Tili va adabiyoti universiteti til va adabiyot: ilmiy va amaliy izlanishlar yo

 

Adabiy tilda uchramaydigan ba'zi soʻzlar 

Gärtak–biror  narsa  ulashilayotganda  ozroq  ma'nosida  qoʻllanadi, 

bösagʻa –uyning ostonasi, qorasuvoq – birinchi suvoq, itmurun – na'matak, tonä 

– yosh sigir, oläšaqšaq – chugʻurchiq, pišak – mushuk, unkimoq – sasimoq, žovlik 

–hammasi, paqir – chelak, köpčik – par yostiq, näšxona – oshxona, žittakkina –

ozgina,  orqaliq  –  jahli  tez  odam,  suqanaq  –  har  bir  ishga  kirishib  ketadigan 

odam, endigi yil – kelasi yil, itmurun – na’matak koʻp yillik oʻsimlik ma’nosida, 

moltimoq – quloch otmasdan suzish, mulgimq – mudramoq, imirsiq – yalqov 

odam, uyutqi – qatiq ivitish uchun sutga solinadigan achigan qatiq, irga – uy 

burchaklari va gir aylanasi, uy ma’nosi ham bor, ogʻuz – sigir bolalaganda sogʻib 

---

 

63 

olinadigan  birinchi  toʻq  sariq  rangdagi  sut,  qidirmoq  –  mehmonga  bormoq, 

qidirishxola – bolalar oʻyini nomi, ilimiq – issiqroq ma’nosida. 

 

Oqdaryo shevasidagi lahjalarning qiyosiy tahlili 

Yuqorida qayd etilganidek, tahlil etilayotgan hududda 3ta farqli shevani 

uchratishimiz mumkin. Bu shevalarning oʻxshash va farqli jihatlarini qiyosiy 

tahlil qilamiz. Adabiy tilga oʻxshash va farqli jihatlarini koʻrishimiz mumkin.  

1) qipchoq lahjasi ( Oqdaryo tumani qishloqlari) 

2) qarluq lahjasi (Oqdaryo tumani Loyish shaharchasi) 

3) eronlashgan sheva (Oqdaryo tumani Dahbed shaharchasi)