Tilshunoslik kafedrasi «matn tilshunosligi»

4-mavzu:Rasmiy matnning gender tahlili. (2 soat)

4. 
   Gender lingvistika.
   
5. 
   Gender tahlil.
   
6. 
   Gender tahlil tamoyillari.
   

1-ilova
Blits-so‘rov savollari
1.Gender lingvistika nimalarni o`rganadi?
2.Gender tahlilda nimalarga e`tabor qaratiladi?
3.Gender tahlil tamoyillarini ko`rsatihg?


1-ilova
B.B.B. usuli asosida bilimlarni sinash uchun tarqatma materiallar

	Tushuncha	Bilaman "+", Bilmayman "-".	Bildim "+", Bila olmadim "-".
1
2
3
4

2-ilova

Aqliy hujum va masalani yechish bosqichlari 1. Mustaqil fikrlang xayolingizga kelgan barcha g‘oya, fikrlarni qog‘ozga yozing. 2. Barcha g‘oya va fikrlarni yozing, agar ular takrorlanayotgan bo‘lsa, maxsus belgi qo‘ying. 3. G‘oyalarni baholang. 4. Eng maqbul g‘oya guruh g‘oyasi sifatida shakllantiradi. 5. Barcha yozilgan g‘oyalar guruh muammosini yechish uchun guruhlashtirish mumkin. 6. Guruhning umumiy javobi shakllantiriladi.

5-mavzu:Rasmiy matnning lingvomadaniy tahlili. (2soat)

1.Lingvomadaniyat.

2.Matnning lingvomadaniy tahlili.
3.Lingvomadaniy tahlil tamoyillari.


1-ilova.Konseptual jadval.

O‘qishga yondashish	O‘qitish maqsadi	O‘qituvchi faoliyati	O‘quvchi faoliyati	O‘qitish natijasi
An’anaviy	Ma’lumotni eslab qolish va aytib berish	Mavzuni o‘quvchilarga to‘liq etkazib berish	O‘qituvchi tomonidan berilgan ma’lumotlarni qayta so‘zlab berish	Bilim, Ko‘nikma, Malaka
Texnologik	Natijaga erishish	Darslarda ped.texnologiyalardan unumli foydalanish	Kutilgan natijalar namunalarini o‘zlashtirish	Oldindan rejalashtirilgan harakatlar natijasi
Tanqidiy fikr yuritishni rivojlantirish	Vaziyatni baholash va asoslangan qaror qabul qilishni o‘rganish	O‘quvchilarni mustaqil fikrlash faoliyatini tashkil qilish	Kichik guruh tarkibida mustaqil baho berishva yangi qoidalar ishlab chiqish	Tanqidiy fikr yuritish ko‘nikmalari

2-ilova
B.B.B. usuli asosida bilimlarni sinash uchun tarqatma materiallar

	Tushuncha	Bilaman "+", Bilmayman "-".	Bildim "+", Bila olmadim "-".
1
2
3
4

3-ilova

Aqliy hujum va masalani yechish bosqichlari 1. Mustaqil fikrlang xayolingizga kelgan barcha g‘oya, fikrlarni qog‘ozga yozing. 2. Barcha g‘oya va fikrlarni yozing, agar ular takrorlanayotgan bo‘lsa, maxsus belgi qo‘ying. 3. G‘oyalarni baholang. 4. Eng maqbul g‘oya guruh g‘oyasi sifatida shakllantiradi. 5. Barcha yozilgan g‘oyalar guruh muammosini yechish uchun guruhlashtirish mumkin. 6. Guruhning umumiy javobi shakllantiriladi.

6-mavzu: Rasmiy matnning sotsiolingvistik tahlili. (4 soat)

1.Sotsiolingvistika.

2.Matnning sotsiolingvistik tahlili.
3.Sotsiolingvistik tahlil tamoyillari.
1-ilova
B.B.B. usuli asosida bilimlarni sinash uchun tarqatma materiallar

	Tushuncha	Bilaman "+", Bilmayman "-".	Bildim "+", Bila olmadim "-".
1
2
3
4
5
6

2-ilova

Aqliy hujum va masalani yechish bosqichlari 1. Mustaqil fikrlang xayolingizga kelgan barcha g‘oya, fikrlarni qog‘ozga yozing. 2. Barcha g‘oya va fikrlarni yozing, agar ular takrorlanayotgan bo‘lsa, maxsus belgi qo‘ying. 3. G‘oyalarni baholang. 4. Eng maqbul g‘oya guruh g‘oyasi sifatida shakllantiradi. 5. Barcha yozilgan g‘oyalar guruh muammosini yechish uchun guruhlashtirish mumkin. 6. Guruhning umumiy javobi shakllantiriladi.

