jalǵanıwdı basqarıw protokolı - ámeliy processler ortasında xabarlardı isenimli uzatıwdı támiyinlep beredi. Isenimli jetkiziwdi ámelge asırıw ushın logikalıq baylanısıw, uzatılıp atırǵan maǵlıwmatlardıń tolıqlıǵın baqlaw, maǵlıwmatlardı jetkiziwdi baqlaw hám uzatılıp atırǵan informaciya aǵısların basqarıwdan paydalanadı ; UDP (User Datagram Protocol) paydalanıwshı diagrammaları protokolı - maǵlıwmatlardı deytagrammali usılda uzatıwdı támiyinleydi, tarmaq tekshesi hám ámeliy processler ortasında baylanıs wazıypasın atqaradı. Ámeliy tekshe OSI modeli teksheleriniń joqarı bólegine sáykes keledi. Bul basqıshda ámeliy tekshede keń paydalaniluvchi servisler ámelge asırılǵan : aralıqtaǵı sistemalar ortasında fayllardı uzatıw protokolı (FTP), aralıqtaǵı terminaldı emulyasiyalash protokolı (Telnet), elektron pochta protokolı, atlarǵa ruxsat etiw protokolı (DNS), gipertekstni uzatıw protokolı (HTTP), IMAP, POP3, SNMP, SMTP, SSH, LDAP. Ámeliy programmalar tekshesindegi protokollar paydalanıwshınıń kompyuterlerinde jaylasadı. OSI modeli hám kommunikatsion protokollar arasındaǵı baylanısıwlar Tarmaq júzesi protokolları Tarmaq júzesinde 2 qıylı protokol isleydi: Tarmaq protokolları - tarmaq arqalı paketlerdi háreketin jolǵa qóyadı. Marshrutlash protokolları - marshrutizator tarmaqlararo baylanısıwlar tapologiyasi tuwrısında informaciya toplaydı. Tarmaq protokolı wazıypalarına tómendegiler kiredi: Quramalı tarmaqlardıń apparatları ortasındaǵı paketler uzatılıwı ; Qandayda bir me'zon tiykarında paketlerdi uzatıw ushın eń alternativ marshrutni anıqlaw ; Kanal tekshesi protokolların maslastırıw (quramalı tarmaq miqiyosida). Tarmaq protokollarına IPv4 hám IPv6 protokolları kiredi. Marshrutlash protokolları TCP/IP protokolları stekining jónelis informaciyaları menen almshishning hámme protokolları adaptiv protokollar klasına kiredi. Olar óz gezeginde eki gruppaǵa bólingen, olardıń hár biri tómendegi algoritmlar túri menen baylanısqan : Aralıq -vektor algoritmı (Distance vector Algorithms, DvA); Baylanıs jaǵdayı algoritmı (Link State Algorithms, LSA). Aralıq -vektor algoritmında eń kóp qollanılatuǵın protokol - bul RIP. Baylanıs jaǵdayı algoritmı protokolı bul - OSPF. IPv4 protokolı IP-protokolınıń tiykarǵı waziypası - tarmaq quramındaǵı uzellar arasında paketlerdi deytagrammali usılda uzatıw. IP-protokolı tarmaq uzellari arasında paketlerdi bo'g'anish ornatilmasdan jetkiziwdi, jetkiziwdi baqlawdı, maǵlıwmattıń to'qliqligini baqlawdı hám paketler aǵımın basqarıwdı támiyinlep beredi (protokol paketti isenimli jetkiziwdi kepilliklamaydi). IP-protokolınıń maǵlıwmat birligi IP-paket esaplanadı. IP-paket bas bet hám maǵlıwmat maydanlarınan shólkemlesken. Bas bet 20 dan 60 baytǵa shekem kólemge iye boladı hám IP-protokolınıń xizmetker informaciyaların saqlaydı. Maǵlıwmatlar maydanı uzatılıp atırǵan maǵlıwmattı ózinde saqlaydı. Bas bet tómendegi