Thesis · April 2020 doi: 10. 13140/RG

3) Оилада ота-оналар фарзандларини миллий ғурур, ифтихор, ватанга садоқат 
руҳида тарбиялашлари лозим;
Ҳар қайси миллатнинг ўзига ҳос маънавиятини шакллантириш ва юксалтиришда, ҳеч 
шубҳасиз оиланинг ўрни ва таъсири беқиёсдир. Янги туғилган чақалоқ тоза тахтага ўхшайди 
(Ж.Локк). Унинг ҳаётига даставвал оилада ўзгартириш киритилади. Чунки инсоннинг энг 
соф ва покиза туйғулари, илк ҳаётий тушунча ва тасаввурлари биринчи навбатда оила 
бағрида шаклланади. Боланинг характерини, табиати ва дунёқарашини белгилайдиган 
маънавий мезон ва қарашлар, яхшилик ва эзгулик, олийжаноблик ва мерҳ-оқибат, ор-номус 
ва андиша каби муқаддас тушунчаларнинг пойдевори оила шароитида қарор топиши 
табиийдир. Бола ота-онаси, ака-опаси томонидан талқин қилинган ҳаётни қабул қила 
бошлайди. Кўп йиллик илмий кузатиш ва тадқиқотлар шуни кўрсатадики, инсон ўз умри 
давомида оладиган барча ахборотнинг 70 фоизини 5 ёшгача бўлган даврда олар экан. 
Боланинг онги асосан 5-7 ёшда шаклланашини инобатга оладиган бўлсак, айнан ана шу 
даврда унинг қалбида оиладаги муҳит таъсирида маънавиятнинг илк куртаклари намоён бўла 
бошлайди. Энг кўп таъсир ота-она томонидан берилади ва бунда ўзлари наъмуна бўлишади. 
Зеро “Қуш уясида кўрганини қилади’’. Оилада фарзанд тарбиясида энг етакчи инсонлар ота-
оналаримиз экан, энг катта масъулият ҳам улар зиммасига тушади. Президентимиз 
Ш.Мирзиёев Камолот Ёшлар Ижтимоий Ҳаракатининг IV қурултойидаги нутқида шундай 
дейди: ”Бугунги кунда юртимизда тобора кенг тарқалиб бораётган,,Ўз болангни ўзинг асра”,- 
деган даъват фақат қуруқ шиор бўлиб қолмасдан, ҳар бир ота-она, ҳар бир фуқаронинг 
қалбига чуқур кириб бориши, амалий ҳаракатга айланиши зарур” [4]. Ота-она фарзанди 
кичиклигида ҳали ҳеч нарсани тушунмайди деб жамият нормаларига зид ҳаракатларни 
боланинг кўз ўнгида бажаришади. Таассуфки, бола тушунмасада, кўз орқали кўникма олади. 
Маълум вақтдан сўнг, ҳали ўзини тўла англаб улгурмасдан салбий фаолиятлар унинг ҳаётига 
кириб келади. Шу боисдан хам болага “уни қилма, буни қилма”-деб эмас, балки, амалий 
фаолиятлари орқали таъсир ўтказишлари даркор. Минг афсуски, бугунги кунда ота-оналар 
шунчаки моддий таъминотчи вазифасини бажармоқдалар. Бола оиладан мол-дунё эмас 
ахлоқ-одоб олиши керак. “Боланинг мурғак қалбига хеч бир нарса ибратдек таъсир этмайди 
ва барча ибратлар ичида ота-она ибратидан кучли ибрат йўқ”-дейди рус педагоги 
Н.И.Навиков.