Тилимиз тарихидаги сонларни ҳам


Қадимги туркий тилда составли саноқ сонларнинг тузилиши қисман фарқланган



Download 0,85 Mb.
bet2/4
Sana25.06.2022
Hajmi0,85 Mb.
#705139
1   2   3   4
Bog'liq
son

Қадимги туркий тилда составли саноқ сонларнинг тузилиши қисман фарқланган:

а) кичик сон аввал, катта сон кейин келган: iкi йiгiрмi (12), уч йiгiрмi (13), бiр отуз (21), бiр қiрқ (31), уч елiг (43), беш қетмiш (65).

б) катта сон олдин, кичик сон кейин келади. Бунда ўртада “артуқ”, “артуқi” сўзи келган:

отуз артуқi уч -33, отуз артуқi сакiз -38.


Составли саноқ сонлар
Tosh bitiklarridagi yozuvlar

Туркий тилар тараққиётининг кейинги даврларида составли саноқ сонларнинг шу усули давом этган:йуз йiгiрма бэш мiнг тағ болғай (БН, 353).

Туркий тилар тараққиётининг кейинги даврларида составли саноқ сонларнинг шу усули давом этган:йуз йiгiрма бэш мiнг тағ болғай (БН, 353).

Эски ўзбек тилида саставли саноқ сонларнинг қисмлари баъзан боғловчилар ёрдамида ҳам бириккан: Йiгiрмi дағi бiр (ШН, 223), йiлға мiнг саккiз йўз-у тоқсон эди (Фурқ, Н, 26). Эски ўзбек тилида бир сони барча даврдагидек кўп маъноли сифатидадир.

Эски ўзбек тилида ноаниқ сон коп , аз сўзлари билан ифодаланган: коп йiллар анда падшоҳлiк қiлдi (Ш. тор. 51). Ул йэтмэгэн йэр аз болғай эрдi. (Нав. МН, 48).

Эски ўзбек тилида ноаниқ сон коп , аз сўзлари билан ифодаланган: коп йiллар анда падшоҳлiк қiлдi (Ш. тор. 51). Ул йэтмэгэн йэр аз болғай эрдi. (Нав. МН, 48).

Эски ўзбек тилида ноаниқ сон маъносида форсча бисйар (кўп) сўзи ҳам қўлланган: наранж ва туурунжё бисйар болур(БН, 164).

Қадимги туркий тилда коп, аз сўзларидан ташқари телiм (кўп) окўш (кўп) сўзлари ҳам қўлланган бўлиб, улар то хv асргача давом этди.


Ноаниқ сон

Тил тариҳида тартиб сон –нчi // -нчi қўшимчаси билан ясалган. Бiрiнчi тартиб сони билан паралел равишда аввал, аввалғi сўзлари ҳам қўлланган: Тўркнiнг торт оғлi бар эрдi: аввал Тўтэк, iккiнчi жакал, ўчўнчi Барсажар, тортўнчi iмлақ (Ш. тар. 11). Аввалғi наманi айтур (МН. 295).

Тил тариҳида тартиб сон –нчi // -нчi қўшимчаси билан ясалган. Бiрiнчi тартиб сони билан паралел равишда аввал, аввалғi сўзлари ҳам қўлланган: Тўркнiнг торт оғлi бар эрдi: аввал Тўтэк, iккiнчi жакал, ўчўнчi Барсажар, тортўнчi iмлақ (Ш. тар. 11). Аввалғi наманi айтур (МН. 295).


Тартиб сон

Download 0,85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish