|
БИРИНЧИ БОБ БЎЙИЧА ХУЛОСАЛАР
1. Маълумотнома-энтциклопедик, фалсафий, психологик, педагогик ва илмий-методик адабиётларни ўрганиш назарий материални таҳлил қилиш, тақдим эcўзаётган тадқиқотнинг мақсад ва вазифаларига мос келадиган ва уларга мос келадиган илмий билимлар ва амалий усулларни тизимлаштириш - билимларни шакллантириш имконини берди. касбга йўналтирилган cўз компетенсияси ва уни тиббиёт университети талабаларида чет cўзини ўқитиш жараёнида амалга оширишнинг ўзига хос хусусиятлари.
2. тилга йўналтирилмаган олий ўқув юртларида чет тилини касбга йўналтирилган ҳолда ўқитишни ташкил этиш психологик- педагогик муаммо бўлиб, уни ҳал қилишда талабанинг шахсий хусусиятларининг ривожланишига таъсир этувчи психологик омилларни ҳисобга олиш, уни ўқитишни ташкил этиш заруриятини ҳисобга олиш керак. касбга йўналтирилган мақсадли ўқув жараёни, шу жумладан ёндашувлар, тамойиллар, ташкилий педагогик шартлар: интерфаол усуллар, усуллар, усуллар, воситалар ёрдамида.
3. “Тиббиёт олий ўқув юрти талабаларини касбга йўналтирилган ҳолда ўқитиш” тушунчасининг моҳиятини очиб берилди ва мазмунини ойдинлаштирдик, биз уни ўқитишнинг мақсади, мазмуни, вазифалари ва усулларини ривожлантиришга қараcўзган махсус ташкил этилган жараён деб ҳисоблаймиз. Касбга йўналтирилган билимлар, амалиётга йўналтирилган кўникмалар, нутқий фикрлаш фаолияти кўникмалари, касбий маълумотлар билан ишлашда, касбга йўналтирилган вазият вазифаларини ҳал қилишда клиник фикрлаш мухумдир.
4. “Касбга йўналтирилган лингвистик компетенсия” тушунчаси конкретлаштирилди. Бу касбга йўналтирилган вазиятли муаммоларни ҳал қилишга қаратилган билимлар, амалиётга йўналтирилган кўникмалар, тиббиёт тушунчаларни билиш, мантиқий фикрлаш усуллари, касбий мавзулар бўйича савол-жавоб шаклида муҳокама қилиш. Унинг лингвистик компетентсия тушунчаси билан дифференциал диагностикаси амалга оширилди, бошқа компетенсиялар билан алоқалари аниқланди: лингвистик, коммуникатив, касбий.
5. Касбга йўналтирилган лингвистик компетентсияни шакллантиришнинг педагогик маъноси аниқланди, бу тиббиёт университети талабаларини чет тилини ўрганишга бўлган муносабатдан чет тилидан касбий фаолиятга тайёрликни шакллантириш воситаси сифатида фойдаланишни ўрнатишга қайта йўналтиришдан иборат. .
6. Тиббиёт олий ўқув юрти талабаларига чет тилини ўқитишда касбга йўналтирилган лексик компетенсиясини шакллантириш хусусиятлари аниқланди:
-касбга йўналтирилган ўқитишда чет тили нафақат ўзлаштириш объэкти, балки талабаларнинг касбга йўналтирилган лексик компетенсиясини шакллантириш воситасига айланади;
- ФЛни ўзлаштириш амалиётга йўналтирилган нутқ фаолиятида cўзнинг алоҳида элементларини билишда эмас, балки касбга йўналтирилган мавзулар бўйича ҳақиқий мулоқотда қатнашиш қобилияти нуқтаи назаридан актуаллаштирилади (реаллаштирилади);
Талабаларнинг мустақил ишларининг ролини ошириш тиббиётда замонавий технологиялар ва инновацияларнинг доимий ривожланиши, лотин ва инглиз cўзларида касбий маълумотлар ва тиббиёт терминология ҳажмининг кўпайиши билан боғлиқ бўлиб, бу бўлажак мутахассисдан кўникма ва малакаларни талаб қилади. ахборотни мустақил ўзлаштириш қобилиятларини ривожлантиради;
- шифокорнинг касбий фаолияти унинг клиник тафаккурини, касбий ва шахсий фазилатларини шакллантириш ва янада ривожлантириш билан боғлиқ: кузатувчанлик, мослашувчанлик, мақсадга мувофиқлик, диққатни жамлаш, қатъиятлилик, коммуникатив саводхонлик;
Мутахассиснинг клиник фикрлаш ва бошқа бир қатор муҳим фазилатларини такомиллаштириш, шакллантириш учун махсус усуллар, ўқув қўлланмаларини жорий этиш керак.
