orfoepiya
qoidalariga rioya qilmaslik yoki so‗z fonetik strukturasini to‗g‘ri bilmaslikdan
yuzaga keladi.
Paronimlarning quyidagi
turlari
mavjud:
lug„aviy (leksik) paronimlar:
shox – shoh, asl – asil, nufuz – nufus, dara –
dala, dadil– dalil;
frazeologik paronimlar:
jonikirdi (rohatlanmoq) – jonkirdi (tetiklashmoq),
og‗zigaqaramoq (tinglamoq) – og‗zigaqaratmoq (mahliyoqilmoq).
Uyadosh so„zlar
bir turdagi narsa, belgi, voqea-hodisa, harakat ma‘nolarini
ifodalaydigan, bir mazmuniy guruhga mansub bo‗lgan so‗zlardir: kiyim turlari:
35
ko‗ylak, shim, kostum,
8
do‗ppi; rang turlari: oq, qizil, sariq; ruhiy holatni
bildiruvchi harakat turlari: yig‗lamoq, kulmoq, xo‗rsinmoq.
Uyadosh so‗zlarni
sinonim so„zlardan farqlash kerak.
Sinonimlar bir
tushunchaning turli qirralarini ifodalaydi, uyadosh so‗zlar esa bir-biriga
yaqin
tushunchalarni
ifodalaydi.
Qisqacha paronim lug„ati
A
Abadiy – mangu
Adabiy – badiiy adabiyotga xos
Abro‘ – qosh
Obro‘ – e‘tibor, hurmat
Abzal – ot, eshak, egar-jabdug‗i
Afzal – a‘lo, yaxshi
Abgor – nochor, xarob
Afkor – fikrlar
Adib – yozuvchi
Adip – ko‗rpa, to‗n chetidagi mag‗iz
Adl – adolat
Adil – tik, egilmagan
Adresat – xat oluvchi
Adresant – xat yuboruvchi
Azm – qat‘iy qaror, jazm
Azim – g‗oyat katta, ulkan
Ayon – ma‘lum, ravshan
A‘yon – amaldorlar
Alamon – olomon
Al‘amon – omonlik uchun murojaat
8
WWW.google.ru
sayti
36
Alo – ustiga: ―Nuralonur‖
A‘lo – eng yuqori, eng yaxshi
Alam – jismoniy og‗riq
A‘lam – diniy arbob, bosh muftiy
Alpoz – ahvol, vaziyat, holat
Alfoz – lafzlar, so‗zlar, iboralar
Amr – buyruq, farmon
Amir – podsho, xon (qad. Buxoroda)
Ariq – suv oqadigan joy
Oriq – ozg‗in
Artish – tozalash
Archish – po‗stlog‗idan ajratish
Asl – tub, negiz, haqiqiy
Asil – a‘lo sifatli, eng yaxshi
Ato – in‘om, sovg‗a
Ota – farzandli er kishi
Achipti – oshiq o‗yini turi
Achibdi – (qatiq) achibdi
Ahil – totuv, inoq
Ahl – bir sohaodamlari
B
Bad – yomon, yaramas
Ba‘d – keyin, son‘g
Badnafs – nafsi buzuq
Badnafas – nafasi sovuq
Bayon – yozmaish
Bayan – musiqa asbobi
Bazur – bahuzur, bemalol
Bazo‗r – zo‗rg‗a
37
Bakor – koriga yaramoq
Bekor – ishsiz
Bal – raqs kechasi
Ball – baho o‗lchov birligi
Band – modda, paragraf, mashg‗ul
Bant – sochga taqiladigan lenta
Barmoq – a‘zo
Bormoq – borish
Biyron – so‗zamol, gapdon
Biron – biror
Bikr – iffatli qiz, bokira
Bikir – pishiq, baquvvat
Birov – kimdir
Burov – burash, buramoq
Bob – kitobning qismlari
Bop – munosib
Bod – kasallik
Bot – tez, botmoq
Borlik – mavjudlik
Borliq – mavjudot
Boshda – avval
Boshida – yonida, oldida
Bog‗li – bog‗ibor
Bog‗liq – bog‗langan
Bud – bor-yo‗qnarsa
But – to‗liq, bekamu ko‗st
Burj – 12 ta yulduz turkumi
Burch – majburiyat
Buril – burilmoq
Burul – xoldor, ko‗kish (ot)
38
Burg‗i – parma
Burg‗u – qadimgi cholg‗u asbobi
Buqa – erkak qoramol
Buq‘a – madrasadagi hujra
D
Davo – dori-darmon
Da‘vo – arz, talab
Davr – vaqtoralig‗i
Dovur – otyopinchig‗i
Dadil – dovyurak
Dalil – isbot
Dala – ekin ekiladigan joy, maydon
Dara – ikki tog‘ oralig‗ida gijarlik
Darz – yoriq, yorilgan
Dars – mashg‗ulot, saboq
Dazmol – kiyim tekislaydigan asbob
Dastmol – qozon yuvgich
Daha – shaharning ma‘muriy bo‗lishi Daho – kuchlizehn va iste‘dod
Devon – shoirning she‘rlari to‗plami
Divan – yumshoq mebel turi
Diplomat – davlat xizmatchisi
Diplomant – diplom yozuvchi kishi
Dub – daraxt
Dup – tovushga taqlid bildirgan so‗z
E
Ellik – son
Enlik – ikki enlik (xat)
39
Esiz (attang, afsus)
Essiz – esiyo‗q, nodon
Ehzon – qayg‗u hukm surgan
Eson – xayrliish, ezgulik
Do'stlaringiz bilan baham: |