Тиббиёт институтлари талабалари учун уцув адабиёти

У с м а л а р н и н г м и к р о с к о п и к т у з и л и ши .
Х,ар бир у с м а д а п а ­
р е н х и м а с и б и л а н с т р о м а с и н и т а ф о в у т к и л и ш р а е м б у л г а н
( 1 0 2- р а с м ) . У с ма п а р е н х и м а с и у н и н г б и о л о г и к х о с с а л а р и н и ,
н о ми н и б е л г и л а б б е р а д п г а н у з и г а хос, с п е ц и ф и к к и с м и д и р .
М а с а л а н , э п и т е л и а л у с м а д а э п и т е л и й н и н г у с м а х у ж а й р а л а ­
ри, ж и г а р у с м а с и ( г е п а т о м а ) д а у с м а г е п а т о ц и т л а р и
у нин г
п а р е н х и м а с и б у л и б х и с о б л а н а д и .
К у п ч и л и к
у с м а л а р н и н г н о м л а р и
и к к и к и е м д а н т а ш к и л то- 
п а д и — б иринчи к и см и у с м а н и н г к а н д а й м а н б а д а н р и в о ж л а -
ниб к е л а ё т г а н и н и к у р с а т а д и , и к к и н ч и к и с м и у с м а д е г а н м а ъ -
н о н и б и л д и ру вч и «ома » к ^ ш и м ч а с и д а н и б о р а т б у л а д и . М а с а ­
л а н , ф и б р оз т у к и м а д а н уси б ч и к к а н х а в ф с и з у с м а _ фи бр С
1
ма,
т о г а й т у к и м а с и д а н ч и к к а н у с м а х о н д р о м а , т о м и р л а р д а н п а й ­
до б у л г а н у с м а а н г и о м а, м у с к у л т у к и м а с и д а н ю з а г а к е л г а н
у с м а м и о ма д е б а т а л а д и в а х о к а з о .
Э п и т е л и а л т у к и м а д а н к е л и б ч и к к а н х а в ф с и з у с м а м и к р о ­
с к о п и к ва м а к р о с к о п и к т у з и л и ш и г а к а р а б т о и ф а л а р г а а ж р а -
т и л а д и — т а с н и ф л а н а д и . М а с а л а н , а д е н о м а д е б без т у з и л м а -
л а р и н и х оси л к и л у в чи э п и т е л и й д а н п а й д о б у л г а н х а в ф с и з
у с м а н и , п а п и л л о м а д е б к о п л а г и ч э п и т е л и й д а н у с и б ч и к к а н
ва у зи н и н г к у р и н и ш и ж и х а т и д а н г у л к а р а м г а у х ш а б к е т а д и -
г ан х а в ф с и з у с м а н и а й т и л а д и , м и к р о с к о п и к ж и х а т д а н о л г а н -

---

102- р а е м . У с м а н и н г м и к р о с к о п и к т у з и л иш и.
д а э с а у бир т а л а й б а р м о к с и м о н у с и м т а л а р д а н т у з и л г а н
б;улади. К,оплагич э п и т е л и й д а н у си б ч и к к а н х а в ф л и у с м а
к а р ц и н о м а ( р а к ) д е й и л с а , б ез э п и т е л и й с и д а н чикк.ан у с м а
а д е н о к а р ц и н о м а ( б е з л и р а к ) д е й и л а д и .
М е з е н х и м а д а н к е л и б ч и к а д и г а н х а в ф л и у с м а л а р £<ЦЦ<ома 
д е б ю р и т и л а д и . Айни в а к т д а ф и б р о з т у к и м а д а н п а й д о б у л г а н
у с м а ф и б р о с а р к о м а . м у с к у л т у к и м а с и д а н п а й д о б у л г а н у с м а
м и о с а р к о м а д е й и л а д и , с и л л и к м у с к у л у с м а с и — л ейомиох: а р -
к о м а , к у н д а л а н г - т а р г и л у с м а с и — р а б д о м и о с а р к о м а д е б ю р и ­
т и л а д и ва х о к а з о .
Хох 
х а в ф л и ,
х о х
х а в ф с и з
у с м а л а р н и н г
п а р е н х и м а т о з
х у ж а й р а л а р и у м у м а н о л г а н д а б ир хил, я ъ н и м о н о к л о н а л д и р ,
ч у н к и б и т т а у с м а х у ж а й р а д а н п а й д о б у л а д и . Бирок., бош 
х у ­
ж а й р а н и н г т а б а к а л а н и ш и д а о д а т д а н т а ш к а р и у з г а р и ш л а р
к у з а т и л и ш и м у м к и н к и , бу н а р с а а р а л а ш у с м а л а р п а й д о
б у л и ш и г а о л и б к е л а д и . С у л а к б е з и н и н г п л е о м о р ф а д е н о м а с и
а н а ш у н д а й г е н е з д а г и у с м а л а р г а м и с о л б у л а о л а д и . Б у н д а й
у с м а н и б и р и к к и ё к и у чт а э м б р и о н в а р а к л а р и д а н х о с и л
б у л у в ч и б и р н е ч а х и л д а г и т у к и м а л а р д а н и б о р а т
тератома
б и ­
л а н а д а ш т и р и ш к е р а к э м а с .
Терато ма
ю к с а к д а р а ж а д а и х т и с о с л а ш г а н
г е р м и н о г е н
э п и ­
т е л и й д а н ю з а г а к е л у в ч и
г е р м и н о г е н у с м а л а р
ж у м л а с и г а ки-

