Tili va adabiyoti universiteti til va adabiyot: ilmiy va amaliy izlanishlar yo

Murdaf qofiya - Bobur g‘azallarining eng koʻp qismini tashkil etib, ridfli 

qofiya ham deb ataladi. Bunday qofiya turida raviydan oldin choʻziq unlilardan 

biri – ridfi asliy ba‘zan esa ridfi zoyid keladi. Boburning 119 g‘azalidan 59 tasi 

shu turdagi qofiya hisoblanadi. 

Sochining savdosi tushti boshima boshdin yana, 

Tiyra boʻldi roʻzgorim ul qaro qoshtin yana. 

Bu baytda “bosh”, “qosh” soʻzlari oʻzaro qofiyadosh boʻlib kelgan, “sh” 

undoshi raviy, “o” esa ridfi asliydir. 

Qofiyaning yana bir turi - mujarrad qofiya Bobur g'azallarida yetakchiligi 

bilan ahamiyatli. Bunday qofiya turida raviy harfi choʻziq unlidan iborat boʻlishi 

yoki undosh bilan yakunlanib undan oldin tavjih – qisqa unli kelishi asosiy talab 

hisoblanadi. 

Ul parining tig‘idan qoʻrqutma meni,ey raqib  

Ishqida boshimg'a mening har ne kelsa yo nasib. 

Ushbu baytda “raqib”, “nasib” soʻzlari qofiyani yuzaga keltirgan. Raviy “b” 

undoshi bilan yakunlanib undan oldin qisqa “I” unlisi kelgan. 

---

 

416 

Yoki: 

 Koʻngulga boʻldi ajoyib balo qaro soching, 

Shikasta koʻngluma ermish qaro balo soching. 

Bu baytda esa “o” choʻziq unlisi raviy boʻlib kelgan.