Tilshunoslik nazariyasi dan ma’ruzalar to’plami Saloxiddin suyunboyev

 Tilshunoslik nazariyasi

dan ma’ruzalar to’plami

              Saloxiddin SUYUNBOYEV 

 Fikr-mulohazalar uchun: 



 [phone]                                        Sahifa | 26  

 Grammatik ma’no muayyan moddiy vositalar yordamida  ifodalanadi. Ma’lum 

grammatik ma’noni ifodalovchi moddiy vositalar grammatik shakl hisoblanadi. 

Masalan, ko‘plik shakli, kelishik shakli va h. 

  Muayyan ma’no umumiyligi asosida birlashgan va o‘zaro zidlanuvchi shakllar 

sistemasi grammatik kategoriya (GK) hisoblanadi. Zidlanish xususiyliklarning 

o‘ziga xosligini va rivojlanish imkoniyatini ta’minlab turadi. 

 Grammatik kategoriyalar sintaktik xoslanish xususiyatiga ega. Ular gap va uning 

tarkibidagi uzvlarni bog‘lash hamda sintaktik birlikni gap qilib shakllantirish 

vazifasini bajaradi. SHuning uchun bunday grammatik kategoriyalar ikkiga 

bo‘linadi: a) sintaktik birliklarni bog‘lash uchun xizmat qiluvchi (konnektiv) 

kategoriyalar; b) sintaktik birlikni gap qilib shakllantiruvchi (konstitutiv) 

kategoriyalar. Tilning grammatik qurilishida ma’no jihatdan zidlanuvchi 

a’zolargina GKni tashkil etadi.