Tilshunoslikka kirish fanining predmeti



Download 0,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet87/141
Sana30.01.2021
Hajmi0,8 Mb.
#57854
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   141
Bog'liq
tilshunoslikka kirish

e v o n a g a r i dir. Hindi, Maratqi, Nevar, Nepal tillarida bo’g’inli yozuvning ushbu 
turidan foydalaniladi. 
 
Jahon tillarida keng tarqalgan yozuv turlaridan yana biri   u n d o s h  harflar-
ga asoslangan yozuvdir. Bu yozuvda faqat undosh harfla r ifodalanadi. Unli tovushlar 
esa  turli  belgilar  yordamida  undoshning  ustiga,  ostiga  yoki  yoniga  qo’yish  bilan 
ifodalanadi.    Undoshli  yozuv  asosan  semit  xalqlari  tamonidan  foydalanilgan, 
jumladan: yevrey, finikiy, arab va boshqa tillar ushbu yozuvga asosla ngan. Masalan: 
arab tilida 28 ta undosh bölgani holda, faqat 3 ta a, i, u  unlilari bor. 
 
Undoshli  yozuv  sillabik yozuvdan harf-tovush yoki fonetik yozuvga o’tish 
pog’onasi  hisoblanadi.  Undoshli  yozuv  nafaqat  tejamli,  qulay, o’zlashtirishga oson 
(albatta  oldingi  yozuvlarga  nisbatan)  bo’libgina  qolmay, balki deyarli fonetik yozuv 
hisoblanadi. 
 
Yozuv  to’liq  fonetik  qonuniyat  asosida  bo’lishi  uchun  hamma  undosh  va 
unlilar  alohida  xarflar  bilan  ifodalanishi  lozim.  Bunday  yozuvni  qadimgi  greklar 
yaratganlar. 


 
66 
 
Yozuvning zamonaviy turi  t o v u s h ga  asoslangan yozuvdir. Bunday yo-
zuvda  belgilar  tildagi  fonemalarni  ifodalaydi.  Ularning  alifbolari  fonetik  alifbo  deb 
yuritiladi. Tovushga asoslangan yozuvning turli ko’rinishlari mavjud, jumladan: grek 
yozuvi, lotin yozuvi, arab yozuvi, slavyan yozuvi va boshqalar. 
 
G r a f i k a - alifbodagi harflarning yozilishi, shakllari, xarf-tovush munosa-
batlari  bilan  shug’ullanadi.  Bundan  tashqari  u  yozuvning  boshqa  turlari  bilan  ham 
shug’ullanadi,  chunki  kundalik  turmushda  yozuvning  boshqa  turlari  ham  keng 
qo’llaniladi,  masalan:  reklamalar  uchun piktografik yozuvdan (sartaroshxona  - taroq, 
tualet-bosh, oshxona-pichoq, qoshiq). Ideografik yozuv namunalariga: undov belgisi-
ehtiyot  bo’ling,  plus-shifoxona,  matematik  son  va  belgilar,  kimyoviy  formulalar  va 
boshqalar misol bo’la oladi. 
 
Piktogramma  va  ideogrammalarni  qo’llash  tejamkorlik,  qisqalik  va  aniqlikni 
ta’minlaydi. Bundan tashqari ular baynalminal hususiyatga ega. 
 

Download 0,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   141




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish