Tilshunoslikka kirish

Nuqtali vergul quyidagicha qo’llanadi:

1. O’z ichida vergul bo’lgan yoyiq uyushiq bo’laklar orasida:

Mehnat, ijod, odam sharafi;

Dil yorug’i, hayot quvonchi... (S.Nazar)

2. 
   O’z ichida verguli bo’lgan, mazmunan ma’lum darajada mustaqil bo’lgan sodda gaplar orasida.
   

3. Yordamchi vositalarsiz bog’lanadigan qo’shma gap tarkibidagi sodda gaplar mazmuni u qadar yaqin bo’lmagan voqea-hodisalarni ifodalasa, shuningdek, sodda gaplarning o’zida vergul ishlatilgan bo’lsa, ular orasiga nuqtali vergul qo’yiladi: Shinel jiqqa ho’l; Bektemirning yuzidan tomchilar quyilar edi.

Tire quyidagi o’rinlarda ishlatiladi:

1. 
   Fe’l bo’lmagan kesim bilan bog’lamasiz birikkan ega o’rtasida: Yurgan-daryo, o’tirgan-bo’yra.
   
2. 
   Uyushiq bo’laklardan keyin kelgan umumlashtiruvchi so’zdan oldin: Hayo, odob, insof, diyonat- bular inson siyratini bezaydigan fazilatlardir
   
3. 
   Kirish gap bilan gap bo’laklari o’rtasida: Muhayyo va Lazokat ikkovlari-o’shanda hali tong yorishmagan edi- paxtazor tomon ketishdi.
   
4. 
   Muallif gapi bilan ko’chirma gap orasida.
   
5. 
   Dialog tipidagi ko’chirma gaplarda.
   
6. 
   Kutilmagan voqea-hodisalarni ifodalagan gaplardan oldin: Men darrov idoraga yugurdim-yo’qsiz. (O)
   
7. 
   Zid ma’noli gaplar orasida: Jismimiz yo’qolur-o’chmas nomimiz. (G’.G’)
   
8. 
   Ajratilgan bo’lak bilan izohlanmish bo’lak orasida: Otam-Ne’mat Anorboev, shu jamoaning faol a’zosi edi.