Тиббиёт институтлари талабалари учун уцув адабиёти

ц и к л и к б у л и б , к а с а л л и к т у г д и р у в ч и с а б а б н и н г б а р т а р аф эти-
л и ш и , т щ и м а л а р н и н г р е г е н е р а ц и я л а н и ш и , ф у н к ц и я л а р и н и н г
б и р к, адар ту ла- тукис т и к л ан и ши , а с л и г а к е л и ш и б и л а н ту-
г а л л а н а д и . Д е м а к , я л л и г л а н и ш я х л и т о р г а н и з м н и н г патоген
о м и л таъ с и ри га ж а в о б а н к у р с а т а д и г а н х1и м о я л а н и ш - м о с л а -
н и ш р е а к ц и я с и д и р .
Я л л и г л а н и ш н и н г и к к и т у р и т а ф о в у т э т и л а д и :
у ткир
ва 
с у ­
р у н к а л и
я л л и г л а н и ш , б у л а р я л л и г л а н и ш р е а к ц и я с и н и н г та- 
б и а т и , э т и о л о г и я с и , п а т о г е н е з и в а м о р ф о л о г и я с и ж и х а т и д а н
б и р - б и р и д а н фарк, к и л и н а д и . У т к и р я л л и г л а н и ш к и с к а м у д ­
д а т ( б и р н е ч а м и н у т д а н б и р н е ч а к у н г а ч а ) д а в о м э т и ш и , экс- 
с у д а т и в р е а к ц и я б о ш л а н и б , п л а з м а с у ю к к и с м и в а о к с и л л а -
р и н и н г т о м и р л а р д а н ч и к и ш и , л е й к о ц и т л а р , а с о с а н , н е й т р о ­
ф и л л а р к у ч и ш и б и л а н т а ъ р и ф л а н а д и . С у р у н к а л и я л л и г л а н и ш
у ч у н у н и н г у з о к д а в о м э т и б б о р и ши , я л л и г л а н и ш и н ф и л ь т р а -
т и д а л и м ф о ц и т л а р б и л а н м а к р о ф а г л а р н и н г куп б у л и ш и , кон 
т о м и р л а р в а б и р и к т и р у в ч и т у к и м а д а п р о л и ф е р а ц и я б о ш л а ­
н и ш и х о сд и р .
У Т К И Р Я Л Л И Г Л А Н И Ш
Я л л и г л а н и ш н и н г б у тури патоге н о м и л л а р таъ си риг а ж а ­
в о б а н
дарх; ол
в а
эрта 
м у д д а т л а р д а
б о ш л а н а д и г а н
я л ­
л и г л а н и ш р е а к ц и я с и д и р .
Э Т И О Л О Г И Я С И ВА П А Т О Г Е Н Е З И
У т к и р я л л и г л а н и ш г а о л и б б о р а д и г а н с а б а б л а р ж у д а х а р
х и л. У л а р к е л и б ч и к и ш и ж и х а т и д а н
э к з о г е н
в а 
э н д о г е н
б у л и ­
ши м у м к и н . Я л л и г л а н и ш н и н г
э к з о г е н о м и л л а р и г а
к у й и д а г и -
л а р к и р а д и :
1
) ф и з и к о м и л л а р ( н у р в а э л е к т р э н е р г и я с и ,
ю к о р и в а п а с т х а р о р а т , х а р х ил ш и к а с т л а р , я ъ н и т р а в м а -
л а р ) ,
2
) к и м ё в и й о м и л л а р ( к и с л о т а л а р , и ш к о р л а р , д о р и п ре -

---

п а р а т л а р и ,
с к и п и д а р
в а 
к р о т о н
мо й и 
б у л а р
к а т о р и д а
алох. ида у р и н д а т у р а ди ) , 3) б и о л о г и к о м и л л а р — м и к р о б л а р
( с т а ф и л о к о к к л а р , с т р е п т о к о к к л а р , п н е в м о к о к к л а р , и ч а к т а ­
ё к ч а с и ва б о ш к а л а р ) , в и р у с л а р . Я л л и г л а н и ш г а с а б а б б у л г а н
к и м ё в и й м о д д а л а р
э н д о г е н
й ул б и л а н х а м ю з а г а к е л и ш и
м у м к и н . Чунончи, у р е м и я м а х а л и д а , ут й у л л а р и т и к и л и б к о л ­
г ан п а й т л а р д а , н е к р о з г а у ч р а г а н ва к о н к у й и л г а н ж о й л а р д а
ш у н д а й м о д д а л а р ю з а г а к е л а д и . У л а р у з и к а й с и ж о й г а а ж ­
р а л и б ч и к а д и г а н б у л с а , у ш а ж о й н и я л л и г л а н т и р а д и . М а с а ­
лан, у р е м и к т окс ин ф и б р и н о з э н т е р о к о л и т , ф и б р и н о з пери- 
к а р д и т г а с а б а б б ула ди .
П а т о г е н о м и л л а р н и н г к а й с и б и р и т а ъ е и р у т к а з м а с и н , бун- 
га ж а в о б а н ю з а г а ч и к а д и г а н я л л и г л а н и ш р е а к ц и я с и т а б и а ­
т а н б ир з а й л д а , бир к о л и п д а б у л и б у т и ш и н и т а ъ к и д л а б
а й т и б к е т и ш к е р а к . Шу б и л а н б и р г а я л л и г л а н и ш р е а к ц и я с и ­
нинг ш и д д а т и , неч огл и к т а р к а л и ш и ва к а н ч а л и к д а в о м э т иш и
уни к е л т и р и б ч и к а р г а н с а б а б н и н г т а б и а т и г а , а й р и м т у к и м а -
л а р н и н г
х у с у с и я т л а р и
х а м д а
о р г а н и з м н и н г
ф а о л и я т и г а
б о г ли к. М а с а л а н , б а ъ з и к у з г а т у в ч и л а р ( с т а ф и л о к о к к ) йиринг- 
л а ш ж а р а ё н и устун т у р а д и г а н я л л и г л а н и ш г а с а б а б б у л с а ,
б о ш к а л а р и ( д и ф т е р и я к у з г а т у в ч и л а р и ) к у п р о к ф и б р и н о з я л ­
л и г л а н и ш г а с а б а б б у л а д и . А й н и к с а х а т а р л и и н ф е к ц и я к у з ­
г а т у в ч и л а р и а к с а р и г е м о р р а г и к я л л и г л а н и ш н и к е л т и р и б чи- 
к а р а д и .
П а т о г е н о м и л тук,имага б ев о с и т а таъеир к , и л г а н и д а б и р ­
л а м ч и
а л ь т е р а ц и я
б о ш л а н а д и ,
у т ки р
я л л и г л а н и ш г а
х о с
д
; о д и с а л а р н и н г авж о л и б б о р и ш и д а ш у а л ь т е р а ц и я м у ^ и м
р о л н и у й н а й д и .
Б у н д а й х о д и с а л а р к а т о р и г а т о м и р л а р р е а к ­
ц и я с и , э к с с у д а ц и я , х е м о т а к с и с в а б и о л о г и к ф а о л м о д д а л а р — 
я л л и г л а н и ш м е д и а т о р л а р и н и н г х о с и л б у л и ш и к и р а д и . Я л ­
л и г л а н и ш м е д и а т о р л а р и н и н г х о с и л б у л и ш и я л л и г л а н и ш н и
б о ш л а б б е р а д и г а н м е х а н и з м б у л и б х и с о б л а н а д и .