Tili va adabiyoti universiteti

Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. Dadaboyev H. Oʻzbek terminologiyasi. Oʻquv qoʻllanma. –T, 2019. –B. 4. 
2. Mamanazarov А.Marketing terminlari izohli lugʻati. –T, 2012. –B.238. 
3. 
Rahmatullayev Sh. Oʻzbek tilining eʼtimologik lugʻati (turkiy soʻzlar). – T, 2000. 
–B. 320. 
4. Hojiyev А. Oʻzbek tili soʻz yasalish tizimi. – T., 2007. B.38. 
5. Yusuf Xos Hojib. Qutadgʻu bilig. –T.: Yulduzcha, 1990. –B. 52. 
 
 
Alisher Navoiyning manoqib asarlarida qoʻllangan adabiyotshunoslik va tilshunoslik 
terminlari 
Literary and linguistic terms used in Alisher Navai's memoirs 
 
Xoʻjaniyazova Shoxnoza Satimboyevna

 
Annotation:
the article is focused on the terms referring to literature science and 
linguistics. It also includes references on the types of poetry and their origin. 
Key words: 
a term, bachr, bilingual, memoirs devoted to the prophet, part, rythm, devan, 
morphology and syntax. 
Hozirgi oʻzbek terminologiyasining shiddat bilan taraqqiy etishi til lugʻat tarkibining 
boyishi va takomillashuviga olib keladi. Terminga xos belgilardan biri uning izohi va ta’rifiga 
oydinlik kiritish, terminning ma’noviy qurshovida mavjud qoʻshimcha semalarni yuzaga 
chiqarish ilm-fan tilining rivojlanishida, oʻzga soha oid terminologik tizimlar tarkibida yaqqol 
seziladi [Dadaboyev, 2020: 18]. 
Oʻzbek adabiyotshunosligida janrlarning rivojlanish masalasi hamisha muhim ahamiyat 
kasb etgan. Zullisonayn shoir turkiy va forsiy tilida ijod qilgan, asarlari dunyo yuzini koʻrgan 
Alisher Navoiy “Xamsat ul-mutahayyirin”, “Holoti Sayyid Hasan Ardasher”, va “Holoti 
Pahlavon Muhammad” asalarida turli fan sohalari xususan, adabiyotshunoslik va tilshunoslikka 
oid istilohlardan unumli foydalangan.
Til boʻlmasa, jamiyat a’zolari orasida ijtimoiy aloqa va munosabat ham, odamlar 
yashayotgan jamiyatning oʻzi ham boʻlmas edi. Til vositasida insonlar bir-birlarining fikrlarini 
anglaydi, kundalik ishlarini olib boradi, narsa va hodisalarning mohiyatini chuqurroq bilib oladi. 
Bu jarayon tafakkur yordamidagina amalga oshiriladi. Insonning amaliy faoliyati tafakkursiz 
kechmaydi. 
Navoiy turkiy tilning rivoji va taraqqiy topishi uchun ulkan hissasini qoʻshdi. 
Adabiyotshunislik va tilshunoslikka oid bir qancha asarlar yaratdi. Jumladan, “Mezon ul-avzon”, 
“Majolis un-nafois”, “Risolai muammo”, “Munshaot”, “Nasoyim ul-muhabbat”, “Muhokamat 
ul-lugʻatayn”