Tili va adabiyoti universiteti

m
undoshi taʼsirida 
q
undoshi gʻ undoshiga almashgan, soʻngra 
gʻm
undoshlari oʻrin almashgan, 
oxiri a unlilari 
a*
unlilariga almashgan: taq–+ma= taqma –tagʻma–
tamgʻa. 
[Rahmatullayev
, 
2000; 320].Yusuf Xos Hojibning “Qutadgʻu bilig” asarida ham bu termin aynan TAMĞA –
(tamgʻa) boʻlib kelgan. 
Ayay berdi tamğa at ustam kedut. Ayog (maxsus idish) tamgʻa, oʻt-
ulov, libos berdi. 
Tamğaci
– tamgʻachi–brender. 
Koni bolsa qilqi bulur tamğaci. 
Qiligʻi toʻgʻri 
kelsa tamgʻachi boʻladi; shakillarda kelgan. Turkiy tilda yana bitta termin borki bu 
“yorliq
” 
shaklida keladi. Bu termin aynan “vakolat hujjati, biror narsa haqida maʼlumot beruvchi hujjat” 
maʼnosini anglatadi. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi “xabar” maʼnosini anglatgan yar otidan –ligʻ 
qoʻshimchasi bilan yozilgan. Keyinroq gʻ undoshi q undoshiga almashgan. [Rahmatullayev, 
2000; 172]. Yar-ligʻ – yarliq. Brend–tamgʻa–yorliq. Tamgʻa ham, yorliq (yorliq) ham turkiy 
leksika hisoblangani uchun “brend” termini oʻrniga “tamgʻa”dan koʻra “yorliq” terminini qabul 
qilishimiz aynan, stilistik va ekspressivlik jihatidan “brend” ga mos keladi deb oʻylaymiz. 
Soʻzlashuv uslubida “
yorliq mahsulot, yoki boʻlmasa “mahsulot sertifikatlangan
” termini 
oʻrniga 
“mahsulot yorligʻi roʻyxatdan oʻtgan”
deyilsa, bu yanayam keng maʼnoda qoʻllangan 
boʻlar edi. Yaʼni-ki “yorliq”ni hujjat maʼnosida ham tushunadigan boʻlsak; mahsulotning 
hujjatida; mahsulot isteʼmol uchun hamma talablarga javob berishi va mahsulotning roʻyxatdan 
oʻtganligini anglatadi. Bu aynan bugungi kundagi biz ishlatayotgan 
“brend”
termini oʻrniga 
“yorliq”
terminini qoʻllashimiz mumkinligini isbotlaydi. 
Fikrimizdagi har bir tasavvur, albatta, ilmiy turtkilar asosida yuzaga keladi. Tasavvurni esa 
ilmiy isbotlash va talqin qilish ilmiy bilimni talab qiladi. Tarixni oʻrganish, turkiy tilning 
imkoniyatlarini koʻrsata olish, ona tilimiz boʻlgan oʻzbek tilimizni asrash va rivojlantirish 
bugungi mehnatimizning asosiy maqsadini anglatadi. Rivojlanish, albatta, yaxshi, mustaqilmiz, 
rivojlangan mamlakatlar bilan koʻplab sohalarda ham tenglasha olamiz. Biz rivojlanish bilan 
birgalikda tilimizning xavfsizligini ham jiddiy oʻylashimiz zarur. Chunki til-millatning tirikligini 

---

211 
anglatib turadigan eng asosiy qurollardan biridir. Biz tilimizga kirib kelayotgan chet 
terminlarning muqobilida oʻzimizning sof turkiy terminlarni qoʻllasak, buni barcha toʻgʻri qabul 
qiladi. Chunki biz tarixan buyuk davlatmiz, demak oʻzbek millati bor, bu millatning oʻz tarixi 
oʻz tili va oʻz fikri borligini, oʻziga xosligini anglatadi.