Tili va adabiyoti universiteti

j
, qorishiq 
s
undoshlari ishtirok etgan lugʻaviy birliklar, qisqartma otlar, raqamlar, 
matematik amallar, lotin va yunon harflari orqali ifodalanadigan formulalar, semiotik hamda 
simvolik belgilarni oʻqish bilan bogʻliq muammolarni hal qilish uchun ham maxsus qoidalar 
ishlab chiqish, lugʻatlar tuzish, ularning ovozli bazasini tayyorlash lozim. Bu orqali masofaviy 
ta’lim tizimini takomillashtirish, koʻzi ojiz shaxslarning elektron oʻquv adabiyotlar, zamonaviy 
multimediya texnologiyalaridan mustaqil foydalanishi, internet sahifalarida e’lon qilingan 
yangiliklardan xabardor boʻlishi, tanlagan mutaxassisligi boʻyicha foydali mehnatga jalb 
qilinishi bilan bogʻliq ijtimoiy muammolar hal etiladi. Chunki kompyuter saboqlarini chuqur 
oʻzlashtirgan koʻzi ojiz shaxslar tiflotexnik dasturlar, qurilmalar vositasida elektron matnlarni 
eshitish, oʻqish, yozish, tahrirlash, hisob-kitob ishlarini amalga oshirish, kompyuter 
savodxonligiga oid oʻquv kurslarida trener vazifasini bajarish, kichik hajmdagi kompyuter 
dasturlarini yaratish imkoniga ega boʻladilar. Bu turdagi mahsulotlar ularning dasturchi 
mutaxassis boʻlib etishishida ham muhim vosita vazifasini bajaradi. Kompyuter savodxonligiga 
ega boʻlgan koʻzi ojiz yoshlar nutq sintezatori yordamida turli xil qoʻngʻiroq markazlari, ovoz 

---

366 
yozish studiyalarida operator vazifasini bajarishi, uzoq masofadan turib, kompyuter 
foydalanuvchilariga tezkor amaliy (dasturiy) yordam koʻrsatishi, internet tarmogʻi orqali 
tadbirkorlik faoliyatini keng yoʻlga qoʻyib, ishbilarmon shaxsga aylanishi mumkin. Natijada 
ularning bandligi ta’minlanadi. 
 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.
Раҳматуллаев Ш. Ўзбек тили омонимларининг изоҳли луғати. – Тошкент: 
Ўқитувчи, 1984. 
2.
Abjalova M. Oʻzbek tilidagi omonim soʻzlarning ma’lumotlar bazasi. № BGU 00381. 
3.
Lutfullayeva D., Davlatova R., Tojiboyev B. Oʻzbek tili assotsiativ lugʻati. – Toshkent: 
NMU, 2019. 
4.
Ғуломов А. Ўзбек тилида урғу // Айюб Ғуломовнинг илмий мероси. 5-китоб. – 
Тошкент: ЎзМУ, 2009. 
5.
Миртожиев М. Ўзбек тили фонетикаси. – Тошкент: Фан, 2013. 
6.
Jamolxonov H. Hozirgi oʻzbek adabiy tili. – Toshkent: OʻzME, 2013. 
7.
Асомиддинова М., Бегматов E. ва б. Ўзбек талаффуз луғати.Тошкент: Фан, 1984.. 
8.
Словарь ударений русского языка. 
http://www.Libelli.ru/libriry
. 
9.
Гайбарян О.Е. Школьный словарь ударений. – Ростов на-Дону: Феникс, 2010.