Tibbiy kimyo javoblari

 

 

95. 

Термодинамикани  II  конуни.

 

Termodinamikaning ikkinchi qonuni asosida energiyaning bir turdan ikkinchi turga aylanishi jarayonida shu energiyaning 

ma’lum bir qismi atrofmuhitga issiqlik holatida tarqalishi tushunchasi yotadi. Masalan, odam organizmida bajarilayotgan 

biror-bir ishning amalga oshish jar

ayonida energiyaning ma’lum bir qismi birlamchi issiqlikka (Q

1

) aylanadi va 

atrof

muhitga qaytmas darajada tarqaladi, ya’ni organizm Q

1

 dan yana qaytadan ish bajarish uchun foydalana olmaydi. 

Bunga sabab issiqlik energiyasi boshqa energiya turlaridan farqli 

ravishda, eng nomutanosiblangan energiya turi bo‘lib, 

mikrozarrachalarning betar

tib harakati bilan belgilanishidir. S.Karno issiqlikning ishga aylanish sharoitini o‘rganish orqali 

termodinamikaning ikkinchi qonuniga asos solgan quyidagi xulosaga keldi:  

biror-bir manbadan olingan va issiqlik 

mashinasining ishini ta’minlaydigan issiqli

k miqdori (Q

a

) to‘liqligicha ishga aylana olmaydi; uning ma’lum bir qismi atrof

-

muhitga (sovutgichga) uzatiladi (Q

b

). Bu issiqlik turlari orasidagi farq (Q

a

 

—

 Q

b

 ) ishga aylan

gan issiqlikka teng bo‘ladi.

 

Jarayonning FIK (foydali ish koeffitsienti) quyidagicha ko`rsatilishi mumkin:   



G 

=

 



H 

−

T



S 

Yuqorida aytilganlarga ko‘ra termodinamikaning ikkinchi qonuni quyidagi sharxlarga ega: Issiqlik harorati past bo‘lgan 

jismdan harorat

i yuqori bo‘lgan jisimga o‘z

-

o‘zidan o‘ta olmaydi. Ikkinchi tur abadiy mashinasini (issiqlikni to‘liq ishga 

aylantiradigan Q

a

=A) yaratish mumkin emas. Termodinamikaning bu qonuni asosida qaytar va qaytmas jarayonlarning 

energiya va issiqlik miqdorlari oras

idagi bog‘liqlikni quyidagicha talqin qilish mumkin: 

- qaytar jarayonlarda energiya 

issiqlikka aylanmaydi va shu sababli sistemadagi jarayon atrof-

muxitning cheksiz kichik o‘zgarishi natijasida o‘z 

yo‘nalishini teskari tomonga o‘zgartira oladi. 

- qaytmas jarayonlar energiyaning bir qismini issiqlikka aylanib 

atrofmuhitga tarqalishi bilan davom etadi va shu sababli atrof-

muhitdagi cheksiz kichik o‘zgarishlar jarayon yo‘nalishiga 

ta’sir etmaydi.

 

 

---

@Mahmud_Yazdanov                                                   

Mahmud Yazdanov

     

[phone]