7-mavzu: Rasmiy matnning pragmalingvistik tahlili. (2 soat)
1.Pragmatika.
2.Pragmalingvistika.
3.Pragmalingvistik tahlil.
4.Pragmalingvistik tahlil tamoyillari
1-ilova

Aqliy hujum va masalani yechish bosqichlari 1. Mustaqil fikrlang xayolingizga kelgan barcha g‘oya, fikrlarni qog‘ozga yozing. 2. Barcha g‘oya va fikrlarni yozing, agar ular takrorlanayotgan bo‘lsa, maxsus belgi qo‘ying. 3. G‘oyalarni baholang. 4. Eng maqbul g‘oya guruh g‘oyasi sifatida shakllantiradi. 5. Barcha yozilgan g‘oyalar guruh muammosini yechish uchun guruhlashtirish mumkin. 6. Guruhning umumiy javobi shakllantiriladi.

2-ilova.Konseptual jadval.

O‘qishga yondashish	O‘qitish maqsadi	O‘qituvchi faoliyati	O‘quvchi faoliyati	O‘qitish natijasi
An’anaviy	Ma’lumotni eslab qolish va aytib berish	Mavzuni o‘quvchilarga to‘liq etkazib berish	O‘qituvchi tomonidan berilgan ma’lumotlarni qayta so‘zlab berish	Bilim, Ko‘nikma, Malaka
Texnologik	Natijaga erishish	Darslarda ped.texnologiyalardan unumli foydalanish	Kutilgan natijalar namunalarini o‘zlashtirish	Oldindan rejalashtirilgan harakatlar natijasi
Tanqidiy fikr yuritishni rivojlantirish	Vaziyatni baholash va asoslangan qaror qabul qilishni o‘rganish	O‘quvchilarni mustaqil fikrlash faoliyatini tashkil qilish	Kichik guruh tarkibida mustaqil baho berishva yangi qoidalar ishlab chiqish	Tanqidiy fikr yuritish ko‘nikmalari

3-ilova
B.B.B. usuli asosida bilimlarni sinash uchun tarqatma materiallar

	Tushuncha	Bilaman "+", Bilmayman "-".	Bildim "+", Bila olmadim "-".
1
2
3
4

Mustaqil ta’lim mashg`ulotlari

Mustaqil ta’lim mavzulari		Dars soatlari hajmi
1-semestr
	O‘zbek tili ilmiy uslubining tadqiqi	6
	O‘zbek tili badiiy uslubining tadqiqi	6
	O‘zbek tili rasmiy uslubining tadqiqi	6
	O‘zbek tili og‘zaki uslubining tadqiqi	6
	Matn va kommunikatsiya.	6
	Sh.Xolmirzayev asarlarining sintaktik xususiyatlari.	6
	Tog’ay Murod asarlarining leksik xususiyatlari.	6
	O’tkir Xoshimov asarlarining leksik xususiyatlari.	6
	Abdulla Qaxxor asarlarining sintaktik xususiyatlari	6
	Rauf Parpi asarlarining lingvistik xususiyatlari.	6
	A.Oripov she’riyatining lingvopoetik xususiyatlari.	5
	Shavkat Raxmon she’riyatida istorizmlar.	5
	E.Vohidov she’rlarining fonetik xususiyatlari	5
	I.Mirzo she’riyatida metafora	5
Jami		80

Mustaqil ta’lim mavzulari		Dars soatlari hajmi
2-semestr
1.	Zebo Mirzayeva she’riyatining lingvopoetik xususiyatlari.	6
	M.Yusuf asarlarida arxaizmlar	6
	U.Hamdam asarlarining lingvistik xususiyatlari.	6
	A.A’zam asarlarining lingvopoetik xususiyatlari.	8
Jami		8