---

р а д и . М а н а шу э п и т е л и й х.ар хил т у з и л и ш г а э га б у л г а н
у с м а л а р н и п ай до к и л у в ч и м а н б а б у л и б к о л и ш и мумк ин . Шу
м у н о с а б а т б и л а н т е р а т о м а д а я хш и т а б а к а л а ш г а н е тук куп 
к а в а т л и я с с и э п и те л ий , и ч а к ва р е с п и р а т о р т и п д а г и э пи те-
л и й л и
ж о й л а р
б е т а р т и б
р а в и ш д а
н а в б а т л а ш и б
б ор ад и.
К у п и н ч а п е р и ф е р и к н е р в л а р , а п о к р и н б е з л а р т у к и м а с и ,
с у ­
я к , тогай, т и ш л а р , мия, б у й р а к усти б е з л а р и , б у й р а к , у п к а
т у а д м а л а р и ва б о ш к а л а р у ч р а й д и . М а н а шу т у к и м а л а р е т у к
х о л д а б у л с а , у в а к т д а бу х а в ф с и з т е р а т о м а б у л и б хисоб- 
л а н а д и . Е т и л м а г а н т е р а т о м а ( п о т е н ц и а л х а в ф л и у с м а ) у ч а л а
э м б р и о н в а р а к л а р и д а н к е л и б ч и к к а н , о р г а н о г е н е з д а в р и д а г и
э м б р и о н т у к и м а л а р и г а у х ш а б к е т а д и г а н , е т и л м а г а н т у к и м а -
л а р д а н и б о р а т б ул а ди .
У с м а н и н г а ж р а л м а с к и с м и
строма
б у л и б , у х а р хил нис- 
б а т д а г и б и р и к т и р у в ч и т у к и м а , т о м и р л а р , н е р в л а р д а н т а ш к и л
т о п а д и .
Строма Цс ма н и н г у н г а озуща е т к а з иб б е р а д и г а н а л -
м а ш и н у в мах ; су лотлари н и у н д а н йС/к,отиб т у р а д и г а н к,исми-
д ир . Строма у с м а п а р е н х и м а с и у ч у н м е х а н и к г и л о ф ёк и синч
в а з и ф а с и н и х,ам утайди. И к к и н ч и томондан, с т ро ма да у с м а ­
н и н г у з и г а к,арши к,аратилган, х , и м о я л о в ч и , и м м у н ж а р а ё н -
л а р н и н г б е л г и с и б у л и б % и с о б л а н м и ш р е а к ц и я л а р б о ш л а н а д и .
Б у и д а й х о л л а р д а у с м а х у ж а й р а л а р и а т р о ф и д а л и м ф о и д ва 
я с с и х у ж а й р а л и р е а к ц и я к у з г а т а ш л а н а д и .
С т р о м а ва п а р е н х и м а н и с б а т и х а р хи л б у л и ш и мумк ин .
С т р о м а б а ъ з а н а р а н г с е з и л а д и г а н в а ф а к а т ю п к а д е в о р л и то- 
мир 
ва к а п и л л я р л а р д а н т а ш к и л т о п г а н
б у л а д и .
Б у н д а й
у с м а л а р гистиоид,
я ъ н и г у ёк и н у к у л у с м а х у ж а й р а л а р и д а н
т а р к и б т о п г а н у с м а л а р д е б а т а л а д и . Б о ш к а х о л л а р д а
у с м а
о р г а н о и д ту з ил и ш г а з г а б у л а д и ,
я ъ н и о р г а н т и п и д а т у з и л г а н ,
уз п а р е н х и м а с и ва с т р о м а с и г а э г а б у л а д и .
Т у з и л и ш и ж и х а т и д а н у з и к е л и б ч и к к а н о р г а н ёки т у к и м а
б и л а н бир хил у с м а л а р
г о м о л о г и к у с м а л а р
д е й и л а д и . Б у л а р
о д а т д а я хши т а б а к а л а ш г а н , е т у к б у л а д и . У с м а х у ж а й р а л а р и -
н ин г т у з и л и ш и у л а р к е л и б ч и к к а н м а н б а т у з и л и ш и д а н кес- 
кин ф а р к к и л а д и г а н б у л с а , б у н д а й у с м а л а р н и
г е т е р е л о г и к
( / с м а л а р
д е б а й т и л а д и . Г е т е р о л о г и к у с м а л а р е т и л м а й ва та- 
б а к а - л а ш м а й к о л г а н и б и л а н т а ъ р и ф л а н а д и .
У с м а а с о с а н п а р е н х и м а э л е м е н т л а р и д а н и б о р а т б у л с а , у 
ю м ш о к , г о в а к б у л и ши б и л а н а ж р а л и б т у р а д и ( ю м ш о к л и г и
ж и х а т и д а н ми я т У к и м а с и г а у х ш а б к е т а д и ва ш у н г а к у р а ме- 
йу л л я р Усма д е б а й т и л а д и ) . М е д у л л я р у с м а л а р г а к а р а м а -
к а р ш и булТИн зич ф и б р о з у с м а л а р бор, б у л а р н и н г э нг ку ри -
н а р л и в а к и л и с к и д £ ёки ф и б р о з р а к д и р.
У с м а л а р д а г и кон т о м и р л а р у з и н и н г т у з и л и ш и , я ъ н и ангио- 
а р х и т е к т о н и к а с и ж и х а т и д а н н о р м а д а г и д а н к у р а ф а р к к и л а ­
ди. У л а р а т и п и к т у з и л г а н б у л и б , ю п к а д е в о р л и с и н у с о и д л а р и

---

г 
- - 
" Ж
.
* 
t f
h