Tib termin-2016. p65

particulae, conjunctio, interjectio, praepositio;

particulae, verbum, pronomen, adverbum;

particulae, conjunctio, interjectio, numeralum;

conjunctio, interjectio, substantivum, numeralum;

interjectio, pronomen, adverbum, substantivum.

100. Javoblarning qaysi birida bog‘lovchi so‘z turkumi
berilgan?
a) conjunctio; b) praepositio; c) interjectio; d) verbum;
e) particule.
O‘QISH UCHUN QO‘SHIMCHA MAVZULAR
«Gaudeamus igitur» - «Shod-u xurram bo‘laylik» she’ri talabalar madhiyasi bo‘lib, taxminan o‘rta asrda G‘arbiy Yevropada yaratilgan.
229

Gaudeamus iggitur, Juvenes dum sumus! Post jucundam juventutem, Post molestam senectutem, Nos nabebit humus. Ubi sunt, qui ante nos, In munbo fuere? Vadite ad superos, Transeas ad inferos, Ubi jam fuere (bis) Vita nostra brevis est, Brevi finietur; Venit mors velociter, Rapit nos atrociter, Nemini parcetur, Vivat academia, Vivat professores! Vivat membrum quodlibet! Vivant membra quaelibet Semper sint in flore! Vivant omnes virgines, Faciles, formosae! Vivant et mulieres, Tenerae, amabiles, Bonae, laboriosae Vivat et Respublica, Et qui illam regit!
Vivat nostra civitas, Maecenatum caritas, Quae nos hic protegit! Pereat tristitia, Pereant osores Pereat diabolus, Quivis antiburschius, Atque irrisores

• 
  Yoshlik zavqin suraylik,
  
• 
  Quvnaylik, yor-u do‘stlar!
  
• 
  Bu kunlar ham g‘animat,
  
• 
  Yer o‘z qa’riga chorlar.
  
• 
  Qani bizdan oldingi
  
• 
  Yer yuzida yurganlar?
  
• 
  Samoga chiqib ko‘ring,
  
• 
  Do‘zaxga tushib ko‘ring.
  
• 
  Yashaganlar — qanilar?
  
• 
  Umr degani qisqa,
  
• 
  Bir zumda o‘tar, ketar.
  
• 
  Ajal degani tezda,
  
• 
  Shafqatsiz kirib kelar.
  
• 
  Yashasin dorulfunun!
  
• 
  Yashasin domlalar!
  
• 
  Yashang, aziz do‘stlarim!
  
• 
  Doim yashnab yuringlar.
  
• 
  Yashasin barcha qizlar,
  
• 
  Nazokatli go‘zallar!
  
• 
  Yashasin latofatli,
  
• 
  Mehribon-u mehnatkash,
  
• 
  Sevgiga loyiq mangu
  
• 
  Qadri abad ayollar.
  
• 
  Yashasin Davlatimiz,
  
• 
  Va uni boshqarganlar.
  
• 
  Yasha barchaga homiy,
  
• 
  Yoshlarga zo‘r murabbiy
  
• 
  Bizning odil jamiyat.
  
• 
  Yo‘qolsin g‘am-u g‘urbat!
  
• 
  Daf bo‘lsin qora niyat.
  
• 
  Daf bo‘lsin mal’un shayton,
  
• 
  Va talabalarga dushman,
  
• 
  Ham undan kuluvchilar.
  