Fan bo‘yicha kurs ishi
Kurs ishi mavzulari fan masalalari doirasida tuzilgan bolib, nazariy
ma’lumotlarni chuqurlashtirishga qaratilgan boMishi lozim. Kurs ishi muayyan reja va mavzuga doir adabiyotlar asosida tayyorlanadi va talaba tomonidan belgilangan muddatda himoya qilinadi. Kurs ishi mavzulari ro‘yxati har o‘quv yili uchun tasdiqlangan ishchi o‘quv dasturida keltiriladi.
Kurs ishi uchun mavzular:
1. Matnning tarkibiy qismlarini bog‘lovchi vositalar
2. Abzats va matnning kommunikativ - pragmatik mazmuni
3. Matn va modallik
4. Badiiy matnning lingvistik tahlili.
5. Badiiy matnning mikroskop ostidagi tahlili.
6. Badiiy matnning gender tahlili.
7. Badiiy matnning lingvomadaniy tahlili.
8. Badiiy matnning sotsiolingvistik tahlili.
9. Badiiy matnning pragmalingvistik tahlili.
10.E.Vohidov she’riyatida istorizmlar.
11 .I.Mirzo she’riyatining lingvopoetik xususiyatlari
12.M.Yusuf asarlarining leksik xususiyatlari