maydanlardan ibarat : versiya nomeri (4 bıyt) Bas bet ólshemi (4 bıyt) Xızmet túri (8 bıyt) Ulıwma ólshemi (16 bıyt) Paket identifikatori (16 bıyt) Bayraqlar (3 bıyt) Bóleklerdi kóshiriw (13 bıyt) Turmıs waqıtı (8 bıyt) Joqarı tekshe protokolı (8 bıyt) Qadaǵalaw jıyındısı (16 bıyt) Derektiń IP-adresi (32 bıyt) Qabıl etiwshiniń IP- adresi (32 bıyt) Patametrler hám teńdeylew (bi neshe nollı báyitler) IP-protokolı basınıń dúzilisi versiya (4 báyit) - IP-protokolınıń versiyasınıń identifikatori esaplanadı. IP-protokolınıń 4-versiyası (IPv4) házirgi waqıtta eń keń tarqalǵan. Bas bet ólshemi (4 báyit) - ma`nisi de 4 bıyt jay aladı hám 32-bitli sózde olshenedi. Ádetde bas bet 20 báyit (besew 32-bitli sóz) ólshemge iye boladı, lekin parametrler maydanına xizmetker zárúrli informaciyalardı qosıw esabına asıwı múmkin. Bas bettıń eń úlken ma`nisi 60 bayttı quraydı. Servis túri (8 bıyt) maydanı pakettiń prioritetini hám marshrutni tańlaw kriteryaların kórsetiw ushın mólsherlengen. RFC 791 menen uyqas túrde, “Xizamat turni” maydanınıń dáslepki 3 biti pakettiń prioritetini (asıǵıslıq ) kórsetedi. Bul bıytlar 0 (tómen prioritet) den 7 (joqarı prioritet) ge shekem baha qabıl etedi. Paket prioritetini esapqa alıwshı marshrutizatorlar, birinshi náwbette joqarı prioritetli paketlerdi qayta isleydi. Keyingi 3 bıyt marshrutni tańlaw kriteryaların belgilew ushın isletiledi. 6, 7 hám 8 bahalı bitllarni túsindirme beriw ushın variantlar : Paket keshigiwin minimallastırıw ; Ótkeriw qábiletin maksimallastırıw ; Jetkiziw isenimliligin maksimallastırıw. Pakettiń ólshemi (2 báyit) - pakettiń ulıwma ólshemin blgilash ushın isletiledi. Pakettiń ólshemi bul maydan keńligi menen shegaralanǵan hám 65535 ten asıp ketpeydi. Kópshilik tarmaqlarda 1500 báyit ólshemli paketler isletiledi (Ethernet II kadrınıń maǵlıwmat maydanınıń maksimal ólshemi). Paket identifikatori (2 báyit) - kiretuǵın paketti bólimlerge (bóleklerge) ajıratıw jolı menen paketlerdi aqıl etiw ushın paydalanıladı. Bir pakettiń barlıq bólimleri (bólekleri) bul maydanda birdey bahaǵa ıyelewi kerek. Bayraqlar - bul maydan paket bólekleriniń belgilerin kórsetiw ushın isletiledi. Maydandıń uzınlıǵı 3 bıyt. Bóleklerdi kóshiriw maydanı (13 bıyt) - bólimlerge ajratilmagan baslanǵısh pakettiń maǵlıwmat maydanı baslanıwına salıstırǵanda bul bóleklerdiń maǵlıwmat maydanın qózǵaw baytda beriledi. Jıynaw/bo'laklashda paket bóleklerinen paydalanıladı. Kóshiriw qatań tárzde 8 baytqa márteli bolıwı kerek. Turmıs waqıtı (8 bit) - bul maydan pakettiń tarmaqqa ótiwi ushın ketetuǵın belgilengen waqtın beriw ushın paydalanıladı. Pakettiń turmıslıq waqıtı sekundta olshenedi hám derek tárepinen beriledi. Protokol (8 bıyt) - bul pakettiń maǵlıwmat maydanında jaylasqan informaciya qaysı joqarı tekshe degi protokolǵa tiyisli ekenligin kórsetiwshi identifikatordan dúziledi. Identifikator ma`nisi hár qıylı protokolllar ushın