230

Lotin tilida qo‘shimcha matnlar
HIPPOCRATIS JUS JURANDUM (GIPPOKRAT QASAMYODI)
Per Apollinem medicum et Aesculapium, Hygiamque et Panaceam juro, deos deasque omnes testes citans, mepte viribus et judicio meo hos jusjurandum et hanc stipulationem plene praestaturum.
Illum nempe parentum meorum loco habiturum spondeo, qui me artem istam docuit, eique alimenta impertiturum, et quibuscunque opus habuerit, suppeditaturum.
Victus etiam rationem pro virili et ingenio meo aegris salutarem praescripturum a perniciosa vero et improba eosdem prohibiturum. Nullius praeterea precibus adductus, mortiferum, medicamentum cuique propinabo, neque huius rei consilium dabo. Caste et sancte colam et artem meam.
Quaecumque vero in vita hominum sive medicinam factitans, sive nom, vel videro, vel audivero, quae in vulgus efferre non decet, ea retictbo non secus atque arcana fidei meae commissa.
Quod si igitur hocce jusjurandum fideliter servem, neque violem, contingat et prospero successu tam in vita, quam in arte mea fruar et gloriam immortalem gentium consequar. Sine autem id transgrediar et pejerem contraria hisce mihi eveniant.
GIPPOKRAT QASAMYODI
Tabib Appolon, Asklepiy, Gigiyeya, Panakeya va butun ma’budlar-u ma’budalar nomi bilan ularning guvohligida o‘z kuchim va aqlimga mos tarzda quyidagicha qasamyod qila-man hamda yozma ravishda tasdiqlayman.
Menga tabiblik san’atini o‘rgatgan ustozlarimni o‘z ota-onamdek ko‘raman, butun borlig‘imni ular bilan baham
231
ko‘raman va zarur bo‘lganida yordamimni ayamayman; ularning farzandlari mening qon-qarindoshlarimdir. Ular-ning farzandlari mening qon-qarindoshlarimdir va bu kasbni, san’atni, agar ular xohlashsa, hech qanday moddiy man-faatlarsiz o‘rgataman. Ustozlik qilaman, og‘zaki darslar va barcha-barchasini o‘z farzandlarimga, ustozlarimning far-zandlariga, shogirdlarimga majburiyatim va tibbiyot qonun-lariga asosan o‘rgataman.
Bemorlarga o‘z aql-zakovatimga tayangan holda faqat-gina ularga foydali bo‘ladigan tavsiyalar beraman, turli vijdonsizliklar va ularga zarar keltirishdan o‘zimni tiyaman. Hech kimga, hatto so‘rasa ham, o‘lim keltiruvchi vositani tavsiya qilmayman va shu fikrga yetaklovchi yo‘lni ko‘rsat-mayman. Xuddi shuningdek, ayollarning sog‘lom homila-dorligini to‘xtatish uchun yordam bermayman.
Hayotim va kasbimni toza hamda sof o‘tkazaman. Hech qachon tosh kasalligi bilan og‘riyotgan bemorlarni opera-tsiya qilmayman, shu ish bilan shug‘ullanayotgan odamlarni bu yo‘ldan qaytaraman. Men har qanday xonadonga faqat-gina bemorlarning foydasi uchungina kiraman, bemor xoh ayol yoki erkak, xoh qul yoki ozod kishi bo‘lsin, undan hech nimani tama qilmayman.
Bemorni davolar ekanman (muolajadan keyin ham), uning shaxsiy hayotiga oid ma’lumotlarni sir sanab, hech qachon oshkor qilmayman. Hayotda va kasbimda baxt-saodatga eri-shish uchun qasamyodimni aslo buzmayman, ontiga vafo qilmaganlarga esa buning aksi bo‘lsin!
HEPAR
Hepar glandula maxima corporis humani est. Substantia hepatis mollis rubro-fusca est. Hepar in cavo abdominis sub diaphragmate locatur et secretioni bilis inservit. Illud in lo-bos duos impares dividitur: lobum dextrum majorem et lobum sinistrum minorem. Lobus sinister dextro tenuior est. In hepate facies tres distinguimus — faciem superiorem, in-feriorem,
232
posteriorem. Facies superior convexa, facies inferior concava sunt. In hepate margines duo sunt: margo an-terior acutus, qui impressiones duas seu incisuras habet - incisuram vesicalem et umbilicalem, et margo posterior obtusus. Fel, cui succus pancreaticus admiscetur, per ductum choledochum in intestinum duodenum intrat. Usus hepatis est, ut fel secernat.