Tili va adabiyoti universiteti

Tilak
 qadrin bilar odamlar, 
Yaxshi 
niyat
 qilar odamlar. 
Doʻstga tungi orom oldidan, 
Xayrli kech 
tilar
 odamlar
[Vohidov, 2000: 32] 
She’rning keyingi misralarida Erkin Vohidov ma’nodosh soʻzlarni ketma-ket qoʻllab 
ma’noning ta’sirchanligini oshirgan. Uning ijodida ikki yoki undan ortiq ma’nodosh soʻzlarni 
aynan bir oʻrinda aniq maqsadga boʻysundirgan holda qoʻllash hollari koʻp uchraydi. Shoirning 
badiiy til mahorati uning leksik ma’nodoshlikdan tasvir tiniqligi, badiiy barkamollik, nazarda 
tutilayotgan asosiy gʻoyaga urgʻu berish qoʻllanganligida yaqqol koʻzga tashlanadi. Shuningdek, 
misrada frazeologik ma’nodoshlikning betakror namunasini ham koʻrishimiz mumkin. Bir 

O‘zJOKU, O‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi o‘qituvchisi 

---

537 
tushunchani ayrim hollarda, ayniqsa, badiiy uslubda ikki va undan ortiq soʻz bilan ifodalash 
mumkin. Bular frazeologik sinonimlar deyiladi [Xolmonova, 2016: 118]: 
Xayrli kech – hikmatli istak, 
Bu istakni buyurmish yurak. 
Xayrli kech
 – 
farahli tuning, 
Osoyishta, tinch 
boʻlsin, demak
[Vohidov, 2000: 32]… 
Erkin Vohidov “Ona tuproq” she’rida 
qutlugʻ, muqaddas, moʻtabar, tabarruk
kabi 
ma’nodosh soʻzlarni qoʻllab, Vatanning muqaddas maskan ekanligini ta’kidlaydi:
Nega inson yerni 
qutlugʻ
 der, 
Tuproqni ham sanar 
muqaddas
. 
Yoʻq, 
moʻtabar
 emas asli yer, 
Tuproq o ‘zi 
tabarruk
 emas. 
Dastlab oʻsha yer uzra odam, 
Toʻkkanida halol manglay ter, 
Gavhar undi ona tuproqdan,