7. Тиббиёт олий ўқув юртида чет тилларини касбга йўналтирилган холда ўқитишнинг аниқланган ўзига хослиги ва ўзига хос хусусиятлари ўқитиш тамойилларини шакллантиришга имкон берди: касбга йўналтирилганлик ва фанлараро интеграция тамойили, касбий, нутқий фикрлаш фаолиятини ривожлантириш принципи; мустақиллик ва фаоллик тамойилидир.
8. Касбга йўналтирилган лингвистик компетентсиянинг шаклланиш мезонлари ва даражалари унинг хусусиятлари орқали аниқланди: касбга йўналтирилган ўқиш ва нутқ, мантиқий фикрлаш усулларини эгаллаш. Уни шакллантириш мезонлари қуйидагилардир:
- талабаларнинг касбга йўналтирилган cўз компетентсиясини ўзлаштиришга бўлган мотивацияси ва тайёрлиги, уни келажакдаги касбий фаолият учун ўзлаштириш зарурлигини (аҳамиятини) тушунишда намоён бўлаши мотивацион-мақсаддир;
- касбга йўналтирилган ўқиш, нутқда намоён бўладиган тушунчалар билан ишлашнинг амалиётга йўналтирилган қобилиятлари ва кўникмаларига эга бўлиш; мантиқий фикрлаш усуллари билан ишлаш; диалектика қонунларини қўллаш - оператив-фаолият;
- ўзлаштирилган амалиётга йўналтирилган кўникма ва малакаларни ўз-ўзини баҳолаш қобилияти, касбга йўналтирилган cўз компетентсиясини ўзлаштиришда ўз фаолиятини баҳолаш ва унинг шаклланиш даражасини аниқлаш – натижасида намоён бўлади.
9. Илмий-педагогик адабиётларни таҳлил қилиш, аниқланган хусусиятлар, ишлаб чиқилган тамойиллар, ёриcўзган мезонлар ва касбий фаолият тажрибаси чет cўзини ўқитишда касбга йўналтирилган лексик компетенсиясини шакллантиришнинг ташкилий-педагогик шартларини аниқлаш имконини берди:
- таълим мазмунини ўрганишда диалектик мантиқ усулларини қўллаш орқали ўқув жараёнини бойитиш орқали талабаларни касбга йўналтирилган фаолиятни ўзлаштиришга йўналтириш;
-касбий қизиқишни ошириш ва мотивацион-қийматли муносабатни шакллантириш учун материаллар танлаш;
- касбий тушунчаларни ўрганишда интерфаол усуллар ва ишлаб чиқилган ўқув қўлланмаларини қўллаш орқали талабаларнинг амалиётга йўналтирилган фаолиятини фаоллаштириш, диалектика қонунларини вазиятли вазифаларни, муаммоларни узлюксиз тарзда муҳокама қилиш ва ечишда қўллаш;
- касбий таҳлилга йўналтирилган синфда ва дарсдан ташқари ишларда уларнинг мустақиллигини рағбатлантирадиган ва фаоллаштирадиган айрим турдаги ҳаракатларни бажаришда эришилган ютуқларни назорат қилиш асосида мустақил ишларни бошқариш орқали талабаларни чет тилларини ўрганиш жараёнида амалиётга йўналтирилган фаолият билан таништириш, йўналтирилган матн, саволларга ҳукмлар ва уларга жавоблар тузиш, савол-жавоб, тўхтовсиз шаклда муҳокама қилиш, касбга йўналтирилган вазиятли вазифаларни ҳал қилиш, ролли ўйинда қатнашиш.
10. Тиббиёт олий ўқув юрти талабаларининг чет тилини ўрганиш жараёнида касбга йўналтирилган лексик компетенсиясини шакллантириш касбга йўналтирилган фаолиятни ташкил этишга қаратилган тамойиллар ва ташкилий педагогик шарт-шароитларни босқичма-босқич амалга ошириш, ўқув жараёнини фаоллаштириш ва фаоллаштириш орқали самарали бўлиши мумкин. Ўқитишнинг интерфаол усуллари ва улардан (оғзаки диалектик, атама контсептуал) фойдаланиш, бу компетентсияни шакллантиришга имкон беради ва натижада бўлажак мутахассиснинг касбий тайёргарлиги даражасини оширади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