standartqa uyqas halda beriledi. Mısalı, 6 nomeri pakette TCP xabarı, 17 - UDP xabarı, 1 - ICMP xabarı bar ekenin ańlatadı. Bas bettıń qadaǵalaw jıyındısı (16 bıyt) - paket basınıń qadaǵalaw jıyındısı ma`nisi. Bul maydan uzatıw processinde paket basınıń tolıqlıǵın tekseriw ushın isletiledi. Qadaǵalaw jıyındısın paket deregi esaplaydı hám paket ótetuǵın hár bir marshrutizator tárepinen tekseriledi hám qayta esaplanadı. Qadaǵalaw jıyındısın qayta esaplaw paket bası maydanıń ózgeriwi menen baylanıslı, mısalı, hár bir marshrutizator “Turmıs waqıtı” maydanın ózgertiredi. Qadaǵalaw jıyındısın esaplawda “Qadaǵalaw jıyındısi” maydanınıń ma`nisi 0 ge teń dep qabıl etiledi. Derek IP-adresi (32 bıyt) - paket jiberilgen uzel adresi. Parameter - bul maydan paketti uzatıwdıń qosımsha parametrlerin yamasa pakettiń ótiw marshruti haqqındaǵı jazıwlardı kórsetiw ushın mólsherlengen. Maydan zárúr esaplanbaydı hám ádetde tek tarmaqtı sazlawda isletiledi. Teńdeylew maydan paket basın 32 bitli shegarada teńdeylew ushın isletiledi. IPv4 te mánzillew TCP/IP protokollar stekida 3 túrdegi mánziller isletiledi: Jergilikli (apparatlıq ) - tarmaq astılarında paketlerdi jetkiziw ushın “jergilikli” texnologiyalar tárepinen jumıslariletuǵın mánziller. Mısal ushın, Ethernet, FDDI, WiMAX hám basqa tarmaqlar daǵı MAC-mánziller. IP-mánziller - Internette tarmaq interfeyslerin identifikaciyalaytuǵın tarmaq basqıshı mánzilleri. Bul mánzillew sisteması universal hám bir bahalı usıl menen tiykarǵı tarmaqtıń qálegen interfeysin identifikasiyalash imkaniyatın beriwi kerek. Bunıń tańlanıwlanarli sheshimi tarmaqtaǵı barlıq strukturalıq tarmaqlardı kem ushraytuǵın nomerlew bolıp, endigiden hár bir sonday tarmaqlar daǵı barlıq kómekshi feyiller nomerlenedi. DNS serverler DNS- server - bul ulıwma IP-mánziller bazası hám olar menen baylanıslı bolǵan kompyuter atların ózinde jámlegen kompyuter serveri bolıp tabıladı hám kóbinese bul ulıwma atlardı so'ralganidek IP-mánzillerge sheshiwge xızmet etedi. DNS-serverler arnawlı programmalardı jumısqa túsirediler hám arnawlı protokollardı qóllaw arqalı bir-birleri menen baylanıs qılıwadı. Termlarni túsiniw talay ańsat: Internet degi DNS-server www esaplanadı. Siz brauzerińizde 151. 101. 129. 121 IP adresine haqıyqattan da kireyiz. Esletpe: DNS serveriniń basqa atları at-sharıfi, at -server hám domen atınıńń sistema -serverin óz ishine aladı. Ne ushın DNS serverleri ámeldegi? Bul sorawdı basqa soraw menen juwap alıw múmkin: 151. 101. 129. 