Tibbiyot instituti talabalari uchun

tashqi qismlaridan
qanotining oldingi qirrasi, aylanuvchi 
vintning parraklari, samolyot g’ildiragi ramasi jarohat etkazishi mumkin. Uchish-
qo’nish joyida bo’lgan kishilar samolyot qanotining oldingi qirrasidan jarohat 
olishi mumkin. Qanotini katta tezlik bilan urilishidan boshi, oyoq-qo’llari 
travmatik amputatsiyaga uchrashi, tanasi ko’kragi to’g’risidan ajralishi yoki tana 
qismlarining keng-ko’lamda emirilishi kuzatiladi.
Vint parraklari ta’sirida ko’pincha chopilgan yaraga o’xshash jarohatlanish 
sodir bo’ladi. Bunday jarohatlanishlar odatda oyoq-qo’llarning to’liq yoki noto’liq 
amputatsiya xarakterida bo’lib, boshining bir qismini ajralishi, tanasining 
chopilishi ko’rinadi (33-rasm).
Turbodvigatelli samolyotning ishlash paytida uning oldingi tomonida kuchli 
havo oqimi minutiga (3000-6000 m
3
gacha) bo’lib, so’rish ta’siriga ega. Dvigatel 
yaqinidagi odam katta kuch bilan havo to’plovchi apparatga tortilib, uning oldingi 
144

---

qirrasiga qisiladi (Elagic O., 1960). Bunday hollarda jabrlanuvchining oyoq-
qo’llari sinishi, jigarning ezilishi va o’pka barotravmasi ko’zga tashlanishi 
mumkin.