Til ijtimoiy hodisa. Fonetika

3.  Mehnat  qiyqiriqlari  nazariyasi  XIX  asrda  yashagan  fransuz  faylasuflari  

L.Nuare  va  K.Byuxerlar  tomonidan  ishlab  chiqilgan.  Ularning  fikricha,  til 

odamlarning jamoa bo‗lib mehnat qilishi jarayonida chiqaradigan qiyqiriq ovozlari 

asosida  paydo  bo‗lgan  emish.  Masalan,  odam  yer  chopayotganda  (hah),  og‗ir 

narsani  ko‗tarayotganda  (ho„o„p)  o‗ziga  yordam  berish  uchun  turlicha  ovozlar 

chiqaradi.  Bu  nazariya  insonning  beixtiyor  chiqargan  va  ma‘no  ifodalamaydigan 

ovozlar asososiga qurilganligi bilan undov nazariyasiga o‗xshab ketadi. Bu ovozlar 

his-tuyg‗u  ifodalamaydi,  shu  bilan  bu  nazariyalar  o‗zaro  farq  qiladi.  Bu 

nazariyaning g‗ayri-ilmiyligi esa quyidagilarda ko‗rinadi: 

 1)  mehnat qiyqiriqlarining tildagi miqdori o‗ta kamdir;  

2) mehnat qiyqiriqlari, yuqorida qayd qilinganidek, his-tuyg‗u ifodalamaydi; 

3)  bu ovozlar faqat mehnat jarayonini tartibga solish uchungina zarur.