121 yamasa www.? Kóbisimiz sózdi eslep qalıw talay ańsat nomerler qatarı ornına. Lifewire. com ga IP-adresinen qanday kirisiwdi kórsetetuǵın ekran IP adresin ashıw. Www kirgenińizde. veb-brauzerge túsetuǵın hám eslewińiz kerek bolǵan birden-bir zat https: // www.. Google. com, Amazon. com hám basqalar sıyaqlı basqa saytlar ushın da sonday bolıp tabıladı. Bunıń hákisi haqıyqat bolıp tabıladı, sebebi biz adamlardıń URLdagi sózlerdi IP mánzil nomerlerinen kóre ańsatlaw túsiniwlerine qaramay, basqa kompyuterler hám tarmaq apparatları IP adresin túsiniwedi. Sol sebepli biz DNS-serverlerge egamiz, sebebi biz tek veb-saytlarǵa kirisiw ushın insan oqıydı atlardı isletiwdi qálemasligimiz kerek, lekin kompyuterler veb-saytlarǵa kirisiw ushın IP-adreslerden paydalanıwları kerek. DNS-server hostname hám IP-adresi ortasındaǵı awdarmashı esaplanadı. Malware & amp; DNS serverleri Antivirus programmasın jumısqa túsiriw mudamı zárúrli bolıp tabıladı. Bunıń bir sebebi sonda, zıyanlı programma sizdiń kompyuterińizdi DNS serveri sazlamalarini ózgertiwi múmkin, bul álbette siz istamagan zat. Mısalı, sizdiń kompyuterińiz Google-dıń DNS-serverlerin 8. 8. 8. 8 hám 8. 8. 4. 4-den paydalanıp atır. Bul DNS-serverler astında bankińizdiń veb-saytına bankińizdiń URL adresi arqalı kirisiw tuwrı veb-sayttı júkleydi hám esabıngizga kiriwge ruxsat beredi. Biraq, zıyanlı programma sizdiń DNS serveri sazlamalarini ózgertirgen bolsa (sizdiń bilimińiz bolmaǵan saqnalarda orqada bolıwı múmkin), birdey URL adresin kirgiziw sizdi pútkilley basqasha veb-saytqa yamasa odan da áhmiyetlisi, bank veb-saytına uqsaǵan veb-saytqa, joq. Bul jalǵan bank saytı asliga uqsas bolıwı múmkin, biraq sizdiń esabıngizga kiriwge ruxsat beriw ornına, paydalanıwshı nomingiz hám parolıńızdı jazıp alıwıńız hám scammersga ózińizdiń bank esabıngizga kirisiw ushın zárúr bolǵan barlıq maǵlıwmatlardı beriwleri múmkin. Ádetde, DNS-serverlaringizni haydab shıǵaratuǵın zıyanlı programma ádetde ataqlı veb-saytlardı reklama menen tolıq yamasa viruslı kompyuterdi tazalaw ushın programmanı satıp alıw kerek dep esaplaytuǵın jalǵan viruslı saytlarǵa jiberedi. Bul jolda jábirleniwshi bolıwdan shaǵılısıw ushın eki zat bar. Birinshisi, virusqa qarsı programma ornatıw, zálel etkazish ushın zıyanlı programmalardıń tutılıwına alıp keledi. Ekinshisi veb-sayt qanday kórinisin biliw bolıp tabıladı. Ádetde brauzeringizdagi " nadurıs sertifikat" xabarın alǵan bolsańız, ol ádetdegi veb-saytda islep atirǵanıńızdı tastıyıqlawı múmkin. DNS serverleri haqqında tolıq maǵlıwmat Kóplegen jaǵdaylarda, eki DNS server, baslanǵısh hám ekilemshi server DHCP arqalı internet provayderingizga jalǵanıwda jollama hám / yamasa kompyuterińizda avtomatikalıq túrde konfiguratsiya etiledi. Siz eki DNS serverin sazlawıńız múmkin, eger olardan biri áwmetsizlikke ushrassa, odan keyin onı ekinshi serverden paydalanıwǵa urınadı. Kóplegen DNS serverleri ISPlar tárepinen isletilingende hám tek ǵana qarıydarları tárepinen paydalanıw ushın mólsherlengen bolsa -de, bir neshe ǵalabalıq paydalanıw múmkinshiligi bar. Zamanagóy dizim ushın biypul hám ulıwma DNS serverlarimiz dizimin kóriń hám DNS serverlerin qanday ózgertiw múmkin? ózgerislerdi ámelge asırıwda járdem kerek bolsa. Ayırım DNS-serverler basqalarǵa salıstırǵanda tezirek