Alkogolizm
Alkogolizm — tibbiyot nuqtai nazaridan spirtli ichimliklarni mudom ichaverish oqibatida roʻy
beradigan
surunkali kasallik; ashaddiy ichkilik-bozlik. Keng maʼnoda — spirtli ichimliklarni
meʼyoridan ortiq ichishning kishilar sogʻligʻi va mehnat qobiliyatiga, maʼnaviy va maishiy
hayotiga, shuningdek jamiyat farovonligiga yetkazadigan zararlari majmui. Alkogolizm
individual va ijtimoiy hayotning hamma shakllariga taʼsir koʻrsatadi. Ichkilik taʼsirida odamlar
jamiyat va davlat oldida mas’uliyat sezish hissini yoʻqotib qoʻyadi,
bezorilik va qonunni
buzishga aloqador boshqa xatti-harakatlarni qilishi mumkin. Alkogolizm ishlab chiqarishga
zarar yetkazadi, mehnat intizomining buzilishi va unumdorligining pasayishi, odamlarning
xastalanib qolishi va hatto bevaqt halok boʻlishiga olib keladi. Mastlikda odamning
muvozanatni
yaxshi saqlay olmasligi, diqqati chalgʻib, atrofdagi vaziyatni aniq bila olmasligi
baxtsiz hodisalarga sabab boʻladi. Alkogolizm rivojlanishida boshlangʻich, oʻrta va soʻnggi
bosqich alomatlari kuzatiladi.
Boshlangʻich bosqich — asosan alkogolga nisbatan haddan ortiqroq maylning paydo boʻlishi
va unga boʻlgan chidamlilik (tolerantlik)ning oshishi, qusish himoya refleksining yoʻqolishi,
yashirin yoki yolgʻiz ichib mast boʻlish, ichayotgan alkogol miqdorini nazorat qila olmay
qolishi, perforatsion amneziya, faqat ichaverish toʻgʻrisidagi istakning miyaga oʻrnashib
qolishi, alkogoldan oʻzni tiyganda holsizlanish (asteniya) holatining yuzaga chiqishi bilan
ifodalanadi.
Oʻrta bosqichda — alkogolga boʻlgan
chidamlilik juda oshadi, „alkogol ochligi“ — humor
(abstinent) holatining yuzaga kelishi, alkogolga bogʻlanib qolish, soxta mayzadalik
(psevdozapoy), alkogol psixozlari va shaxsning ruhiy jihatdan tubanlashuvi kuzatiladi.
Soʻnggi bosqich esa alkogolga chidamsizlik (intolerantlik), muttasil ichishning davriy tus
olishi, chin mayzadalik, ruhiy va jismoniy zaiflashish, nerv va ichki aʼzolar faoliyatining izdan
chiqishi,
dispeptik holat, oʻtkir va surunkali alkogol psixozlari, xotira va es-hushning aynishi
bilan ifodalanadi.
Alkogolizm odam organizmidagi hamma sistemalar va aʼzolar faoliyatiga putur yetkazadi.
Ichkilikboz odam oʻzi ichayotgan ichkilik miqdorini bilmay qoʻyadi, markaziy va periferik nerv
sistemasi faoliyati buzilib (psixik kasalliklar, nevritlar va boshqa paydo boʻladi), ichki aʼzolar
funksiyasi izdan chiqadi. Ichkilikning zaharli taʼsiri moddalar almashinuvi,
ayniqsa vitaminlar
almashinuvining buzilishiga olib keladi. Ichkilikboz odam qoʻl barmoqlari, koʻz qovoqlari, til
uchining titrab turishi, shuningdek har kuni bajarib yurgan odatdagi ishini bajara olmay qolishi
mumkin. Koʻp ichadigan odamda koʻz xiralashib, baʼzan quloq ham ogʻir tortib qoladi.
Ichkilikning meʼdaga taʼsiri natijasida shu aʼzoning barcha funksiyalari buziladi. Ichkilik
ayniqsa jigarga zararli taʼsir koʻrsatib, jigar sirrozi yuzaga keladi.
Alkogolizm
pankreatit
,
qand
kasalligi
,
stenokardiya
va
miokard infarkti
kasalliklariga ham sabab boʻladi. Ichkilik ichki
sekretsiya bezlari va birinchi galda jinsiy bezlarga zarar qiladi, mijoz susayib, jinsiy zaiflik
paydo boʻladi.
[1]
Ayollar ichkilik taʼsirida tez soʻlib qoladi, pushti susayib,
homiladorlik vaqtida
har xil asoratlar koʻproq uchraydi. Mudom ichib yurish kishining barvaqt qarib, nogiron boʻlib
qolishiga olib keladi. Alkogolizmning oldini olish. alkogolizm belgilari paydo boʻlganda,
ichkilikbozni narkologiya shifoxonalariga yotqizib, uzoq vaqt davomida narkolog vrach
kuzatuvida muntazam davolanishni tashkil qilish kerak.
Spirtli ichimliklarning taʼsiri
noaniq nutq,
noaniqlik,
uyquchanlik,
bosh ogʻrigʻi,
buzilgan hislar,
xotirada uzilishlar,
koʻngil aynishi,
qusish va
ongni yoʻqotish.
Agar odam surunkali spirtli ichimliklarni juda koʻp isteʼmol qilsa, spirtli ichimliklarga qaramlik
rivojlanishi mumkin. Agar spirtli ichimliklarga qaram boʻlgan odam toʻsatdan
spirtli
ichimliklarni isteʼmol qilishni toʻxtatsa yoki sezilarli darajada kamaytirsa, pulni olib qoʻyish
mumkin. Spirtli ichimliklardan voz kechishi mumkin boʻlgan odamlar darhol bu holatni
davolashda tajribali shifokorga murojaat qilishlari kerak.
[2]
Soʻnggi tahrir 6 oy avval
MalikxanBot
tomonidan amalga oshirildi
OʻzME
. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Ko‘proq o‘rganish
Ushbu maqolada
Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi
(2000-2005)
maʼlumotlaridan foydalanilgan.
Ushbu maqola
chaladir
. Siz uni
boyitib, (https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Alkogoli
zm&action=edit)
Vikipediyaga
yordam berishingiz mumkin.
Bu andozani
aniqrogʻiga
almashtirish kerak.
1.
Alkogolizm
2.
Dependence on Alcohol |url=
https://lagunatreatment.com/alcohol-abuse/
"
https://uz.wikipedia.org/w/inde
x.php?
title=Alkogolizm&oldid=2400398
"
dan olindi
Adabiyotlar
