Thesis · April 2020 doi: 10. 13140/RG

ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
496 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
имкониятлари билан чамбарчарс боғлиқ бўлиб қолди. Талаба ёшлар дунёқарашини 
кенгайтириш, хуқуқий маданиятини ва билимини оширишда мазкур ахборот манбалари 
муҳим аҳамиятга молик. ОAВ ва ижтимоий тармоқларнинг ижобий жиҳатларини инкор 
етмаган ҳолда, унинг ёшлар орасида самарасиз, салбий таъсирга ега бўлган имконияти 
мавжудлигини ҳам таъкидлаш лозим. Телеканалларда намойиш етилаётган ва ижарага 
бериладиган ҳамда сотиладиган минглаб видео, кассета, лазер дисклари воситасида 
тарқатилаётган жангари филмларда яшаш учун кураш ғояси тарғиб етилади. Уларнинг ёшлар 
онгини заҳарлаш, миллий-маънавий қадриятларимиздан узоқлаштириш, хуқуқий нигилизм 
ва манқуртликка мубтало қилиши ўз-ўзидан аён ва очиқ ҳақиқатдир. Мазкур муаммоларни 
йечишда, аввало, ОAВ фаолиятини мувофиқлаштириш, кўрсатув, ешиттириш ва матбуот 
нашрлари, шунингдек, Интернетдаги миллий тармоқ манбаларида берилаётган ахборотлар 
сифатига, айниқса, уларнинг контенти, яъни материаллар мазмунига жиддий эътибор 
қаратиш зарур. Таъкидлаш лозимки, Интернетдан тарқатилаётган қўпорувчилик руҳидаги 
ахборотлар орқали баъзан ҳарбий ҳаракатлар эвазига амалга ошириб бўлмайдиган 
мақсадларга ҳам эришиш мумкин. Бундай ахборот хуружлари еса ёшларнинг маънавий-
ахлоқий, хуқуқий маданиятини, психологик дунёқарашини, сиёсий нуқтаи-назари ва 
эътиқодини мақсадли равишда ўзгартиришга қаратилганлигини унутмаслик керак. Бунинг 
асосий сабабларидан бири еса тажовузкорликни тарғиб этувчи теле, радио, аудио, видео ва 
мултимедиа маҳсулотлари, интернетдаги маълумотлар, компютер ўйинларининг кўпайиб 
бораётгани, хилма-хил усулларда тарқатилаётганидир. Уларнинг талаба ёшларни психик ва 
психоэмоционал ҳолатига босим ўтказиш, уларни зимдан бошқариш ахборий-психологик 
таъсир ўтказишнинг самарали воситаси сифатида намоён бўлади. 
Ахборот хавфсизлигини таъминлашда — талабаларнинг ахборот ва хуқуқий 
маданиятини юксалтириш, яъни уларга ахборотни саралаш ва ундан онгли фойдаланиш 
кўникмаларини шакллантириб бориш лозим, яъни, ҳар бир шахс маълум ахборотнинг 
фойдали ёки зарарли эканини ажратиб оладиган мезонларни ишлаб чиқиши, маълум 
ахборотнинг ўз профессионал фаолияти ва шахсий ҳаёти учун қадр-қимматини баҳолаш 
кўникмасига эга бўлиши зарур. 
Aхборот хуружларининг олдини олиш учун, аввало, талаба ёшларимизнинг 
мустақил фикрлашини шакллантириш талаб етилади. Талабаларни бузғунчи ғоялар 
таъсирига тушишдан сақлаш, турли «ахборот хуружлари»га қарши иммунитет ҳосил қилиш, 
уларнинг психологик соғломлигини таъминлашда ёшларни фан-техника ютуқлари билан 
таништириб бориш зарур, ахборотлар оқимидан фойдаланиш бўйича ёшларда соғлом 
иммунитетни ҳосил қилиш, ижобий томонларини ўргатиш билан бирга, салбий 
оқибатларини ҳам айтиб ўтиш керак. 
Юқорида келтирилган тахлиллар асосида, оммавий ахборот воситаларининг 
талабалар маънавиятига таъсири, ўқув-тарбия жараёнини педагогик ва ахборот 
коммуникация технологиялари воситасида бошқариш каби муаммолар ўрганилган. 
Таълимни ахборотлаштириш шароитида талабалар хуқуқий маданиятини ривожлантиришда 
оммавий ахборот воситаларининг ўрни ахамиятга эга. Педагогик амалиёт даврида талабалар 
билан медиамулоқотларни ташкил қилиш, амалиёт даврида хам учрашув ва брифингларни 
масофадан туриб ташкил етиш талабалар хуқуқий маданиятини ривожлантиришга омил 
бўлади.
Фойдаланилган адабиётлар: 
1.
Мирзиёев Ш. М. Жамиятда ҳуқуқий онг ва ҳуқуқий маданиятни юксалтириш 
тизимини тубдан такомиллаштириш тўғрисидаги № ПФ-5618 Фармони. – Тошкент: 
Ўзбекистон 09.01.2019 
2.
Халилова Ш.Т “Ўқувчиларни ахлоқий-эстетик тарбиялашда оммавий ахборот 
воситаларидан фойдаланишнинг педагогик шарт- 104 шароитлари”(Ўзбекистон 
радиоси эшиттиришлари мисолида) мавзуидаги номзодлик диссертацияси. Т.-2001 

---