kirisiw waqıtların usınıwı múmkin, lekin tek sizdiń apparatńız DNS-serverge qansha waqıt ketiwi kerekligiga tiykarlanadı. Eger ISP-dıń DNS-serverleri Google'ga qaraǵanda jaqınlaw bolsa, ol jaǵdayda siz úshinshi tárep serverge salıstırǵanda ISS'nizdagi standart serverlerdi isletip, mánzillerdi tezirek sheshiwińiz múmkin. Hesh bir veb-sayt júklemesligi sıyaqlı tarmaq máselelerin basdan keshirip atırǵan bolsańız, DNS-server menen baylanıslı mashqala bolıwı múmkin. Eger DNS serveri siz kirgizgen kompyuter atı menen baylanısqan tuwrı IP-mánzildi tapa almasa, veb-sayt júklemeydi. Soǵan qaramay, bul kompyuterler IP-adresi arqalı emes, bálki hostname atları arqalı baylanısqanlıǵı sebepli, kompyuter IP-mánzilden paydalanıwǵa háreket qılajaq bolǵan zattı bilmaydi. Apparatqa " bawırlas" DNS server sazlamalari qollanılǵan. Mısal ushın, sizdiń Internet-provayderingiz siz menen baylanısqan barlıq marshrutizatorlarga tiyisli DNS-serverlerdiń bir kompleksin isletiwi múmkin bolsa, sizdiń jollama jollama menen baylanısqan barlıq apparatlarǵa DNS server sazlamalarini qollaytuǵın basqa bir qatardan paydalanıwı múmkin. Usınıń menen birge, jol-jobashıǵa jalǵanǵan kompyuter, onı jollama hám ISP tárepinen ornatılǵan maǵlıwmatlardı bıykarlaw ushın óz DNS serveri sazlamalaridan paydalanıwı múmkin; planshetler, telefonlar hám basqalar ushın da sonday bolıwı múmkin. Joqarıda biz zıyanlı programmalardıń DNS server sazlamalarini tekseriwdi hám veb-saytıńız talapların basqa jaylarǵa jóneltiretuǵın serverler menen qanday etip biykar etiliwin bilip aldıq. Bul, álbette, scammersning etetuǵın geypara zat bolsa -de, ol OpenDNS sıyaqlı birpara DNS xızmetlerinde ámeldegi bolǵan ózgeshelik, lekin ol jaqsı usılda isletilingen. Mısal ushın, OpenDNS úlkenler veb-saytları, qumar veb-saytları, social media -saytlar hám basqa zatlardı " Bloklangan" betke jóneltiriwi múmkin, lekin sizge jóneltirishlarni tolıq basqarıwıńız múmkin. Nslookup buyrıǵı sizdiń DNS serverińizdi tekseriw ushın isletiledi. Nslookup lifewire. com buyrıǵın Windows 10 Buyrıqtıń sorawında kórip shıǵıń Buyrıqtıń sorawında 'nslookup'. Buyrıqtıń qálewi quralın ashıp, keyininen tómendegilerdi jazıń : nslookup. .. soǵan uqsas geypara zattı qaytarıw kerek: Atı sharıfi: Mánziller: 151. 101. 193. 121 151. 101. 65. 121 151. 101. 1. 121 151. 101. 129. 121 Joqarıdaǵı mısalda, nslookup buyrıǵı sizdiń IP adresińiz yamasa bul jaǵdayda bir neshe IP mánzillerdi sizge aytadı brauzerińizdiń qıdırıw maydanshasına kiretuǵın mánzil awdarmalawı múmkin. DNS Root serverleri Biz internet dep ataydigan kompyuterler menen baylanısqan qatar DNS serverleri bar. Eń áhmiyetlisi, domen atlarınıń tolıq maǵlıwmatlar bazasın hám olar menen baylanıslı ulıwma IP mánzillerin saqlaytuǵın Download 266 Kb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
kiriting | ro'yxatdan o'tish
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish