Тиббиёт олий таълимгохи талабалари учун дарслик


БЕЛГИЛАРИ ВА КЛИНИК ОКИМИ



Download 3,53 Mb.
bet164/264
Sana20.03.2022
Hajmi3,53 Mb.
#502155
1   ...   160   161   162   163   164   165   166   167   ...   264
Bog'liq
урология дарслик 2

БЕЛГИЛАРИ ВА КЛИНИК ОКИМИ.
Буйрак тош касаллигининг асосий белгиларидан бири бу бел сохасида буладиган , тулгоксимон (буйрак санчиги) огрикдир. Кон сийиш сийишнинг бузилиши, йиринг сийиш, тошларнинг уз холига чикиб кетиш холатлари хам кузатиш мумкин.
Огриклар буйрактош касаллигида доимий ва кайталанувчи , уткир ва утмас булиши мумкин. Огрикларнинг жойлашуви ва уларнинг узатилиши, тошларнинг сийдик йулларида жойлашувига боглик. Буйракдаги маржонсимон, хамда жомча ичидаги йирик тошлар, узларининг кам харакатлиги туфайли, беморларни камрок безовта киладилар. Хеч кандай огрик булмаслиги, тош касаллигига хос белги эмас. Огрикнинг харакат пайтида кучайиши буйрак тош касаллигига хос белгидир. Буйракдаги огрик купинча сийдик найчаси булиб, кориннинг пастки кисмига караб йуналади. Тошларнинг пастга , найча оркали йуналишига караб огрикларнинг узатилиши узгаради, улар коринининг пастки кисмига, сонга, моякка , аёлларга эса жинсий аъзонинг лабига таркала боради.
Буйрак тошнинг энг узига хос белгиларидан бири тулгоксимон буйрак санчигидир.
Буйрак санчиги асосан, сийдик окимини бугилиб колиши, бунинг натижасида, буйракнинг ички босимини ортиши туфайли, буйракнинг шишини , унинг ковугини ва томирлар кирадиган дарвозасини атрофида жойлашган сезги нерв толаларини китикланишидан келиб чикади. Буйракда микроциркуляциянинг узгариши, буйрак тукималарида ва буйракни идора килувчи нерв тугунчаларида хавони етишмовчилиги натижасида огрик янада зураяди.
Тош сабабли пайдо булган буйрак санчиги купинча огир мехнат пайтида ва ундан кейин, узок йул юрилганда куп суюклик истеъмол килинганда, фавкулотда бошланиб колади. Бел сохасида ковук остида кескин огриклар пайдо булиб, улар аста-секин коринни эгаллайди. Бемор ортикча безовталанади, чигирик –чигирик булиб ох-вой тортади, хатто чидамай бакиради. Беморнинг бу ахволини кузатиб хатто ундан узок масофада туриб хам касаллигини аниклаш мумкин. Огрик вакти-вакти билан тухтайди, бир неча соат хатто бир неча кунлар давом этиши мумкин. кескин огриклардан кейин кунгил айнийди, кайд килинади, баъзан сийиш тезлашади.
Баъзи беморларда ичакларни рефлектор фалажи , хожатнинг тухтатилиши, корин деворларининг мушакларини таранглашиши мумкин.
Буйрак санчиги пайтида ошкозон , ичак йулларини фаолиятини бузилиши, буйракни ёпиб турган кориннинг орка пардасини хамда корин ички аъзоларини, буйракларнинг нерв тугунчалари билан алокадор килиб турадиган нерв толаларига бой кисмининг китикланиши натижасида юзага келиши мумкин.
Баъзан буйрак санчиги пайтида тошнинг сийдикка гов булиши хамда беморнинг тез-тез рад натижасида суюкликнинг куп микдорда ажралиб чикиши туфайли сийдик ажралишини камайишлигини кузатилиши мумкин. Буйрак санчиги пайтида бехоллик огизни куриши, бош огриши, хароратнинг кутарилиши ва бошка умумий белгилар хам булиши мумкин.
Буйрак санчиги пайтида беморни ковургасини ости пайпаслаганда каттик огрикни борлигини олдинги девори таранглашганини, Пастернацкий белгиси борлигини аниклаш мумкин.