GLOSSARIY

1. 
   Til eng muhim aloqa vositasi.
   
2. 
   Fikr ifodalashning verbal va noverbal vositalari.
   
3. 
   Makrolingvistika va mikrolingvistika
   
4. 
   Ekstralingvistika, intralingvistika, komparativistika
   
5. 
   Tilning boshqa ijtimoiy hodisalardan farqi.
   
6. 
   Substrat va superstrat hodisasi.
   

7. 
   Sotsiolingvistika, sotsiolingvistik til tipologiyasi.
   
8. 
   Struktural tilshunoslik, kognitiv tilshunoslik.
   
9. 
   Adabiy til, milliy til, xalqaro tillar.
   
10. 
    Atamashunoslik, baynalmilal so‘zlar.
    
11. 
    Lingvo-franka.
    
12. 
    Lingvokulturologiya.
    
13. 
    Fonetikaning bo‘limlari
    
14. 
    Nutq tovushlarining hosil bo‘lishi
    
15. 
    Nutq apparati
    
16. 
    Dunyo tillarida fonemalar sistemasi
    
17. 
    Fonemaning tovushdan farqi
    
18. 
    Fonema variantlari
    
19. 
    Fonema va tovush
    
20. 
    Segment va suprasegment elementlar
    
21. 
    Fonetika va fonologiya
    
22. 
    Nutq tovushlari
    
23. 
    Tembr
    
24. 
    Temp
    
25. 
    Ohang
    
26. 
    Rezonator
    
27. 
    Urg‘u
    
28. 
    Tebranish
    
29. 
    CHastota
    
30. 
    Ritm
    
31. 
    Leksikologiya.
    
32. 
    Sinonim va antonimlar.
    
33. 
    Omonimlar va paronimlar.
    
34. 
    Frazeologiya.
    
35. 
    Semasiologiya.
    
36. 
    Leksikografiya.
    
37. 
    Onamasiologiya.
    
38. 
    Onomastika.
    
39. 
    Denotat.
    
40. 
    Signifikat.
    
41. 
    Tushuncha va ma’no.
    
42. 
    Leksema.
    
43. 
    Leksika.
    
44. 
    Etimologiya.
    
45. 
    Deetimologizatsiya.
    
46. 
    Ilmiy etimologiya.
    
47. 
    Soxta etimologiya.
    
48. 
    Motivatsiya.
    
49. 
    Qiyosiy, normativ, tarixiy grammatika.
    
50. 
    Morfologik va sintaktik kategoriyalar.
    
51. 
    Analitik va sintetik kategoriyalar.
    
52. 
    Affiksatsiya, supletivizm, reduplikatsiya, ichki fleksiya, melodika, ohang.
    
53. 
    Postfiks, infiks, interfiks, prefiks, konfiks, transfiks
    

54. 
    Sintaktik munosabat turlari.
    
55. 
    Gap va uning turlari.
    
56. 
    Darak, so‘roq, buyruq va undov gaplar.
    
57. 
    Sodda va qo‘shma gaplar.
    
58. 
    Sintaksis.
    
59. 
    Vositali va vositasiz to‘ldiruvchi.
    
60. 
    Distributsiya.
    
61. 
    Modal so‘zlar.
    
62. 
    Mustaqil va yordamchi so‘z turkumlari.
    
63. 
    Grammatik kategoriya.
    

64. 
    Sintaksis.
    
65. 
    Sintaktik munosabat turlari.
    
66. 
    Gap va uning turlari.
    
67. 
    Vositali va vositasiz to‘ldiruvchi.
    
68. 
    Matn.
    
69. 
    Ega va kesim.
    
70. 
    To‘ldiruvchi.
    
71. 
    Aniqlovchi.
    
72. 
    Hol.
    
73. 
    Predikativlik.
    
74. 
    Hukm.
    
75. 
    Aktual bo‘linish.
    
76. 
    Tema va rema.
    
77. 
    Tilshunoslik.
    
78. 
    Geneologik tasnif.
    
79. 
    Tipologik tasnif.
    
80. 
    Funksional tasnif.
    
81. 
    Areal tasnif.
    
82. 
    Til.
    
83. 
    SHeva.
    
84. 
    Lahja.
    
85. 
    Mahalliy til.
    
86. 
    Pijin.
    
87. 
    Kreol.
    
88. 
    Sun’iy tillar.
    
89. 
    Bilingvizm.
    
90. 
    Trilingvizm.
    
91. 
    Interferensiya.
    
92. 
    Piktografik va ideografik yozuv.
    
93. 
    Logografik, ieroglifik va mixsimon yozuv.
    
94. 
    Transkripsiya, transliteratsiya, stenografiya.
    
95. 
    Fonografik yozuv.
    
96. 
    Grafika va orfografiya.
    
97. 
    Fonetik, fonematik prinsiplar.
    
98. 
    Morfologik, simvolik prinsiplar.
    
99. 
    “Predmetli” yozuv.
    
100. 
     Fonematik transkripsiya.
     
101. 
     Stenografiya.
     
102. 
     Transkripsiya.
     
103. 
     Transliteratsiya.
     
104. 
     Orfografiya va grafika.
     
105. 
     Fonografik.
     
106. 
     Piktografik yozuv.
     
107. 
     Logografik.
     
108. 
     Mixsimon yozuv.
     
109. 
     Alfavit.
     
110. 
     Prinsip.
     
111. 
     Tipologiya universaliyasi, struktural universaliya
     
112. 
     Deduktiv metod, induktiv metod
     
113. 
     Metatil, etalon til
     
114. 
     Geneologik, morfologik, areal, funksional tasnif
     
115. 
     Agglyutinativ, flektiv, o‘zak va polisintetik tillar
     
116. 
     Qiyosiy-tarixiy metod
     
117. 
     Til oilasi, guruhi
     
118. 
     Qarindosh tillar
     
119. 
     Bobo til
     
120. 
     Komparativistika.
     
121. 
     Qiyosiy-tarixiy metod.
     
122. 
     Geneologik tasnif.
     
123. 
     Til oilasi.
     
124. 
     Bobo til.
     
125. 
     Qarindosh tillar.
     
126. 
     Til guruhi.
     
127. 
     O‘lik til.
     
128. 
     Etalon til.
     
129. 
     Tipologiya.
     
130. 
     Xalqaro tillar.
     
131. 
     Presuppozitsiya va implikatsiya
     
132. 
     Tema va rema
     
133. 
     Matn
     
134. 
     Sintaktik butunlik
     
135. 
     Epigrafik
     
136. 
     Sfragistik
     
137. 
     Numizmatik
     
138. 
     Paleografik
     
139. 
     Xat boshi
     
140. 
     Diskurs
     
141. 
     Til tarixi.
     
142. 
     Bobo til.
     
143. 
     Til aloqalari.
     
144. 
     Bilingvizm.
     
145. 
     Trilingvizm.
     
146. 
     Interferensiya.
     
147. 
     Noqarindosh til.
     
148. 
     Til.
     
149. 
     Lahja.
     
150. 
     SHeva.
     
151. 
     Aralash tillar.
     
152. 
     Kreol tillar.
     
153. 
     Tilshunoslikning zamonaviy yo‘nalishlari.
     
154. 
     Sotsiolingvistika
     
155. 
     Pragmatika
     
156. 
     Sintagmatika va paradigmatika.
     
157. 
     Psixolingvistika nazariyasi.
     
158. 
     Lingvokulturologiya.
     
159. 
     Kognitiv tilshunoslik muammolari.
     
160. 
     Konsept, freym, ssenariy.
     
161. 
     Matematik lingvistika.
     
162. 
     Sun’iy intellekt.
     
163. 
     Sinxron lingvistika.
     
164. 
     Diaxron lingvistika.
     
165. 
     Matematik lingvistika.