Tildiń sózlik quramı mudamı rawajlanıp, jańa sózler menen toltırılıp, bayıp baradı. Bunday jańa sózler belgili bir talaplarǵa say eki túrli jol menen payda boladı

Adamnin har qiyli is-hareketin bildiredi:

1. 
   Unamli is-hareketin bildiredi: Misali,
   

1. 
   Demek, sabaq otilgen, - dedi Elbay Sultanov alip topilip, qasinda ush qollawshisi da bar (B.Ernazarov).
   
2. 
   Hay, asten! Sindirasan. Adam degen asirawshisina qol koteriwge bolmaydi, -dep baqirip atti ol (M.Nizamov).
   

2. 
   Unamsiz qiliq, qasiyetlerdi bildiredi. Misali,
   

1. 
   Magan ne bolgan, qip-qizil otirikshige aylanip baratirman ba? (B.Ernazarov).
   
2. 
   Usinday natiq pikirler, sizlerdin keri tartpa qasiyetleriniz jamaatte ozinshe basqariwga adetlengenlerdi tarbiyalagan ozimshillerdi, osekshilerdi osirip shigargan (B.Ernazarov).
   
3. 
   Bir-birine usamagan tekseriwshiler kelgen waqitlari juyken juqarip, shagimshilarga qatti ashiwin keledi (B.Ernazarov).
   
4. 
   Atten, bul Izban ojet, qaysar, qatal, batir, bir sozli, ozligin tanigan otkir adam bolsa da, ol jinayatshi edi (J.Qosheterov).
   
5. 
   Hammeni ot meylisinde bant dep oylagan qiyanetshiler qoltiqtagi ozleinin qan tamshilagan qupiya majlisin qizdirip atir (H.Otemuratova).
   
6. 
   Anaw Duysen nasibayshi emes pe? (T.Qayipbergenov).
   

F.A.Ganiev tatar tilinde nasibayshi sozinin ush turli manisin korsetedi:

1. Shegetugin adam

2. Tabachnik (temeki islep shigaratugin sanaattin xizmetkeri)

3. Tabakoved (temeki osiriw menen shugillanatugin awil xojaliq xizmetkeri)

Hazirgi qaraqalpaq tilinde bul sozdin birinshgi manisi ken qollaniladi.

26.