Tijorat banklari aktivlari va passivlarini boshqarish bu pul mablag’larini

14.1-jadval
Kredit riskini baholash bo’yicha standartlashgan yondashuv
30
 
Kredit 
reytingi 
AAA 
AA – 
A+ 
A – 
VVV+ 
VV– 
VV– 
dan past 
Reyting 
siz 
Risk 
darajasi 
20% 
50% 
100% 
150% 
100% 
Bazel-II ning muhim talablaridan biri etarli darajada zaxira ajratmalari bilan 
ta’minlanmagan bank kreditlarining risk darajasini oshirish talabidir. Ushbu 
talabning mohiyati shundaki, kreditning qaytarish muddati tugaganiga 90 kun va 
undan ortiq vaqt o’tgan bo’lsa, yaratilgan zaxira ajratmasi miqdori kredit bo’yicha 
umumiy qarzdorlikning 20 foizidan kam bo’lsa, u holda, mazkur kreditlarning risk 
darajasi 150 foizni tashkil qiladi. Bu esa, muddati o’tgan kreditlarning brutto 
kreditlar hajmidagi salmog’i nisbatan yuqori bo’lgan tijorat banklarining 
likvidliligiga va kapital bazasining barqarorligiga salbiy ta’sir ko’rsatadi.
29
Исаков Ж.Я. Банк рисклари. Ўқув қўлланма. – Тошкент: Молия, 2017. – 112 б. 
30
Basel Committee on Banking Supervision. 
www.bis.org
. 

---

179 
14.2-jadval 
“Mudis” xalqaro reyting agentligi tomonidan kredit riskini baholashda 
qo’llaniladigan ko’rsatkichlar 
Ko’rsatkichlar
A
B
C
D
E
Muammoli 
kreditlarning kredit 
portfelidagi 
salmog’i, % 
0,8 
%gacha 
0,8 
%dan 
2,0 
%gacha 
2,0 
foizdan 
5,0 
foizgacha 
5,0 
foizdan 
12 foizgacha 
12% 
va undan 
yuqori 
Muammoli 
kreditlarning 
aktsiyadorlik 
kapitali 
va 
kreditlar bo’yicha 
ehtimoliy 
yo’qotishlar 
zaxirasining 
umumiy 
summasiga 
nisbatan darajasi, 
% 
10 
foizgacha 
10 
foizdan 
20 
foizgacha 
20 
foizdan 
30 
foizgacha 
30 foizdan 50 
foizgacha 
50 % va 
undan 
yuqori 
Xalqaro bank amaliyotida kredit riski darajasini baholashda Xalqaro 
tiklanish va taraqqiyot banki ekspertlari tomonidan ishlab chiqilgan quyidagi 
ko’rsatkichlardan keng foydalaniladi: 
1. Kreditlardan ko’rilgan zararlarni qoplashga mo’ljallangan zaxira 
ajratmalari darajasi (KKZQMZAD).