Буйрак санчиги пайтида Пастернацкий белгиси аниклашда, огрикни кучайтириб юбормаслик учун буйрак сохасини зарбалашни купол равишда килиш ярамайди.
Агар тош сийдик найчасида жойлашган булса огрик кориннинг пастки кисмида айнан тош жойлашган жойнинг рупарасида аникланади.
Буйрак санчиги пайтида беморнинг хароратини ортиши, конда эса лейкоцитларни купайиши рефлексларнинг пайдо булишига богликдир. Унча катта булмаган тошларнинг уз холича сийдик билан чикиб кетиши биланок, буйрак санчиги хам ором топади. Агар тош ажралмаса, буйрак санчиги такрорланиши мумкин.
Тошларнинг ажралиши сийдик тош касаллигининг асосий белгисидир. Тошларнинг уз холича ажралиш хусусиятлари купинча уларнинг хажмига жойлашган сийдик йулларининг холатига ва юкори сийдик тармокларидаги босимга боглик. Улардаги тарнглик ва босимларнинг сусайиши, тошларнинг ажралишини кийинлаштиради. Шу сабабли тошлар купинча бутунлай тикилиб колади ва юкори сийдик тармокларидаги сийдикни йуналиши бутунлай айнийди.
Кон сийиш, сийдик тош касаллигида куп учрайди. У кузга куринмайдиган, яъни микроскоп ёрдамида аникланадиган (сийдик колдигида 20-30 эритроцит ёки макроскопик, оддий куз билан кузатиш мумкин булган холатда булади. Макроскопик кон сийиш буйракда ёки сийдик найчасида жойлашган тош туфайли, оддий куз билан хам кузатиладиган булиб, хар доим оммавий булади. Бундай кон сийиш, кон босимини кескин кутарилиши, сийдик окимининг бирданига тикланиши натижасида форникал чигалчаларнинг вена кон томирларини юпка деворларининг ёрилиб кетиши натижасида хам юзага чикади. Тошлар йирик булса, кон сийиш бемор узок масофода йул юрганида ёки огир жисмоний мехнат килганида, форникал тугунчаларидаги веналарнинг жарохати ёки буйракни ички вена томирларининг босими ортиб кетиши туфайли, уларнинг ёрилиши натижасида пайдо булади.
Йиринг сийиш, буйрак ва сийдик найчаларида тош бор беморларнинг купчилигида (60-70%) касаллик жараёнига инфекция кушилиб, касалликни ва унинг окибатини огирлаштиради. Стафилококк, ичак ёнчаси стрептококк ва бошкалардан ташкил топган инфекция купинча сурункали уретрит пиенефроз холатида мавжуд булади. Шунинг учун пиурия буйрак тош касаллигининг купчилик белгилари каторидан урин эгаллайди.
Дизурия тошнинг жойлашган урнига боглик тош канчалик сийдик найчасини пастрогида жойлашган булса, дизурия шу кадар зуррок булади. Тош сийдик найчасининг интрамурал булимига тикилиб колганида, бундаги нерв толаларининг китикланишини натижасида, бемор жуда тез хатто саноксиз даражада сийгани югуради.
Бир томонлама буйрак тош беморни синчиклаб каралганда, бел сохасидаги мушакларнинг атрофияси натижасида, ассиметрия хам борлиги аникланади. Буйрак тош касаллигида жарохатланган буйракни хар вакт пайпаслаб аниклаб, булмасада аммо пайпаслаш пайтида буйрак сохасидаги огрик ва Пастернацкий белгиси кушимча содир булганлиги аникланади. Сийдик найчасидаги тош урнашган жойининг рупараси, яъни кориннинг пастки кисмида узига хос огрик хам булади. Айрим холатларда аёлларнинг сийдик найчасининг пастки кисмида жойлашган йирикрок тошларни, киннинг олдинги деворини пайпаслаб аниклаш мумкин.

Download 3,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   160   161   162   163   164   165   166   167   ...   264




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish