Tibbiy kimyo javoblari

 

 

110. 

Хелатлар (ички комплекс бирикмалар.)

 

Markaziy atomi bir vaqtning o‘zida ligandning ikki va undan ortiq funksional guruxi bilan bog‘lanadigan kompleks 

birikmalar ichki kompleks birikmalar yoki xelatar deyiladi. Masalan: ikki molekula etilendiaminni qadmiy tuzlari bilan 

ta’sirlanishi natijasida qo‘yidagicha ichki kompleks birikma, xelat hosil bo‘la

di: 

 

Ichki kompleks birikmalarning ligandlariga kompleksonlar deyliadi. Ko‘pchilik hollarda komplekson vazifasini 

aminopolikarbon kislotasi va uning hosilalari o

‘ynaydi. Masalan: HN2CH2COOH

  

Trilon B ko‘pgina kationlar bilan turg`un komplekslar hosil qiladi va ko‘pgina biotibbiyot ilmiy ishlarida keng ishlatiladi. 

Kompleksonlarni ishchi eritma sifatida ishlatishga asoslangan aniqlash usuliga kompleksonometriya usuli deb aytiladi. 

Hozirgi vaktda 80 dan ortiq kimyoviy elementlarning kompleksonometrik usul bilan aniqlash mumkin.  

Ichki kompleks birikmalar turiga kiruvchi 4 ta birikma: I. xlorofill; 2. gemoglobin; 3. mis (II) glitserat; 4. mis (II) glikolat.