The rise of translation schools in central asia

---

The Light of Islam 
The Light of Islam 
Volume 2020 Issue 4 
Article 10 
2020 
THE RISE OF TRANSLATION SCHOOLS IN CENTRAL ASIA 
THE RISE OF TRANSLATION SCHOOLS IN CENTRAL ASIA 
Baxrom Maxamadxodjaev 
INTERNATIONAL ISLAMIC ACADEMY OF UZBEKISTAN intern-teacher at the Department of Arabic 
Language and Literature al-Azhar, [e-mail] 
Follow this and additional works at: 
https://uzjournals.edu.uz/iiau 
Part of the 
Arabic Language and Literature Commons 
Recommended Citation 
Recommended Citation 
Maxamadxodjaev, Baxrom (2020) "THE RISE OF TRANSLATION SCHOOLS IN CENTRAL ASIA," 
The Light 
of Islam: Vol. 2020 : Iss. 4 , Article 10. 
Available at: 
https://uzjournals.edu.uz/iiau/vol2020/iss4/10 
This Article is brought to you for free and open access by 2030 Uzbekistan Research Online. It has been accepted 
for inclusion in The Light of Islam by an authorized editor of 2030 Uzbekistan Research Online. For more 
information, please contact 
[e-mail]
. 

---

78
Тарих
Thе Light of Islam, 4-сон 2020 йил
E-ISSN 2181-1091
ISSN 2181-9939
DOI: 10.47980/TLOI/2020/4/10
ЎРТА ОСИЁДА ТАРЖИМА 
МАКТАБЛАРИНИНГ ПАЙДО БЎЛИШИ
ВОЗНИКНОВЕНИЕ ПЕРЕВОДЧЕСКИХ 
ШКОЛ В ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ 
THE RISE OF TRANSLATION SCHOOLS 
IN CENTRAL ASIA
Bakhromkhuja MAkHAMAdkHOdjAEv 
INTERNATIONAL ISLAMIC ACADEMY OF UZBEKISTAN
intern-teacher at the Department of
Arabic Language and Literature al-Azhar 
[e-mail]

11, A.Кadiri, Tashkent, 100011, Uzbekistan
Аннотация: 
Бугунги кунда Ўзбекистоннинг жаҳон
-
даги бошқа халқлар, мамлакатлар ўртасида қанчалик 
обрў-эътибори ва нуфузга эга бўлаётганлигини мамла
-
катимизга чет эл инвесторларининг кириб келиши, ХIХ 
аср тараққиёти, тараққиётнинг ўзбек модели, ҳамда 
ўзбек адабиёти, санъати, маданиятига қизиқиши, мисо
-
лида кўриш мумкин. Ўзбек халқи жаҳон адабиётининг 
нодир асарлари билан танишиш баробарида, ўзи жаҳон 
адабиёти хазинасининг бойишига ҳиссасини қўшмоқда. 
Албатта бу борада таржима халқлар, миллатлар, мамла
-
катлар ўртасида олтин кўприк вазифасини бажармоқда. 
Жаҳондаги ҳар бир халқ, ҳар бир миллат бошқа халқлар, 
миллатлар яратган маънавиятимизни бойитаётган ноёб 
дурдона асарлар кашфиётлардан баҳраманд бўлиш би
-
лан бирга, ўзлари ҳам умумжаҳон маданияти хазинасига 
ўз ҳиссасини қўшиб келган. Шунинг учун ҳам дунёда 
бошқа қардош тиллар, миллатлар, мамлакатлар таъсири
-
сиз ўз қобиғида ривожланиб кетган тиллар, миллатлар, 
мамлакатлар йуқ. Таржима тарихи - тил тарихи, миллат 
тарихи, мамлакат тарихи каби қадимийдир.
Дунёнинг турли минтақаларида, хусусан Ватани
-
мизда яшаб, ижод қилган, дурдона асарлар яратган 
Муҳаммад Хоразмий, Фарғоний, Абу Али ибн Сино, 
Абу Райҳон Беруний, Абу Наср Фаробий, Қошғарий, За
-
махшарий, Юсуф Хос Хожиб, Улуғбек, Алишер Навоий, 
Заҳириддин Муҳаммад Бобур ва бошқалар оригинал 
асарлар ёзиш билан бирга таржима орқали жаҳон фани, 
маданияти, санъати, тарихи, адабиёти ва бошқа соҳалар
-
даги дурдона асарлар билан ўз халқини баҳраманд эта 
олган таржимонлар фаолияти тўлақонли ўрганилмаган.
Буни билмай туриб, жаҳон стандартлари даражасида
-
ги мутахассис – таржимон бўлиш қийин. Шарқ таржима 
мактаблари намояндалари, уларнинг таржима тарихида 
тутган мавқеи, қўллаган таржима услублари ва таржи
-
ма орқали жаҳон халқларининг ўзаро алоқаларини ўрга
-
ниш хозирги куннинг долзарб масалаларидан. Шунин
-
гдек, Шарқ таржима мактаблари фаолияти тарихи, ютуқ 

---

79
Тарих
Thе Light of Islam, 4-сон 2020 йил
E-ISSN 2181-1091
ISSN 2181-9939
ва камчиликлари бугунги кун даражасида чуқур таҳлил 
қилиб тўла – тўкис ўрганилмаган. Қўйидаги мақолада 
қатор таржима мактаблари тарихи, жаҳон таржима та
-
рихининг ривожланиш босқичлари, Ўрта Осиё, хусусан, 
ўзбек таржима тарихини замонавий босқичи, Шарқ тар
-
жима тарихинининг мамлакатларнинг ўзаро алоқалари 
хақида маълумотлар келтирилган.
Жаҳон дурдоналари ҳисобланмиш асарларнинг 
Шарқ таржима мактаби таржимонлари фаолиятлари 
ўртасидаги муштараклик ва уларнинг натижаларини за
-
монавий ўзбек таржимонлари ишида қай даражада акс 
этишини аниқлашга алохида урғу берилиши билан бир 
каторда Шарқ таржима мактаблари тарихи, ривожлани
-
ши ва Шарқ таржима мактаблари ўртасидаги алоқа, таъ
-
сир ва натижаларнинг таҳлили ёритилган.