Tеz tibbiy yordam. Favqulotda vaziyatlar (o`quv uslubiy qo`llanma) Farg`ona 2021 Saydaliyev S. S

O`Nye kelib chiqishida 3 ta guruh patologiya asosiy o‘rin tutadi.
1. Nafas yoilari obstruksiyasi
2. O`pka ventilyatsiyasining buzilishi
3. Ventilyasion diffirziyaning buzilishi
Klinik kechishida 3 ta bosqich kuzatiladi.
1-bosqich - hansirash, taxikardiya jismoniy zoiiqish natijasida.
2-bosqich - zo`rqishda taxikardiya tinch holatda yoki jismoniy zo'riqishda birdan kuchayishi. Lablarning ko‘karishi qisman akrotsianoz burun qanotlarining shishishi, qovurg‘a!ar orasining kengayishi.
3-bosqich - hansirash kuchaygan (i-min-da 60 tagacha tinch holatda) nafas Cheyn-Stoks, Kussinaul, Biota tipida teri va shilliq qavatlari ko‘karishi, nafas olishida nafas muskullari ishtirok etadi. Bemorlar lanj, adinamik yoki qo‘zg‘algan boiadi. Gipoksik ensefalopatiya kuzatilishi mumkin(hushning yo!qolishi, tutqanoqlar).
O`tkir nafas yetishmovchiliga olib keladigan sabablar:
1. Bosh miya bilan bog`liq markaziy sabablar. Miyada qon aylanishining buzilishi, bulbar poliomielit, markaziy tipdagi alveolyar gipo- ventilyatsiya, operatsiyadan keyingi narkoz depressiyasi, dori moddalarini toksik ta’siri, bosh miya jarohatlari, miya shishi.
2. Orqa miya bilan bog`liq b`olgan sabablar: Giena- Barre Landre sindromi, orqa miya jarohatlari, poliomielit, yon tomonlama amiotrofik
skleroz.
3. Asab-mushak tizimi bilan bog`liq sabablar: Miasteniya, qoqshol, botulizm, periferik nevrit, tarqoq skleroz.
4. Ko‘krak qafasi va plevra bilan bog‘liq sababiar: Qovurg‘alararo mushaklar distrofiyasi, yog‘ bosish, kifoskolioz, ko‘krak qafasi jarohati.
5. Nafas yo‘Ilari va alveolaiar bilan bog‘liq sababiar: Hushsiz ho- latdagi obstruktiv apnoe, tovitsh boy! am lari falaji, bronxial astma, bronxoobstruktiv sindrom, massiv pnevmoniya, respirator distress sindrom.
6. Yurak qon-tomir tizimi bilan bog‘liq sababiar:
« o‘pkanmg kadiogen shishuvi;
* o‘pka arteriyasining emboliyasi.
7. Boshqa turli sababiar:
« Yog‘ emboliyalari;
* Ilon chaqishi;
* Stranrangulyasion asfiksiya.
O‘tkir nafas yetishmovchiligi klassifikatsiyasi. Nafas yetish- movchilining tasnifi uning sababi kabi ko‘pdir. Nafas yetishmovchiligi uning etiologik omillariga, patog`enetik mexanizmlariga. og‘iriik darajasiga, kiinik koiinishlariga va davolash jarayoniga qarab bir necha tas- nifga boiinadi.