Til ijtimoiy hodisa. Fonetika

Xullas, tilning tovushlar tizimi, lug‘at tarkibi, grammatik qurilishi til tizimini 

tashkil etadi.    

 

8-§. Til taraqqiy qilib, o‘zgarib boruvchi hodisa 

 

Tarixdan  ma‘lumki,  yuqori  va  quyi  paleolit  davrida  odamlar  urug‗-urug‗  bo‗lib 

yashashgan.  Buning  sababi  shuki,  birgalashib  ov  qilish  yolg‗iz  faoliyat 

ko‗rsatishdan afzalroq hisoblangan. Demak, bu davrda  urug‘  tili mavjud bo‗lgan 

va  bu  til    urug‗  a‘zolari  uchun  umumiy  til  hisoblangan.  Ibtidoiy  jamoa  tuzumi 

davriga  kelib  odamlar  qabilalarga  birlasha  boshlaganlar  va  natijada  qabila  tili 

shakllangan. Qabila tili shu qabila tarkibiga kiruvchi barcha urug‗ a‘zolari uchun 

umumiy  til  hisoblangan.  Odamlar  o‗rtasidagi  tenglik  yo‗qola  borishi  natijasida, 

ya‘ni ibtidoiy jamoa tuzumining yemirish davrida qabila ittifoqlari paydo bo‗lgan, 

natijada  endi  qabila  ittifoqi  tili  paydo  bo‗lgan.  Keyinchalik  ishlab  chiqarish 

kuchlarining  rivojlanishi,  qabilalar  o‗rtasidagi  aloqalarning  yo‗qolib,  hududiy 

aloqalarning  yuzaga  kelishi  natijasida  xalqlar  paydo  bo‗lgan.  Natijada  endi  xalq 

tili  shakllanadi,  qabila  tillari  xalq  tili  tarkibida  shevalar  ko‗rinishida  saqlanib 

qoladi. Xalqlar yagona hudud, yagona til,  yagona madaniyat va  yagona  ma‘naviy 

                                                           

13

 Энциклопедик луғат.   ―Ўзбекистон Миллий энциклопедияси‖ давлат илмий нашриѐти . Н-Ҳ.–Т.: 1990, 173-бет.   

 

---

birlikka erishgandan keyin millat sifatida shakllanadilar va buning natijasida millat